«غول نقدینگی» چگونه عامل ابرتورم می‌شود؟
به گزارش اقتصادنیوز؛ به باور این گروه از کارشناسان در واقع منطق تحلیل رابطه مقداری این است که نقدینگی موجود در اقتصاد با محاسبه تعداد گردش آن، حجم اسمی معاملات را پوشش می‌دهد؛ بنابراین رابطه مقداری به‌عنوان یک اتحاد عمل می‌کند و به این معنی است که با فرض رشد ثابت بلندمدت سرعت گردش پول و تولید، الزاما رشد نقدینگی منجر به رشد شاخص قیمت‌ها خواهد شد. از پایان سال ۹۲ تا اسفندماه سال گذشته نقدینگی حدود ۱۹۰ درصد رشد داشته؛ اما سرعت گردش نقدینگی حدود ۳۵ درصد کاهش داشته است. بنابراین نقدینگی موجود برای پوشش معاملات(سمت چپ رابطه مقداری پول) در این مدت در مجموع حدود ۱۵۵ درصد رشد داشته است. در طرف مقابل، در همین بازه زمانی شاخص قیمت ۶۳ درصد و تولید ناخالص داخلی حدود ۱۸ درصد رشد داشته است؛ به این معنی که در مجموع حجم اسمی معاملات(سمت راست رابطه مقداری پول) حدود ۸۱ درصد رشد داشته است. بنابراین سمت نقدینگی رابطه مقداری پول حدود ۷۴ درصد تا پایان سال گذشته از سمت تولیدات اسمی رشد بیشتری داشته است. به‌عبارتی دیگر بر مبنای نظریه مقداری پول تا پایان سال گذشته تورم شکاف حدود ۷۴ درصدی داشت. اما تعریف رابطه مقداری پول به این شیوه به دو دلیل با خطا مواجه می‌شود: اول اینکه بخشی از نقدینگی در هر دوره مالی معاملات غیرمرتبط با GDP را پوشش می‌دهد. این در حالی است که در سمت معاملات رابطه مقداری پول تنها معاملات مرتبط با GDP محاسبه می‌شود. بنابراین از این حیث نقدینگی شکاف تورم را بیش از مقدار واقعی منعکس می‌کند. نکته دوم به قفل شدن نقدینگی برمی‌گردد. همواره بخشی از نقدینگی در بانک‌ها قفل بوده و قابلیت پوشش معاملات را نخواهد داشت. به همین دلیل لازم است از حجم پول به جای نقدینگی در رابطه مقداری پول استفاده شود که البته این خود به دلیل معاملات غیرمرتبط با GDP شکاف تورم را کمتر از مقدار واقعی تخمین می‌زند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در رابطه مقداری پول مبتنی بر حجم پول و نه نقدینگی، تا پایان سال گذشته شاخص قیمت حدود ۱۷ درصد بیشتر از رشد حجم پول افزایش یافته بود. اگر چه طرفداران سناریوی نقدینگی معتقدند تورم صرفا ریشه پولی دارد؛ اما مخالفان این سناریو تثبیت تورم از سال ۱۳۹۳ تا ۹۶ را مورد تمرکز قرار دادند؛ به‌عبارت دیگر در حالی که رشد نقدینگی در این سال‌ها یکسان بوده اما تا پایان سال گذشته شاخص قیمت تقریبا پایین و نامتناسب بود. به همین دلیل اگر هم سناریوی پولی بودن تورم را بپذیریم، نقدینگی می‌تواند علت باشد اما متغیرهای دیگری لاجرم به‌عنوان محرک شاخص قیمت عمل کرده‌اند.
