طرح صلح ترامپ برای اوکراین/ توقف موقت جنگ یا فرصتی اقتصادی برای آمریکا؟

 به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، کارشناسان اعتقاد دارند طرح صلح احتمالی ترامپ برای اوکراین تنها به دنبال توقف موقت جنگ و تضمین فرصت‌های اقتصادی برای کاخ سفید است و به طور کامل خطرناک‌ترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را برطرف نمی‌کند.

 در حالی که جنگ اوکراین وارد سومین سال خود شده و هیچ چشم‌انداز روشنی برای پایان آن دیده نمی‌شود، تیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، تلاش‌هایی را برای تدوین طرحی تازه جهت توقف درگیری آغاز کرده است. پس از توافق اخیر در غزه، اطرافیان ترامپ بار دیگر بر ایده «معامله بزرگ» در اوکراین متمرکز شده‌اند؛ معامله‌ای که به گفته منابع نزدیک به وی، می‌تواند ترکیبی از فشار نظامی، چانه‌زنی اقتصادی و روند دیپلماتیک باشد.

«مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک» (CSIS) در گزارشی در این رابطه نوشت: راه حل ترامپ در حیطه نظامی، ممکن است شامل تحویل موشک‌های دوربرد مانند تاماهاوک به اوکراین باشد. این طرح از نظر مالی نیز ایجاد محدودیت بر سر راه فروش نفت روسیه با تحت فشار قراردادن هند را دنبال می‌کند ضمن اینکه استفاده از دارایی‌های منجمد روسیه جهت تأمین مالی خرید سلاح برای کی‌یف نیز مد نظر است.

آزمایشگاه آینده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی (CSIS Futures Lab) مناسب‌ترین نوع توافق از نگاه کارشناسان را این‌گونه عنوان کرد: تعلیق در روند عضویت رسمی اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، تنظیم دقیق رفع تحریم‌ها بر اساس رفتار قابل راستی‌آزمایی روسیه، و محدودسازی شدید استفاده از دارایی‌های منجمد روسیه تنها برای بازسازی تحت نظارت بین‌المللی، خودداری از شناسایی رسمی تصرفات مسکو، همراه با افزایش توانمندی صنایع دفاعی اوکراین و تضمین عدم مداخله مسکو در سیاست داخلی آن.

طبق این تحلیل، بهترین شانس برای دستیابی به صلح، توقف درگیری در خطوط فعلی بدون شناسایی رسمی اشغال روسیه است. در این چارچوب، عضویت ناتو برای اوکراین منتفی می‌ماند، اما همکاری‌های امنیتی محدود با غرب ادامه می‌یابد. دارایی‌های روسیه به‌ طور مستقیم برای بازسازی استفاده نخواهند شد، اما می‌توانند در قالب امتیازات اقتصادی یا رفع جزئی تحریم‌ها مورد مذاکرات قرار بگیرند.

از سوی دیگر، دیپلماسی اقتصادی محور اصلی دکترین ترامپ محسوب می‌شود. چارچوب مذاکرات صلح نه‌تنها بر جنگ، بلکه درباره جایگاه اوکراین در نظم اقتصادی جدید موردنظر ترامپ مبتنی است؛ نظمی مبتنی بر مواد معدنی حیاتی و زیرساخت‌های بین‌المللی که منافع اقتصادی آمریکا را تقویت کند. موقعیت جغرافیایی اوکراین، از بنادر دریای سیاه تا خطوط ریلی و انرژی ارزان، می‌تواند فرصتی برای نفوذ اقتصادی ایالات متحده باشد.

با این حال مرحله‌ دشوار پس از آتش‌بس حاصل می شود که باید تضمین شود درگیری از سر گرفته نخواهد شد. این امر نیازمند حضور ناظران بین‌المللی و تضمین‌های امنیتی است که مسکو به‌احتمال زیاد با آنها مخالفت خواهد کرد.

تجربه های تاریخی نشان داده‌اند که توافق‌های آتش‌بس‌ شکننده‌ هستند و حدود یک‌سوم جنگ‌های بین‌ دولت ها با آتش‌ بس پایان می‌یابند ولی بیشتر آنها در کمتر از ۲۰۰ روز نقض می‌شوند. آتش‌بس‌های پیشین در اوکراین از جمله توافق مینسک ۱ و ۲ نیز دوام نیاوردند و زمینه‌ساز حمله ۲۰۲۲ شدند. بنابراین، بدون نظارت خارجی و تضمین امنیتی، شکست دوباره محتمل است.

در بخش پایانی این گزارش تصریح شده است که طرح صلح ترامپ برای اوکراین بیشتر به دنبال تثبیت وضعیت موجود و ایجاد ثبات اقتصادی کوتاه‌مدت خواهد بود و نه پایان واقعی جنگ. گرچه چنین رویکردی می‌تواند فرصتی برای بازسازی فراهم کند، اما در نبود تضمین‌های پایدار، نظارت مؤثر، و حمایت اقتصادی بلندمدت از اوکراین، این خطر را به همراه دارد که تنها موجب وقفه‌ای موقت در خطرناک‌ترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم شود.