شوک درگیری‌های شبانه طالبان و پاکستان به منطقه | ریشه تاریخی یک منازعه مرزی
به گزارش اقتصادنیوز، در پی حمله هوایی اخیر پاکستان به کابل، تنش‌ها میان نیروهای نظامی پاکستان و افغانستان به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. دو کشور روز یکشنبه یکدیگر را به تصرف پست‌های مرزی متهم کردند؛ اقدامی که نشانه‌ای از تشدید رویارویی نظامی میان این دو همسایه در جنوب آسیاست.
طالبان روز یکشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که در جریان حملات تلافی‌جویانه خود در هفت نقطه از نوار مرزی، موفق به تصرف سه پست نظامی مرزی پاکستان شده است.
تأیید درگیری‌ها از سوی وزارت دفاع افغانستان
فیصل علی، زهینه رشید در الجزیره نوشتند: وزارت دفاع افغانستان وقوع درگیری با نیروهای پاکستانی را در ولایت‌های کنر و هلمند تأیید کرد.
عنایت‌الله خوارزمی، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، شامگاه شنبه اعلام کرد که نیروهای طالبان در پاسخ به نقض مکرر حاکمیت ملی و حملات هوایی پاکستان، حملات تلافی‌جویانه موفقی را علیه نظامیان این کشور انجام داده‌اند. او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که این حملات تا نیمه‌شب ادامه داشته اند.
روایت متقابل پاکستان
در مقابل، رسانه‌های دولتی پاکستان روز یکشنبه گزارش دادند که نیروهای این کشور ۱۹ پست مرزی افغانستان را به تصرف خود درآورده‌اند.
به نقل از منابع امنیتی پاکستان، نیروهای طالبان در این مقرهای نظامی مرزی یا کشته شده‌اند و یا از منطقه گریخته‌اند.
تلویزیون دولتی پاکستان در گزارشی تصویری، پست‌های مرزی در حال سوختن طالبان و همچنین صحنه‌هایی از تسلیم شدن سربازان طالبان در منطقه کُرّم را به نمایش گذاشت.
ریشه تاریخی منازعه
به گزارش اقتصادنیوز، ریشه‌ی اختلافات میان افغانستان و پاکستان به ترسیم «خط دوراند» در سال ۱۸۹۳ بازمی‌گردد؛ مرزی که توسط امپراتوری بریتانیا تعیین شد و جمعیت وسیعی از قوم پشتون را در دو سوی آن جدا ساخت. قوم پشتون یکی از بزرگ‌ترین اقوام در منطقه افغانستان و پاکستان هستند و جمعیتی بین 50 تا 60 میلیون نفر دارند. اغلب آن‌ها در شرق و جنوب افغانستان و شمال غرب پاکستان ساکن هستند.
پس از تشکیل پاکستان در سال ۱۹۴۷، دولت افغانستان از به رسمیت شناختن این خط به‌عنوان مرز بین‌المللی خودداری کرد و آن را میراث استعمار بریتانیا دانست. به نظر دولت افغانستان، این مرز وحدت قومی و تاریخی پشتون‌ها را نادیده می‌گیرد. این اختلاف سرزمینی در گذر زمان با عوامل ژئوپلیتیکی جدید، از جمله حمایت متقابل از گروه‌های شورشی، رقابت بر سر نفوذ منطقه‌ای، و نقش قدرت‌های خارجی مانند هند و آمریکا، پیچیده‌تر شد. در دهه‌های اخیر، حضور و فعالیت طالبان پاکستانی در خاک افغانستان و ادعای پاکستان مبنی بر حمایت کابل از این گروه، به‌ویژه پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، تنش‌ها را تشدید کرده است. در نتیجه، روابط دو کشور به‌جای همکاری امنیتی و اقتصادی، اغلب در چارچوب بی‌اعتمادی، رقابت مرزی و نگرانی از تهدیدات فرامرزی تعریف می‌شود.
شعله‌ور شدن مجدد تنش‌ها
درگیری‌های شبانه اخیر، نشانه بالا گرفتن تنش میان دو کشور است. این وضعیت موجب شد که ایران، قطر و عربستان سعودی خواستار خویشتنداری دو طرف شوند.
به گزارش رادیو پاکستان، نیروهای پاکستانی مقر گردان طالبان در کمپ «منوجبه»، مقر «جندوسر»، کمپ «ترکمن‌زایی» و دژ «خرچار» را به‌طور کامل منهدم کرده‌اند.
رسانه دولتی پاکستان همچنین اعلام کرد که ارتش این کشور با دقت بالا مخفیگاه‌های گروه‌های مسلح در نزدیکی مرز را هدف قرار داده است.
محسن نقوی، وزیر کشور پاکستان، حملات نیروهای افغان را بی‌دلیل و بدون تحریک قبلی توصیف کرد و طالبان را به شلیک به سمت غیرنظامیان متهم کرد.
او در پیامی در ایکس نوشت: تیراندازی نیروهای افغان به سوی غیرنظامیان، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است. نیروهای شجاع پاکستان پاسخی سریع و قاطعانه دادند. ما هیچ‌گونه تحریک و تجاوزی را تحمل نخواهیم کرد شد.
به گزارش رادیو پاکستان، حملات افغانستان با پاسخ شدید و گسترده ارتش پاکستان روبه‌رو شد.
تلویزیون پاکستان نیز ویدئوهایی را از آتش توپخانه و شلیک توپ که آسمان شب را در مرز روشن کرده بود، منتشر کرد.
اسلام‌آباد مسئولیت حملات روز پنجشنبه را بر عهده نگرفت. با این حال، این کشور طالبان افغانستان را متهم به پناه دادن به مبارزان طالبان پاکستانی در خاک خود کرده است؛ افرادی که با حمایت هند، دشمن قدیمی پاکستان، به این کشور حمله می‌کنند.
در حالی که طالبان می‌گوید اجازه حمله از خاک افغانستان به کشورهای دیگر را به هیچ‌کشوری نمی‌دهد، دهلی نو نیز این اتهام را رد کرده است.
افزایش تنش‌ها باعث نگرانی در سطح منطقه شده است
وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، از این دو همسایه خواست تا از خود خویشتنداری نشان دهند. او به نقل از خبرگزاری فرانسه (AFP) گفت:به‌نظر ما هر دو طرف باید از خود خویشتنداری نشان دهند. عراقچی افزود که ثبات بین این دو کشور به ثبات منطقه کمک می‌کند.
قطر نیز نسبت به این تنش‌ها و پیامدهای احتمالی آن بر امنیت و ثبات منطقه ابراز نگرانی عمیق کرد.
وزارت خارجه قطر از هر دو طرف خواست تا گفت‌وگو و دیپلماسی را در اولویت قرار دهند و برای مهار اختلافات به شیوه‌ای تلاش کنند که به کاهش تنش، جلوگیری از تشدید درگیری و تقویت صلح و ثبات منطقه‌ای کمک کند.
عربستان سعودی نیز نگرانی خود را ابراز کرد. وزارت خارجه عربستان گفت: پادشاهی عربستان خواستار خویشتنداری، پرهیز از تشدید درگیری و روی آوردن به گفت‌وگو و تدبیر است تا به کاهش تنش‌ها و حفظ امنیت و ثبات منطقه کمک شود. پادشاهی حمایت خود را از همه تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای ترویج صلح و ثبات اعلام می‌کند و بر تعهد خود برای حفظ امنیت و دستیابی به ثبات و رفاه برای دو ملت برادر، پاکستان و افغانستان، تأکید دارد.
ارسال نظر