روزهای پر تلاطم بازار نفت

گروه اوپک پلاس یکشنبه هفته جاری بالاخره توافق کرد تولیدش را در ماه‌های مه و ژوئن ۹.۷ میلیون بشکه در روز کاهش دهد و باقی این کاهش که باید از سوی کشورهای آمریکا، کانادا، نروژ و سایرین انجام گیرد، قطعی نیست و قرار است در نتیجه قیمت‌گذاری ضعیف و به تدریج روی دهد. تحلیلگران بانک ABN Amro هم نوشتند: برخی ممکن است انتظار داشته باشند که در نتیجه این توافق کاهش تولید کم سابقه، قیمتهای نفت جهش پیدا کرده و به سطح بالاتری صعود خواهند کرد اما چنین اتفاقی نیافتاد. بازار پس از این که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا به توافق کاهش تولید در اوایل آوریل اشاره کرد، روی چنین توافقی از قبل حساب باز کرده بود.

شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی اظهار کرده که کاهش واقعی تولید با وعده کشورهای گروه جی ۲۰ برای کاهش ۳.۷ میلیون بشکه در روز تولید و خرید حدود ۲۰۰ میلیون بشکه نفت برای پر کردن ذخایر استراتژیک تا چند ماه دیگر، به ۱۹.۵ میلیون بشکه در روز بالغ خواهد شد. اما آژانس بین المللی انرژی (IEA) که دیده بان انرژی اقتصادهای صنعتی جهان است، در گزارش ماهانه خود که روز چهارشنبه منتشر شد، به چنین طرحی اشاره نکرد و اعلام کرد همچنان منتظر جزئیات بیشتر در خصوص کاهش تولید برنامه ریزی شده و پیشنهادها برای استفاده از مخازن استراتژیک است.

طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی، انتقال نفت به ذخایر استراتژیک می‌تواند به حذف حدود دو میلیون بشکه در روز از بازار کمک کند اما این کمتر از ۲۰ میلیون بشکه در روز کاهش تولید خواهد بود که تولیدکنندگان به آن اشاره کرده اند. هند قصد دارد تا هفته سوم ماه مه ذخایر استراتژیک خود را کاملا پر کند و حدود ۱۹ میلیون بشکه نفت را تا آن زمان به تاسیسات مربوطه منتقل کند. در تگزاس هم مذاکرات میان رگولاتورهای انرژی و مدیران شرکت‌های انرژی در خصوص کاهش تولید یک میلیون بشکه در روز هنوز به نتیجه نرسیده است.

در بیانیه نشست اوپک پلاس که توسط رویترز مشاهده شده بود، اعلام شده بود که کاهش تولید جهانی بیش از ۲۰ میلیون بشکه در روز خواهد بود که شامل کاهش تولید ناخواسته در کشورهای ایران، ونزوئلا و لیبی می شود که از توافق کاهش تولید معاف هستند یا تحت تحریم آمریکا قرار دارند یا درگیر جنگ داخلی هستند.

بر اساس گزارش رویترز، اوپک پلاس همچنین اختلاف میان تولید فعلی و سطح تولیدی که مبنای توافق کاهش تولید قرار گرفته را به حساب آورده است. کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی در هفته های اخیر تولیدشان را افزایش داده اند. با این حال در بیانیه منتشره اشاره به آمار ۲۰ میلیون بشکه در روز یا نحوه محاسبه کاهش تولید حذف شد.

قیمت ۶۰ دلار به نفت ۲۰۲۰ نمی رسد

مرتضی بهروزی فر - کارشناس انرژی - در این باره به ایسنا گفت: اگر بخواهیم وضعیت تقاضای نفت چین را با دنیا شبیه سازی کنیم باید بگوییم که در این کشور به دلیل شیوع بحران کرونا حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد میزان مصرف کاهش یافت به عبارت دیگر حدود ۲.۵ تا ۳ میلیون بشکه تقاضای نفت خام  چین کاسته و استارت وضعیت قرمز بازار از همانجا زده شد.

وی با بیان اینکه اگر فرض کنیم چنین اتفاقی در کل دنیا بیفتد و ۲۰ تا ۲۵ درصد تقاضا کاسته شود یعنی حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون بشکه از تقاضا کاسته شده و یا کاسته خواهد شد، اظهار کرد: در شرایط کنونی اروپا و کشورهای صنعتی مثل آلمان، ایتالیا و اسپانیا به شدت دچار مشکل شدند. در آمریکا نیز ترامپ برای اولین بار  در تمام ۵۰ ایالت خود اعلام فاجعه ملی کرد. در این شرایط اگر فرض شود ۲۰ درصد کاهش مصرف داشته باشیم یعنی در دنیا تقاضا برای حدود ۲۰ میلیون بشکه کاسته شده است و این موضوعی است که تا کنون بازار نفت به خود ندیده است.

بهروزی فر با اشاره به توافقات صورت گرفته از سوی اوپک و غیر اوپک و کشورهای دیگر برای کاهش تولید، گفت: پیش بینی بنده این است که اگر اعضای اوپک و غیر اوپک به تعهد خود پایبند باشند و به وعده های داده شده عمل کنند می توان امید داشت که این قیمت نفت که حتی به زیر ۲۰ دلار نیز رسیده بود در حد ۴۰ تا ۴۵ دلار تثبیت شود و امیدوار باشیم که مساله کرونا هرچه سریعتر برطرف شود تا بتوان  به روزهای سابق بازگشت.

وی با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی بنده بعید می دانم که قیمت ها به طور عجیبی افزایش یابد، تصریح کرد: تنها می توان امیدوار بود که قیمت ها از روند کاهشی خود بایستد و در حد نهایت قیمت ۵۰ دلار اواخر سال ۲۰۲۰ تثبیت شود، به عبارت دیگر بعید است که در سال ۲۰۲۰ قیمت ها به ۶۰ یا ۷۰ دلار برسد فقط باید امیدوار بود که قیمت ها در حد ۴۰ تا ۵۰ دلار باقی بماند و در این شرایط به نظر این قیمت ها نیز منطقی است.

این  کارشناس انرژی با بیان اینکه دعوای کشورهای عربستان و روسیه  موجب شد تا به نوعی در بازار نفت بحران ایجاد شود، گفت: این دو کشور بیشترین صادرات و بیشترین وابستگی را به نفت دارند به همین دلیل روسیه تصمیم گرفت تا کنار بنشیند و منتظر بماند تا اعضای اوپک مجبور به کاهش تولید شوند و این کشور از مزایای آن بهره ببرد. در این بین عربستان با این موضوع مخالفت کرد و عملا این دو کشور جنگ زرگری بپا کردند.

به گفته بهروزی فر در نهایت دود این مساله به چشم این دو کشور رفت و هر دو مجبور شدند تا پای میز مذاکره حاضر شوند و در نهایت توافق را بپذیرند. علاوه بر این شرایط برای دیگر کشورهای تولید کننده  به گونه ای بحرانی شد که آن ها نیز عملا توافق کردند و مساله کاهش تولید را پذیرفتند تا وضعیت از حالت بحرانی خارج شود اما با این وجود نمی‌توان بازهم انتظار بازگشت شرایط گذشته را در کوتاه مدت داشت.