نمایش سیاسی ترامپ یا تله دیپلماتیک | اعراب برای بازسازی غزه چک سفید امضا می‌دهند؟ | هیچ اشاره‌ای به مردم فلسطین نمی شود
به گزارش اقتصادنیوز، سفر دیروز دونالد ترامپ به خاورمیانه، تمام ویژگی‌های نمایشی‌ای که او از آن‌ها لذت می‌برد را داشت؛ سخنرانی در کنست اسرائیل، اسکورت شدن توسط جنگنده مصری، و نامزدی ناگهانی برای جایزه نوبل از سوی نخست‌وزیر پاکستان.
روز دوشنبه، رئیس‌جمهور آمریکا هنگام ورود به شهر تفریحی شرم‌الشیخ، که دومین ایستگاه از تور پرشتاب او در خاورمیانه بود گفت: جنگ در غزه به پایان رسید و اکنون زمان بازسازی فرا رسیده است.
اقتصادنیوز: آنچه توافق کنونی درباره صلح در غزه را با آتس‌بس اکتبر متمایز می‌کند، موضع آمریکا در این مناقشه است. ترامپ بر نتایج این صلح سرمایه‌گذاری کرده است.
سفر پر زرق‌وبرق به خاورمیانه
شان متیوز در میدل ایست‌ای نوشت: صبح روز دوشنبه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای سخنرانی در کنست،پارلمان اسرائیل، به تل‌آویو رفته بود. او از این فرصت برای تاکید بر پایبندی خود به صلح غزه استفاده کرد و خواستار گسترش توافق‌های ابراهیم شد. همچنین با خطاب قرار دادن ناگهانی رئیس‌جمهور اسرائیل، از او خواست تا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را که درگیر پرونده فساد مالی است، مورد عفو قرار دهد.
تمجید و قدردانی ترامپ از جهان عرب
در همین مدت، ده‌ها رهبر جهانی برای رسیدن ترامپ به شرم‌الشیخ، حدود سه ساعت در انتظار بودند. پس از فرود هواپیمای نیروی هوایی آمریکا، او با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، دیدار کرد. دولت السیسی در طول سال‌های حملات اسرائیل به نوار غزه، به‌شدت با هرگونه تلاش برای جابه‌جایی اجباری فلسطینیان به شبه‌جزیره سینا مخالفت کرده بود.
در نهایت، السیسی، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، و تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، همگی در همراهی با ترامپ، اسناد رسمی به رسمیت شناختن آتش‌بس در غزه را امضا کردند.
دور تازه نمایش سیاسی
برخی تحلیلگران بیش از آن‌که سفر دونالد ترامپ را یک اقدام دیپلماتیک تازه بدانند، آن را نوعی دور افتخار سیاسی توصیف می‌کنند. مریسا خورما، پژوهشگر مؤسسه بیکر، در گفت‌وگو با میدل‌ایست‌آی گفت:این سفر برای ترامپ شبیه یک نمایش از پیروزی است. آیا او شایسته تحسین برای نهایی کردن توافق است؟ همه می‌دانستیم تنها چیزی که لازم بود، اندکی فشار بر نتانیاهو بود.
این سخن، بازتابی از دیدگاه برخی ناظران است که معتقدند پایان جنگ غزه بیش از آن‌که نتیجه‌ی دیپلماسی شخصی ترامپ باشد، حاصل فشارهای فزاینده بر دولت اسرائیل برای توقف جنگ و پذیرش آتش‌بس بوده است.
تله دیپلماتیک برای حفظ صلح
اجلاس شرم‌الشیخ به‌گونه‌ای برگزار شد که گویی فقط برای به نمایش گذاشتن قدرت ترامپ طراحی شده بود. در این نشست، طیف گسترده‌ای از رهبران جهان حضور داشتند؛ از سران کشورهای حاشیه خلیج فارس و رهبران اروپایی گرفته تا نخست‌وزیر اندونزی و جیانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا).
ترامپ در کانون توجه این اجلاس قرار داشت و از این جایگاه لذت می‌برد. زمانی که او مشغول سخنرانی خود بود، ده‌ها رهبر جهانی پشت سرش ایستاده بودند و او با ترکیبی از تعریف، شوخی و گاه کنایه، آنان را مورد خطاب قرار می‌داد. او از کشورهای ثروتمند خلیج فارس تمجید کرد. او نخست‌وزیر مجارستان، ویکتور اوربان، و رجب طیب اردوغان را ستود و نخست‌وزیر ایتالیا، جورجیا ملونی، را زنی زیبا و جوان خواند.
در مقابل، ترامپ با لحنی تند نروژ را مورد انتقاد قرار داد و از اسپانیا نیز به‌دلیل کم‌کاری در هزینه‌های ناتو گلایه کرد. ترامپ حتی با اشاره به رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفت: این هم یکی دیگر از جنگ‌های کوچکی بود که ما متوقفش کردیم.
در این میان، نخست‌وزیر پاکستان، شهباز شریف، خیلی غیر منتظره به پشت تریبون رفت و دونالد ترامپ را به‌صورت عمومی برای دریافت جایزه صلح نوبل سال آینده نامزد کرد، اقدامی که باعث خنده و تشویق جمع شد.
اما در پشت این نمایش پرزرق‌وبرق، نگرانی عمیقی میان کشورهای عربی وجود داشت؛ این‌که ممکن است ترامپ پس از دستیابی به آتش‌بس، علاقه خود به پیگیری مراحل بعدی توافق را از دست بدهد. یک دیپلمات منطقه‌ای به میدل‌ایست‌آی گفت: این اجلاس درواقعیت، نوعی تله دیپلماتیک بود تا مطمئن شویم که اسرائیل جنگ را از سر نمی‌گیرد و ترامپ نیز در این مسیر متعهد باقی می‌ماند.
کارشناسان معتقدند این اجلاس از جهاتی بی‌سابقه بود، چرا که تاکنون هیچ نقطه‌ای از مناقشه فلسطین و اسرائیل تا این حد چندوجهی و بین‌المللی نشده بود.
به گفته جاناتان پانیکوف، مقام سابق اطلاعاتی آمریکا و عضو کنونی اندیشکده آتلانتیک کانسیل، حضور این تعداد از رهبران جهان نشانه‌ای مثبت است. چنین مشارکت گسترده‌ای می‌تواند موجب ثبات آتش‌بس ثبات شود و آن را به سوی صلحی پایدار هدایت کند.
مرحله بعدی توافق در آستانه اجراست؟
زمانی که دونالد ترامپ به مصر وارد می‌شد، فاز نخست آتش‌بس در حال اجرا و تکمیل بود . از یک‌سو نیروهای اسرائیلی از بخش‌های مرکزی غزه عقب‌نشینی کرده بودند، هرچند هنوز ۵۸ درصد از نوار غزه را در اشغال خود داشتند، و آخرین گروگان زنده اسرائیلی در ازای آزادی گروهی از زندانیان فلسطینی مبادله شد.
ترامپ در اظهارات خود گفت: از نظر ما فاز دوم آغاز شده است، حالا می‌توان این بهم‌ریختگی را جمع‌و جور کرد.
تحلیلگران می‌گویند ترامپ به این دلیل موفق به نهایی کردن آتش‌بس شد که بیشتر تمرکز خود را بر فاز اول توافق، یعنی مبادله گروگان‌ها گذاشته بود.
این درحالی است که که مسائل دشوارتری چون خلع سلاح حماس، خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غره و تعیین نحوه اداره غزه را به آینده موکول کرد.
به گفته مقامات آمریکایی و عربی، قرار است در روزهای آینده گفت‌وگوهایی میان مقامات عربی، اروپایی و آمریکایی برای تعیین جزئیات تشکیل نیروی بین‌المللی مستقر در غزه آغاز شود.
ترامپ روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که آمریکا مجوز استقرار نیروهای امنیتی حماس در غزه برای کنترل جرم و جنایت را صادر کرده است. با این حال، او در سخنرانی خود هرگز از واژه فلسطینی‌ها استفاده نکرد و تنها چند بار از مردم غزه سخن گفت.
او همچنین زمانی را صرف گفت‌وگو با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، کرد.
هیچ اشاره‌ای به مردم فلسطین نمی شود
مریسا خورما، پژوهشگر مؤسسه بیکر، در گفت‌وگو با میدل‌ایست‌ای تأکید کرد: در سخنان ترامپ هیچ اشاره‌ای به رنج مردم فلسطین و مرگ و ویرانی غزه وجود نداشت. درواقع، فلسطینی‌ها اصلاً پشت میز مذاکره حضور نداشتند که بخواهند درباره طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ نظر بدهند.
پس از دو سال بمباران پی‌در‌پی غزه، این منطقه به ویرانه‌ای کامل تبدیل شده است. براساس گزارش سازمان ملل، بیش از ۶۷ هزار فلسطینی جان خود را از دست داده‌اند؛ اقدامی که سازمان ملل آن را نسل‌کشی توصیف کرده است.
ترامپ در سخنرانی خود قول داد که پول زیادی وارد غزه خواهد شد و او به صورت علنی نام کشورهایی را که در بازسازی غزه کمک مالی خواهند داشت، اعلام خواهد کرد.
به باور کارشناسان، چنین انتظاری از کشورهای خلیج فارس چندان واقع‌بینانه نیست. قطر و امارات دیدگاه‌های متفاوتی در مورد نحوه اداره غزه دارند و عربستان سعودی نیز منابع مالی خود را صرف اجرای طرح چشم‌انداز اقتصادی محمد بن سلمان کرده است و به همین دلیل، با کسری بودجه شدید مواجه است.
خورما در پایان گفت: هیچ تضمینی وجود ندارد که کشورهای خلیج فارس برای بازسازی غزه بدون محدودیت مالی، چک سفید امضا بدهند.
ارسال نظر