5 سناریو درباره دیدار پوتین و ترامپ | آیا جنگ روسیه و اوکراین به آخر خط رسیده است؟

به گزارش اقتصادنیوز،  دیدار  پیش رو میان پوتین و ترامپ چه نتیجه‌ای در پی خواهد داشت؟ به نظر می‌رسد روسیه و آمریکا بدون اینکه اوکراین را هم به گفتگوها میان خود راه بدهند، نمی‌توانند به توافقی دست پیدا کنند تا به جنگی که همین حالا هم بیشتر از انتظار طولانی شده پایان دهند.

نیک پاتون والش در سی‌ان‌ان نوشته است:   مدت‌هاست که ایده‌ دیدار میان دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه از سوی هر دو طرف مطرح بوده  است. اما اکنون این امکان افزایش پیدا کرده است.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد با استفاده از کاراکتر و شخصیت خود، مسیر دستیابی به یک توافق را هموار کند و معتقد است که شش ماه سرسختی و عدم انعطاف مسکو را می‌توان با یک دیدار رودررو با رئیس کرملین برطرف کرد.

پوتین به دنبال خرید زمان است

به نظر می‌رسد او هنوز به این ایده پایبند است که می‌توان کرملین را ترغیب به توقف جنگ کند. با این حال همتای روس او اخیرا  موضع خود را اعلام کرده و گفته مردم روسیه و اوکراین یکی هستند و هر جا یک سرباز روس قدم بگذارد، همان‌جا روسیه محسوب می‌شود.

خبر مرتبط

خطر آغاز جنگ تمام‌عیار هسته‌ای | چین به‌دنبال یک ماجراجویی هسته‌ای می‌رود؟

برخی نشانه‌ها حاکی از آن است که چین احتمالا در حال آماده‌سازی برای اتخاذ یکی از خطرناک‌ترین سیاست‌های هسته‌ای در دوران جنگ سرد یعنی «شلیک پیش‌دستانه در زمان وقوع حمله» ، به عنوان بخشی مهم از گسترش توانمندی‌های هسته‌ای خود باشد.

ولادیمیر پوتین رهبر روسیه می‌خواهد زمان بخرد؛ او در ماه مه، پیشنهاد آتش‌بس بدون قید و شرط از سوی اروپا، آمریکا و اوکراین را رد کرد و به جای آن پیشنهاد دو توقف یک‌جانبه، کوتاه و بی‌اهمیت را داد. نیروهایش در حال حاضر  در یک تهاجم تابستانی در خط مقدم پیشروی می‌کنند که ممکن است او را به اندازه‌ای به اهدافش نزدیک کند که مذاکرات در پاییز، با وضعیتی کاملا  متفاوت نسبت به امروز انجام شود.

یکی از اهداف آشکار آمریکا، برگزاری یک نشست سه‌جانبه با حضور ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین برای گفت‌وگو درباره پایان جنگ خواهد بود. این  همان قالبی است  که روسیه در ماه مه در استانبول  آن را رد کرده بود. هدف روسیه به احتمال زیاد این است که پوتین بتواند ترامپ را دوباره وارد مدار روایت مسکو کند.

5 سناریو پیش روی جنگ روسیه و اوکراین

با این حال، نشستی که پیش‌تر مطرح و بارها به تعویق افتاده، ممکن است این بار برگزار شود، و این پرسش را ایجاد می‌کند که جنگ چگونه ممکن است پایان یابد؟ در ادامه پنج سناریوی ممکن مطرح می‌شود:

۱. پوتین با آتش‌بس بدون قید و شرط موافقت کند

چنین سناریویی بسیار بعید است. احتمال این‌که پوتین با آتش‌بسی موافقت کند که در آن خطوط جبهه به شکل کنونی باقی بماند، ناچیز است.  ایالات متحده، اروپا و اوکراین پیش‌تر در ماه مه چنین توقفی را تحت تهدید تحریم‌ها درخواست کرده بودند و روسیه آن را رد کرد. ترامپ هم  از تحریم‌ها عقب نشست و ترجیح داد گفت‌وگوهای سطح پایین در استانبول را دنبال کند که بی‌نتیجه ماند. آتش‌بس ۳۰ روزه اوایل امسال که علیه زیرساخت‌های انرژی اعمال شد، پایبندی و موفقیت محدودی داشت.

کرملین در حال حاضر دستاوردهای تدریجی در خط مقدم را به مزیت‌های راهبردی تبدیل می‌کند و دلیلی برای توقف این روند در اوج آن نمی‌بیند. حتی تهدید به اعمال تحریم‌های ثانویه علیه چین و هند، کشورهایی  که به نظر می‌رسد در برابر فشار آمریکا مقاومند هم  محاسبه نظامی پوتین را تا پایان تابستان تغییر نخواهد داد. حداقل تا اکتبر، پوتین خواهد جنگید، چون در حال پیروزی است.

۲. عمل‌گرایی و گفت‌وگوهای بیشتر

این گفت‌وگوها ممکن است به توافق بر سر ادامه مذاکرات در آینده منجر شود، مذاکراتی که دستاوردهای روسیه را هنگام فرارسیدن زمستان تثبیت می‌کند و خطوط جبهه را هم نظامی و هم به‌معنای واقعی کلمه از اکتبر به بعد منجمد خواهد کرد. ممکن است تا آن زمان، پوتین شهرهای شرقی پوکروفسک، کاستیانتینیوکا و کوپیانسک را تصرف کرده باشد و جایگاه محکمی برای گذراندن زمستان و تجدید قوا به دست آورد. سپس روسیه می‌تواند در سال ۲۰۲۶ دوباره بجنگد یا از دیپلماسی برای دائمی کردن این دستاوردها استفاده کند. پوتین همچنین ممکن است موضوع انتخابات اوکراین که به دلیل جنگ به تعویق افتاده و مدتی هم جزو صحبت‌های ترامپ بوده  را پیش بکشد تا مشروعیت زلنسکی را زیر سوال ببرد و حتی او را با یک نامزد طرفدار روسیه جایگزین کند.

۳. اوکراین دو سال آینده را تاب بیاورد

در این سناریو، کمک‌های نظامی آمریکا و اروپا به اوکراین باعث می‌شود که این کشور در ماه‌های پیش‌رو امتیازات کمتری در خط مقدم بدهد و در نتیجه پوتین به دنبال گفت‌وگو برود، چرا که ارتش او بار دیگر نتوانسته نتایج مورد نظر را به دست آورد. ممکن است پوکروفسک سقوط کند و دیگر پایگاه‌های مستحکم اوکراین در شرق تهدید شوند، اما احتمال دارد پیشروی روسیه، همانند گذشته، آهسته‌تر طی شود  و حتی کرملین تاثیر تحریم‌ها را بیش از قبل در  اقتصادش  احساس کند.

قدرت‌های اروپایی پیش‌تر طرح‌های پیشرفته‌ای برای ایجاد یک نیروی اطمینان‌بخش تدوین کرده‌اند که به عنوان بخشی از تضمین‌های امنیتی در اوکراین مستقر شود. ده‌ها هزار نیروی ناتو از اروپا ممکن است در کی‌یف و دیگر شهرهای بزرگ مستقر شوند و با ارائه کمک‌های لجستیکی و اطلاعاتی به اوکراین در روند بازسازی، بازدارندگی کافی ایجاد کنند تا مسکو تصمیم بگیرد خطوط جبهه را به همان شکل باقی بگذارد. این بهترین نتیجه‌ای است که اوکراین می‌تواند به آن امیدوار باشد.

۴. فاجعه برای اوکراین و ناتو

پوتین ممکن است پس از نشستی با ترامپ که روابط آمریکا و روسیه را بهبود می‌بخشد اما اوکراین را به حال خود رها می‌کند، به درستی ترک‌های موجود در وحدت غرب را ببیند. اروپا می‌تواند نهایت تلاش خود را برای حمایت از کی‌یف انجام دهد، اما بدون پشتیبانی آمریکا نتواند موازنه را تغییر دهد. پوتین می‌تواند دستاوردهای کوچک در شرق اوکراین را به شکست تدریجی نیروهای اوکراینی در دشت‌های باز و مسطح میان دونباس و شهرهای مرکزی «دنیپرو»، «زاپوریژیا» و پایتخت تبدیل کند. ممکن است دفاع اوکراین ضعیف شود و بحران نیروی انسانی ارتش این کشور به فاجعه‌ای سیاسی بدل شود.

امنیت کی‌یف دوباره در خطر قرار می‌گیرد. نیروهای پوتین پیشروی می‌کنند. قدرت‌های اروپایی ارزیابی می‌کنند که بهتر است با روسیه در اوکراین بجنگند تا بعدها در داخل قلمرو اتحادیه اروپا. پوتین به پیشروی ادامه می‌دهد. ناتو از ارائه یک پاسخ یکپارچه بازمی‌ماند. این کابوس اروپا خواهد بود، اما در عمل پایان اوکراین مستقل است.

۵. فاجعه برای پوتین: تکرار سرنوشت شوروی در افغانستان

روسیه ممکن است به پیشروی‌های اندک ادامه دهد و هر هفته جان هزاران سرباز را برای دستاوردهای نسبتا  کوچک از دست بدهد و در عین حال تحریم‌ها اتحادش با چین و درآمدش از هند را تضعیف کنند. ذخایر صندوق ثروت ملی مسکو ممکن است کاهش یابد و درآمدهای این کشور  افت کند. نارضایتی در میان نخبگان مسکو می‌تواند افزایش داشته باشد، چرا که کرملین مسیرهای دیپلماتیک خروج از جنگ انتخابی‌اش را کنار گذاشته و به جای آن بر لجاجت نظامی و یک جنگ نیابتی غیرقابل دوام با ناتو پافشاری کرده است. ممکن است تمرکز آمریکا پس از انتخابات میان‌دوره‌ای، دوباره به سیاست خارجی سنتی یعنی مخالفت با مسکو و حامی آن، پکن، بازگردد.

در این سناریو، کرملین ممکن است به نقطه‌ای برسد که مقاومتش در برابر واقعیت‌های ناخوشایند و تحمل سختی‌های اقتصادی مردمش، به مرحله‌ای سمی برسد. محاسبه سیاسی ضعیفی که باعث شد شوروی درگیر اشغال بی‌ثمر افغانستان باشد، می‌تواند تکرار شود. لحظات غیرمنتظره ضعف از سوی کرملین پیش‌تر هم در جنگ اوکراین ظاهر شده‌اند.

پوتین در ظاهر قدرتمند است، تا زمانی که ضعیف به نظر برسد و سپس ممکن است به شدت آسیب‌پذیر ظاهر شود. این اتفاق قبلا هم برای  شوروی و هم برای پوتین اتفاق افتاده است. مشکل سناریو این است که چنین اتفاقی بهترین امید استراتژیست‌های غربی است که نه می‌توانند ورود کامل ناتو به جنگ برای کمک به پیروزی اوکراین را بپذیرند و نه توانایی کی‌یف برای عقب راندن مسکو از نظر نظامی را قبول کنند.

هیچ‌یک از گزینه‌ها برای اوکراین خوب نیستند. تنها یکی از آن‌ها به معنای شکست واقعی روسیه به عنوان یک قدرت نظامی و تهدیدی برای امنیت اروپا است. و هیچ‌کدام از این سناریوها نمی‌توانند صرفا از دیدار ترامپ و پوتین به تنهایی پدید آیند، مگر این‌که اوکراین بعدها بخشی از هر توافقی باشد.