معامله دوسر برد روس‌ها در ترکیه / نصب اس 400 در قلمرو ناتو
روزنامه شرق با این مقدمه نوشت: به گفته اردوغان پیش‌پرداخت این قرارداد پرداخته شده و تخمین زده می‌شود ارزش این قرارداد دومیلیاردو ٥٠٠ میلیون دلار باشد. ولادیمیر کوژین، یکی از مقامات دفتر رئیس‌جمهوری روسیه هم خبر امضای این قرارداد را تأیید کرده است. به گفته کوژین همه تصمیم‌های گرفته‌شده در این قرارداد قطعا در راستای منافع استراتژیک روسیه است و «به‌همین‌دلیل واکنش تعدادی از کشورهای غربی در واردکردن فشار به ترکیه برای انصراف از این معامله قابل درک است».
ترکیه که دومین ارتش بزرگ را میان کشورهای عضو ناتو دارد، پس از شکراب‌شدن رابطه‌اش با ایالات‌متحده و متحدان غربی‌اش به روسیه نزدیک‌تر شد. ترکیه امیدوار بود با روی‌کارآمدن دونالد ترامپ در آمریکا رابطه دو کشور بهبود یابد، اما ادامه حمایت واشنگتن از یگان‌های مدافع خلق در سوریه موجب بالاگرفتن تنش میان این دو کشور شد. ترکیه یگان‌های مدافع خلق را که نیروهای نظامی کُرد سوریه‌اند، هم‌پیمانان حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) می‌داند و آنها را گروهی تروریستی می‌خواند، اما آنها مهم‌ترین متحد زمینی آمریکا برای مبارزه با داعش در خاک سوریه به شمار می‌روند. یکی دیگر از دلایل بالاگرفتن تنش میان دو کشور، عدم استرداد فتح‌الله گولن به ترکیه بود؛ روحانیِ در تبعیدی که آنکارا او را مسئول کودتای نافرجام جولای سال گذشته ترکیه می‌داند.
روابط ترکیه با کشورهای اروپایی عضو ناتو هم چندان روبه‌راه نیست و براساس گزارش‌ها تصمیم دولت ترکیه به خرید این نوع سامانه موشکی از روسیه پس از آن گرفته شد که آمریکا، آلمان و هلند تصمیم گرفتند قرارداد استقرار دفاع ضد موشکی پاتریوت خود در جنوب ترکیه را تمدید نکنند.
به گزارش روزنامه حریت، اردوغان بدون نام‌بردن از کشوری، از شرکای غربی ترکیه که برای هواپیماهای بدون سرنشین به‌دنبال گرفتن مقدار زیادی پول بوده‌اند، ابراز ناخرسندی کرده است. به گفته رئیس‌جمهوری ترکیه این کشور در هفته گذشته ٩٠ عضو یگان‌های مدافع خلق را با هواپیماهای بدون سرنشین خودش کشته است، چراکه هواپیماهای بدون سرنشین غربی بسیار گران بوده‌اند. به باور تحلیلگران تصمیم ترکیه اهمیت عملی و سیاسی دارد و نشانه دوری تدریجی آنکارا از متحدان غربی‌اش است. ترکیه چندین سال است سودای خرید سامانه موشکی را در سر دارد و چهار سال پیش هم مسئله خرید این سامانه از چین را مطرح کرد، اما پس از فشارهای کشورهای عضو ناتو، از این خرید صرف‌نظر کرد؛ بااین‌حال این‌بار فشارها کارساز نبوده و رئیس‌جمهور ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگاران گفته است «هیچ‌کس حق ندارد» درباره تصمیم‌های مستقل ترکیه در زمینه صنایع دفاعی‌اش اظهار نظر کند.
براساس برخی گزارش‌ها، قرار است در سال جاری دو سامانه موشک «اس-٤٠٠» روسی در ترکیه استقرار یابد و بعد دو سامانه دیگر در آن کشور مونتاژ شود. گفته می‌شود ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در ملاقات ماه می درباره خرید تسلیحاتی ترکیه از روسیه، گفت‌وگو کرده بودند. سیستم دفاع ضد موشکی «اس-٤٠٠» قادر به ردگیری و انهدام هدف‌های هوایی با سرنشین یا بدون سرنشین تا فاصله ٤٠٠ کیلومتری است. به گفته کارشناسان، درحال‌حاضر صنایع دفاعی روسیه مشغول تحقیقات برای ساختن نوع پیشرفته‌تری از این نوع سیستم دفاع ضدهوایی هستند. درحال‌حاضر چند واحد موشکی اسپانیا و ایتالیا در ترکیه مستقر است، اما کاربرد آنها تابع مقررات و تصمیمات پیمان ناتو است و ترکیه رأسا اجازه استفاده از آنها را ندارد و در زمینه محل استقرار یا چگونگی کاربرد این سیستم‌ها از آزادی عمل برخوردار نیست. با خرید موشک‌های روسی، ترکیه می‌تواند آنها را در هر نقطه از خاک خود از جمله در مرز با ارمنستان یا سواحل دریای اژه، در مقابل سواحل یونان مستقر کند. یونان هم عضو ناتو است.
اختلافی با ایران و روسیه نداریم
رئیس‌جمهور ترکیه همچنین گفت هیچ اختلافی میان ایران، روسیه و ترکیه درباره سرنوشت ادلب و اَفرین وجود ندارد و توافق این کشورها به‌ویژه درباره ادلب همچنان ادامه دارد. او با اشاره به توافق ایران، روسیه و ترکیه درباره شهرهای ادلب و افرین در ترکیه طبق فرایند مذاکرات آستانه، گفت آنکارا با تهران و مسکو هیچ اختلافی درباره سرنوشت این شهرها ندارد و توافق درباره این مناطق مانند گذشته بدون هیچ مشکلی ادامه دارد. اردوغان با تأکید بر اهمیت مذاکرات آستانه که دور بعدی آن ١٤ سپتامبر در پایتخت قزاقستان برگزار خواهد شد، گفت روسیه و ترکیه اختلاف‌نظری درباره این فرایند و به‌علاوه دیدار با ایران ندارند. او ادامه داد: من بر این باورم که نشست‌های سالم پس از نشست آستانه ادامه خواهند داشت و این نشست‌ها مثبت بوده‌اند؛ اما اردوغان اخبار ضدونقیض منتشرشده در راستای دیدار سری و محرمانه او با «بشار اسد»، رئیس‌جمهوری سوریه را رد کرد. ترکیه به دلایل مختلفی در دو سال گذشته از متحدان غربی‌اش دور شده است؛ از سیاست‌های سرکوبگرانه داخلی پس از کودتای نافرجام جولای سال گذشته تا اختلاف‌نظر درباره بحران سوریه. با وجود وعده‌ها و مذاکرات چندین‌ساله برای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا، چشم‌انداز روشنی برای این عضویت دیده نمی‌شود؛ به نظر می‌رسد اردوغان دیگر حاضر نیست به امید پیوستن به اتحادیه اروپا از اقتدارگرایی خود در درون ترکیه بکاهد. همه این عوامل دست به دست هم داده تا فهرست منافع ترکیه از قِبل همکاری با بروکسل و واشنگتن کمتر شود. قرارداد تسلیحاتی اخیر ترکیه و روسیه، آنکارا را از شر محدودیت‌های نظامی ناتو روی سیستم‌های دفاع موشکی‌اش کم می‌کند و از آن‌سو موفقیتی برای صنعت دفاعی روسیه به شمار می‌رود. در این میان تحلیلگران می‌گویند این قرارداد شاید اقبال از این نوع سیستم‌های دفاعی روسیه در منطقه را افزایش دهد، چراکه اگر ترکیه که عضو ناتوست می‌تواند این سیستم‌ها را بخرد، چرا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نتوانند.
