بعید است تا مهرماه جنگی رخ دهد/ ممکن است در ترکیب مذاکره‌کنندگان از شورای عالی امنیت هم حضور داشته باشند

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایلنا، عبدالرضا فرجی‌راد استاد ژئوپلیتیک در رابطه با تغییرات مورد نیاز در سیاست خارجی ایران و نحوه مقابله با چالش‌های ایران در مواجهه با مسائل سیاست بین‌الملل گفت: وقتی یک فرد نظامی در شورای دفاع قرار می‌گیرد و یک فرد نسبتاً سیاسی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی معرفی می‌شود، نشان‌دهنده این است که نقش سیاسی شورای عالی امنیت ملی افزایش پیدا کرده است و طبیعتاً نقش بیشتری در مذاکرات خواهد داشت، به ویژه نقش دبیر شورای عالی امنیت ملی افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: این تحولات به این معنی نیست که وزارت خارجه کنار گذاشته می‌شود، بلکه یک همکاری نزدیک و تنگاتنگ بین دبیر شورای عالی امنیت ملی و مصوباتش با وزارت خارجه که وزیر خارجه هم عضو شورای عالی امنیت ملی است، صورت می‌گیرد. حتی ممکن است در مذاکرات، علاوه بر مسئولین مربوط به وزارت خارجه، از افراد شورای عالی امنیت ملی هم استفاده شود. در این رابطه هنوز چیزی اعلام نشده است، اما این امکان وجود دارد و نمی‌توان آن را به‌طور کامل رد کرد.

نباید انتقادات فقط به وزارت خارجه باشد

این دیپلمات بازنشسته با تاکید بر اینکه موضع سیاسی کشور تقویت شده است، اظهار کرد: پیش از این تغییرات حملاتی از داخل به وزارت خارجه می‌شد، حتی در مورد یک مصاحبه که وزیر خارجه یا معاون او یا سخنگو انجام می‌داد، نقد‌هایی صورت می‌گرفت اما اکنون آنان که انتقادات شدیدی را مطرح می‌کنند باید توجه داشته باشند که وقتی در شورای عالی امنیت ملی، مسئله به صورت جدی پیگیری می‌شود، یعنی کل نظام در رابطه با یک موضوع—چه مذاکره با آمریکا باشد و چه مسائل دیگر—فعال است.

 وزنه سیاسی شورای عالی امنیت ملی تقویت شده است

فرجی‌راد اضافه کرد: این فشار‌ها بر وزارت خارجه نسبتاً زیاد بود، با اینکه وزارت خارجه سعی می‌کرد آرام حرکت کند تا این مسائل پیش نیاید. همچنین، بخشی از حملات به رئیس‌جمهور و دولت همبه این موضوع مربوط می‌شود. لذا اکنون وزنه سیاسی شورای عالی امنیت ملی تقویت شده است. تقویت وزن سیاسی برای مذاکره با اروپا، حل مسئله اسنپ بک، مذاکره با آمریکا و مسائل هسته‌ای و تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شده است.

نظام تصمیم‌ گرفته است یک حداقلی از غنی‌سازی حفظ شود

این استاد روابط بین الملل در خصوص نحوه برخورد سیاست خارجی ایران با مسائلی که این روزها با آن مواجه است تصریح کرد: آنچه که نظام تصمیم‌گیری کرده و شورای عالی امنیت ملی و دولت هم با آن همراه است، این بوده که حداقلی از غنی‌سازی را حفظ کند. مسئله این است که اگر بخواهیم غنی‌سازی صفر را به عنوان شرط معامله بپذیریم، چند موضوع پیش می‌آید.

فرجی‌راد افزود: به عنوان مثال، ممکن است بگویند که باید هر آنچه را که دارید تحویل دهید. بنابراین، غنی‌سازی صفر به معنای این است که ایران باید تمام اورانیوم خود را، چه در نطنز و چه در اراک، تحویل دهد. زیرا نمی‌خواهند قراردادی منعقد کنند که مشابه برجام باشد. در دست اروپایی‌ها هم آچاری به نام اسنپ بک وجود دارد که به واسطه آن به ایران فشار می‌آوردند.

ایران باید دانش هسته‌ای خود را حفظ کند

وی با بیان اینکه ایران به غنی‌سازی نیاز دارد، عنوان کرد: بسیاری از افراد در ایران به کارهای پزشکی و علمی مشغول هستند. از این رو، این اورانیوم برای مصارف پزشکی و رادیولوژی در ایران ضروری است. در حال حاضر، فردی که در انگلیس یا آلمان بخواهد ام آر آی بگیرد، ممکن است ۵ ماه در نوبت باشد، در حالی که در ایران، یک پزشک می‌تواند در نیم ساعت این کار را انجام دهد. همچنین نیروگاه‌هایی که میلیاردها دلار برای آنها هزینه شده، به سوخت نیاز دارند. لذا ایران باید این دانش را حفظ کند و تلاش کند که حداقل مقداری از اورانیوم را تولید کند. اصلا از کجا معلوم این اورانیوم مورد نیاز را در اختیار ما قرار دهند.

اگر غنی‌سازی صفر را بپذیریم دست بر توان موشکی ما می‌گذارند

این کارشناس سیاست خارجی ایران عنوان کرد: اگر شما اکنون بگویید غنی‌سازی صفر را قبول دارید، آنها به سمت مسائل موشکی خواهند رفت و خواهند گفت که این موشک‌ها به چه دردی می‌خورند. تنها ابزار دفاعی ایران که در جنگ‌ ۱۲ ثابت شد، موشک‌ها هستند و همسایگان از جمله پاکستان، پس از جنگ کوتاه با هند، به ایجاد یک ارگان مجزای موشکی پرداخته‌اند و تجربه ایران با اسرائیل هم برای آنها تجربه‌ای مثبت بوده است. لذا ممکن است به سمت فاکتورهای جدیدی حرکت کنند.

نباید اجازه داد که مکانیزم ماشه فعال شود

فرجی راد بر لزوم خفط غنی‌سازی از سوی ایران تاکید کرد و گفت: مذاکرات باید آغاز شود و زمان نباید از دست برود، به ویژه مذاکرات با اروپا و آمریکا باید همزمان صورت بگیرد زیرا زمان بسیار تنگ است و نباید اجازه داد که مکانیزم ماشه فعال شود. اروپا بر اساس توافق برجام غنی سازی ۳/۶۷ را پذیرفته است اگر شما ۳/۶۷ را کنار بگذارید و بگویید غنی‌سازی صفر، به معنای دنبال کردن همان سیاست آمریکا است که از برجام خارج شده و نمی‌توانند این مکانیزم را فعال کنند. اما می‌دانید که در دنیای امروز زور حاکم است و شورای امنیت هم در دست آن‌هاست. لذا ما باید تا آخرین لحظه تلاش کنیم که این اتفاق نیفتد.

وی ادامه داد: البته اعلام شده، با اروپا در حال برنامه‌ریزی برای مکان مذاکرات هستند. ترامپ هم اخیراً صحبت‌هایی کرده که مذاکره با ایران آغاز خواهد شد. البته این صحبت‌ها چندان حساب‌شده نیست و در کنار آن تهدیداتی هم وجود دارد. اما من فکر می‌کنم که در پشت پرده، میانجی‌گرانی در حال انجام اقداماتی هستند که مذاکرات با آمریکا آغاز شود.

اسرائیل هرگز تنهایی جنگی را آغاز نمی‌کند

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در رابطه با احتمال وقوع مجدد جنگ میان ایران و اسرائیل بیان کرد: احتمال جنگ را نمی‌شود رد کرد اما اسرائیل هیچ وقت تنهایی نمی‌جنگد، این آقای ترامپ است که وضعیت را نامشخص کرده است. ترامپ در صحبت‌هایش گفت که من شش منطقه را به صلح رساندم ولی با یک جا صلح نرسیدم و نمی‌دانم صلح اتفاق می‌افتد یا نه، شاید از این اتاق بیرون بروم و جنگ آغاز شود. من فکر می‌کنم منظورش ایران است.

وی ادامه داد: نمی‌توان به ترامپ اعتماد کردند، ممکن است به اسرائیل چراغ سبز را نشان دهد ولی اکنون بعید است که آمریکا بخواهد به طور مستقیم اقدام کند؛ چرا که تا همین دیروز فریاد می‌زد که ما امکانات هسته‌ای آن‌ها را نابود کردیم و ایران چند سال عقب افتاده است. 

ترامپ جوابی به افکار عمومی آمریکا برای آغاز جنگ با ایران را ندارد

فرجی‌راد با طرح این پرسش که وقتی شخصی به جامعه خود و مردم آمریکا می‌گوید که ما آنها را نابود کردیم و همزمان می‌خواهد قهرمان صلح باشد، چطور ممکن است جنگ دیگری را آغاز کند، تصریح کرد: به نظر من، باورش سخت است که یک دفعه وارد جنگ شوند، اصلا چه جوابی به مردم آمریکا خواهد داد برای اینکه دوباره به ایران حمله کرده است؟ حتی در دفعه اول هم خود ترامپ اعلام کرده که کابینه و معاونش، آقای جی ونس مخالف حمله نظامی بودند. اکنون هم اعلام کرده که نابود کردیم، با چه بهانه‌ای دوباره می‌تواند حمله کند؟ اکنون سرگرم اوکراین و صلح در آنجا است و این موضوع و جایزه صلح نوبل برایش خیلی اهمیت دارد. 

بعید است تا مهرماه جنگی رخ دهد

این استاد ژئوپلیتیک با اشاره به این نکته که در شرایط حال حاضر نباید جنگی رخ دهد، تشریح کرد: همانطور که گفتم اسرائیل هیچ‌گاه وارد جنگ نمی‌شود مگر اینکه چراغ سبز را دریافت کند. اگر بخواهیم آقای ترامپ را روانکاوی کنیم، طبیعتاً می‌توانیم با توجه به روحیه‌اش بگوییم که حداقل تا بعد از فعال شدن ماشه نباید جنگی رخ دهد. بعد از اینکه مکانیزم ماشه فعال شود، ایران عکس‌العمل نشان خواهد داد. ایران که نمی‌گوید دستتان درد نکند. ممکن است بعد از عکس‌العمل ایران، طرف‌های مقابل اقداماتی انجام دهند. اما تا مهرماه، بعید است که جنگی صورت گیرد. 

فرجی راد عنوان کرد: برخی می‌گویند در شهریور حمله خواهد شد و علتش این است که ترامپ یک مهلت دو ماهه داده است که دفعه قبل هم این کار را کرد، تحلیل‌گران هم بر این مبنا تحلیل می‌کنند. بالاخره این هم یک تحلیل است، اما از نظر عقلایی و تحلیل ژئوپلتیکی و دیپلماسی، نباید تا بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه حمله‌ای صورت گیرد.

تا زمان فعال شدن مکانیسم ماشه، جنگ بعید است

وی خاطرنشان کرد: باید در نظر داشته باشیم توانایی ایران هم بیشتر شده است. لذا من تصور نمی‌کنم جنگی صورت گیرد که اسرائیل در آن نقش نداشته باشد. اگر جنگی هم رخ دهد، طبیعتاً ایران واکنش نشان خواهد داد. آیا اسرائیل آمادگی دارد که موشک‌های ایران را تحمل کند؟ آیا نتانیاهو با توجه به مسائل داخلی که دارد، می‌تواند این بحران سیاسی را تحمل کند؟ یا اینکه باز هم جنگ در اوج مذاکرات شکل می‌گیرد؟ بایستی بررسی کرد ولی من فکر نمی‌کنم حمله‌ای تا فعال شدن مکانیزم صورت گیرد.