قاصی پور: این قدر هواپیما تولید کنیم و سقوط کند تا هواپیما قابل صادرات تولید کنیم
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از هفته نامه حمل و نقل ،هواپیمای ایران-۱۴۰ که با مشارکت اوکراین و روسیه در ایران مونتاژ می‌شد پیش از آخرین سقوطش در مردادماه سال ۹۳ و ممنوع‌شدن پروازش، چندین نمونه سقوط و آتش‌گرفتن موتور را تجربه کرده بود. از تعداد اندک هواپیمای آنتونوف موسوم به ایران ۱۴۰ که در شرکت هواپیماسازی «هسا» با همکاری شرکت آنتونوف اوکراین تولید شد ۴ فروند آن در ایران طی ۱۲ سال سقوط کرد که آخرین سقوط آن سال ۹۳ بود. حمید بهبهانی، وزیر راه‌وترابری دولت دهم، از طرفداران سرسخت هواپیمای ایران ۱۴۰ بود به‌طوری‌که در مورد ایمنی هواپیمای ایران ۱۴۰ اعلام کرده بود: «هواپیمای ایران ۱۴۰حتی از فوکر هم بهتر است و حاضرم کتباً بنویسم.»
نادر قاضی‌پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، از طرفداران سرسخت این هواپیما و ادامه تولید آن با آزمون‌وخطا است. او اردیبهشت‌ماه به همراه پنجاه نفر از همکارانش به رئیس‌جمهوری در رابطه با تسریع در راه‌اندازی کارخانه هواپیماسازی ایران ۱۴۰ بعد از تعطیلی سال‌های اخیر تذکر کتبی داد. او در این گفتگو از دلایل مطرح‌کردن این تذکر، توانایی ساخت هواپیما در داخل کشور، تجربه ناموفق سال‌های گذشته در این زمینه، نیاز به مجوز اوفک و سازمان هواپیمایی کشور برای پرواز یک هواپیما در آسمان کشور و موضوعاتی دیگر صحبت کرده است.
در رابطه با تذکری که به رئیس‌جمهوری دادید در مورد تسریع «راه‌اندازی هواپیمای ۱۴۰» توضیح دهید که چرا چنین تذکری را مطرح کردید؟
ما بعد از چهل سال شبانه‌روز کارکردن به این نتیجه رسیدیم که نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد به خارج وابسته باشیم و به آنها امید ببندیم. من در روز رأی اعتماد، مخالف آقای ظریف صحبت کردم و گفتم که شما دنیا را در آمریکا می‌بینید؛ آمریکا را در نیویورک می‌بینید. اما ما دنیا را در اسلام، در اهل‌بیت و حوزه علمیه قم می‌بینیم؛ یعنی حسین بن علی(ع). جمهوری اسلامی زحمت‌های فراوانی کشیده است. پیش از پیروزی انقلاب ما شکلات‌های کرم‌خورده می‌خوردیم و به‌به می‌گفتیم اما درحال‌حاضر تولیدات شکلات ما به ۶۰ کشور دنیا صادر می‌شود.
در بهترین دانشگاه‌های کانادا، آمریکا و اروپا در رشته‌های تخصصی مثل فیزیک و فضا، ایرانیان رئیس تیم، دانشکده و گروه هستند. پس ما از لحاظ عقل و هوش مشکلی نداریم. وقتی‌که تحریم بودیم، تعدادی از جوانان تحصیل‌کرده و متخصص شروع کردند به ساختن هواپیمای ۱۴۰. بیست هواپیما را از روسیه آوردند. بخش بزرگی از روسیه بخصوص روسیه سفید، دشت است و بیشترین ارتفاع در آن ۳۷۵ متر است؛ یعنی یک کیلومتر از تهران ارتفاعش پایین‌تر است. هواپیمای ۱۴۰ یک نقص دارد، اینکه موتور این هواپیما با آب‌وهوای دشت تنظیم شده است و در ارتفاعات بالا جواب نمی‌دهد.
مثلاً اگر بخواهید با هواپیما از تهران به ارومیه بروید باید به ارتفاع ۸ هزار تا ۱۰ هزار متری بروید اما هواپیمای ۱۴۰ این امکان را ندارد. اعضای کمیسیون امنیت ملی از این هواپیما بازدید کردند و به مشهد سفر کردند و متأسفانه موقع برگشت هواپیما سقوط کرد. هنوز به این هواپیما اجازه پرواز آزمایشی نمی‌دهند و الآن چند فروند از این هواپیماها موجود است اما به آنها حتی برای دوره‌های آموزشی و تمرینی خلبانان اجازه پرواز داده نمی‌شود. آن چیزی که ما از نزدیک دیدیم، هواپیماسازی جمهوری اسلامی توانایی ساخت این هواپیما را دارد. هواپیمای ساده را تبدیل کرده‌اند به اورژانس و باربری. اما هواپیمای ۱۴۰ آنجا آماده است و حتی اجازه پرواز موقت هم به آن نمی‌دهند که در محدوده فرودگاهی که هستند بلند شود تا نواقصش را برطرف کنند.
این هواپیما موتورش بارها آتش گرفته و چندین بار هم تجربه سقوط داشته است. برای همین طبیعی است که دیگر نخواهند به آن اجازه آزمون‌وخطا بدهند.
تا هواپیمایی سقوط نکند که علتش را نمی‌توانند بررسی و پیدا کنند. الآن هواپیمای ۱۴۰ همه‌چیزش خوب است، جز موتورش که باید تغییرات اساسی روی آن انجام شود. این کار پول اندکی می‌خواهد که به آن اختصاص داده نشده است و کل پروژه را تعطیل کرده‌اند.
یعنی از همان سال ۹۳ پروژه تعطیل شده است؟
بله. از همان سال تعطیل شده است. برای همین هم ما پنجاه- شصت نفر از نمایندگان مجلس به رئیس‌جمهوری و وزیر راه‌وشهرسازی تذکر نوشتیم که این پروژه دوباره راه‌اندازی شود.
واکنشی از طرف مسئولان درباره تذکر شما نشان داده شده است؟
خیر. آقایان رفته‌اند و هرچه هواپیمای قراضه بود را وارد کشور کرده‌اند و به آنها مجوز می‌دهند و واردات انجام می‌دهند؛ اما به هواپیمای ۱۴۰ مجوز نمی‌دهند و حتی اجازه نمی‌دهند برادران وزارت دفاع از آن استفاده اختصاصی داشته باشند. وزارت دفاع با ما صحبت کرده است. آنها می‌گویند چون وزیر توسط دولت انتخاب شده است ما نمی‌توانیم کاری کنیم. آنها می‌ترسند ولی ما نمی‌ترسیم. ما با آوردن طرح، هواپیماسازی را راه خواهیم انداخت. پیشنهاد من این است که دولت برای این موضوع یک لایحه به مجلس بدهد تا موافقان و مخالفان نظراتشان را بگویند و یک طرح جامع و کامل تصویب شود .
اگر شورای نگهبان هم تأیید کرد به مرحله اجرا دربیاید. بهتر بود آقای روحانی طرح می‌دادند و به مجلس واگذار می‌کردند و در مجلس تصمیم گرفته می‌شد که این کارخانه تعطیل بشود یا خیر. اگر قرار است تعطیل شود با کدام شرایط یا حتی به بخش خصوصی واگذار شود یا نیروهای مسلح جایگزین بشوند یا از کمک کشورهای دیگر استفاده شود که راه ادامه پیدا کند. اگر بخش خصوصی بیاید دستش را می‌بوسیم.
درحال‌حاضر تولید هواپیماهای کوچک در دست بخش خصوصی است. ما در ایران اسلامی هزاران خلبان بدون شغل داریم که بخش خصوصی آموزش داده است و ده‌ها خلبان ایرانی الآن در کشورهای همسایه در حال کار هستند و شکر خدا خلبانان ما جزء خلبان‌های نترس جهان هستند.
آقای قاضی‌پور مجوزی در دنیا وجود دارد، به اسم اوفک و همه کشورها برای پرواز هواپیما این مجوز را لازم دارند اما ۱۴۰ این مجوز را ندارد.
برای پروازهای داخل کشور ما نیازی به این مجوز نداریم.
سازمان هواپیمایی کشور باید توابع قوانین بین‌المللی باشد و این سازمان هم باید مجوزهای لازم را برای پرواز این هواپیما صادر کند؛ آیا چنین اتفاقی افتاده است که شما اصرار بر استفاده از این هواپیما دارید؟
سازمان هواپیمایی به دستور آقای روحانی جلوی این موضوع را گرفته است؛ درحالی‌که برای کارهای آموزشی نیازی به این مجوزها نیست و همه‌جا آزاد است. همه کشورها می‌توانند در باند اختصاصی و محدوده اختصاصی خودشان پرواز کنند و آموزش بدهند. اگر ما برای این کار نیاز به مجوز اوفک داریم، آن زمان که آمریکا هواپیمای ما را در خلیج‌فارس زد سازمان هواپیمایی کجا بود که این اتفاق افتاد؟ چرا به هواپیماهای ما بنزین نمی‌دادند و ما مجبور بودیم در کشورهایی مثل مجارستان و بلغارستان بنزین قاچاق بزنیم و پولش را در چمدان به‌صورت نقدی پرداخت کنیم؟ آنها می‌توانند مجوز مسافربری ندهند اما برای کارهای دیگر که می‌شود استفاده کرد. حتی در کشورهای همسایه مشتری دارند و می‌شود به آنها فروخت.
از سال ۷۳ که تلاش شده است این هواپیما ساخته شود ما با روسیه و اوکراین مشترک کار کردیم چرا در این رابطه سعی نمی‌شود با کشورهای دیگری همکاری شود؟
به خاطر تحریم نمی‌شود با کشورهای دیگر کار کرد. بزرگترین و سنگین‌ترین هواپیمای دنیا متعلق به اوکراین است.
البته با ایتالیا هم سال ۹۰ توافقی به امضا رسیده است.
هیچ‌کدام از توافق‌هایی که آقای روحانی در ایتالیا امضا کرده‌اند به مرحله اجرا درنیامده است. شما از قول من بنویسید آقای روحانی جان شما شیرین است، سوار این هواپیما نشوید و بگذارید ما خودمان سوار شویم و اگر هم کشته شدیم ترسی نداریم.
چرا از سپاه پاسداران در مورد ساخت هواپیما کمک گرفته نمی‌شود؟ سپاه پیشرفت‌های زیادی در حوزه‌های مختلف داشته است.
این هواپیما برای وزارت دفاع است و پشتیبان نیروهای مسلح وزارت دفاع است. البته همه عضو یک خانواده هستند. از طرفی ما تحت امر سپاه نیستیم و از طرفی هم دخالت ما در امور آنها نه مؤدبانه است و نه درست و نه مجوز داریم چون اذن رهبری را می‌خواهد.
سال ۹۴ مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد همین هواپیما گزارشی منتشر کرد و گفت که نگاه در این عرصه باید واقع‌گرایانه باشد. آیا از سال ۷۷ که این کار شروع شده تا به امروز نگاه واقع‌گرایانه‌ای وجود داشته یا اینکه فقط برای این بوده که گفته شود ما هواپیمایی ساخته‌ایم؟
تمام ابزاری که برای ساخت هواپیما، هلی‌کوپتر، موشک، زیردریایی و... موردنیاز است مواد اولیه‌اش تحریم بوده است. ببینید این آقایان چقدر زحمت کشیده‌اند که کار را به اینجا رسانده‌اند. هیچ مواد اولیه‌ای نمی‌توانستند وارد کنند. هیچ دستگاهی نمی‌توانستند وارد کنند ولی با همت و پشتکار توانستند دستگاه‌ها را خودشان بسازند و مواد اولیه را تهیه کنند و هواپیمایی تولید کنند. کسی هم نمی‌گوید ایدئال است و ما هم قبول داریم نقص دارد ولی باید کمک کرد و نقصش را برطرف کرد. پول بدهند و اجازه بدهند تا نقصش را برطرف کنند.
با مدیرعامل این شرکت صحبت کرده‌اید که دولت چقدر بودجه به آنها اختصاص داده است؟
من ایشان را نمی‌شناسم ولی همه مدارک و مستندات را داریم. اعتبار خوبی داده نشده و خیلی از بخش‌ها را تعطیل کرده‌اند.
چقدر اعتبار داده‌اند؟
چند سال است که نداده‌اند.
بقیه نمایندگانی که این تذکر را امضا کرده‌اند از چه طیف‌هایی هستند؟
از تمام گرایش‌ها و از تمام جناح‌ها در مجلس هستند. خیلی از طرفداران سرسخت دولت این تذکر را امضا کرده‌اند و باید بگویم که مخالفان دولت امضا نکرده‌اند. چراکه این طرح به‌نوعی حمایت از کالای داخلی است.
البته کالای ایرانی باید کیفیت هم داشته باشد چون جان مردم مهم است.
کالای ایرانی ناموس ماست. همان‌طور که از ناموسمان دفاع می‌کنیم از کالای ایرانی هم باید دفاع کنیم.
در همه این سال‌هایی که تحریم بودیم فکر می‌کنید بتوانیم کالایی تولید کنیم که کیفیت داشته باشد؟
ما برندهای معتبری داشتیم مثل کفش ملی که به ۶۰-۵۰ کشور دنیا صادر می‌شد؛ اینها را از دست دادیم. دخانیات داشتیم؛ از دست دادیم. نساجی اصفهان را داشتیم. ایام قدیم سران عراق افتخارشان این بود که عبایشان در نساجی ایران تولید شده است. ما در همه رشته‌ها نمی‌توانیم خودکفا باشیم؛ اما در چند رشته باید به خودکفایی برسیم و برند درست کنیم؛ مثلاً خودرو. ما درحال‌حاضر ۵/۱ میلیون خودرو در کشور تولید می‌کنیم. ما باید به تیراژ ۵ میلیون خودرو در سال برسیم، البته با کیفیت و قیمت مناسب تا بتوانیم صادر کنیم. همچنین باید برای هر چهار تولید داخلی یک اسقاطی داشته باشیم تا هم از خودروهای به روز شده استفاده کنیم و آلودگی هوا را کاهش دهیم و هم امنیت سرنشین را حفظ کنیم. دولت باید به صنعت نگاه اقتصادی داشته باشد نه سیاسی. باید کالای ایرانی را پاس بداریم و خریدار کالای ایرانی باشیم.
پس در نهایت معتقدید که آنقدر باید آزمون‌وخطا شود تا این هواپیما بتواند به‌درستی و با ایمنی پرواز کند؟
در هیچ کجای دنیا، هیچ کشوری تمام نیازهایش را خودش تولید نمی‌کند. شما الآن ببینید در صنعت فولاد، ایتالیا اول است ولی خیلی از دستگاه‌هایش در برزیل تولید شده است. آلمان بهترین فولادسازی را دارد اما ۳۰ درصد را خودش تولید می‌کند و بقیه را از کشورهای دیگر وارد می‌کند. در اپتیک، روسیه سفید حرف اول را می‌زند ولی تولید نمی‌کند فقط می‌فروشد؛ به‌جز ضد هوایی‌های اس- ۳۰۰ و ... یا اوکراین در موتور حرف اول را می‌زند اما همه قطعات موتور تولید خود اوکراین نیست. ایران هم می‌تواند هواپیما تولید کند و آنقدر خطا و آزمون کند، آنقدر بیفتد و سقوط کند تا بتواند هواپیمایی تولید کند که قابل صادرات هم باشد.
ان‌شاءالله که نیافتد.
افتاد هم افتاد. می‌توانیم هواپیمای جنگی بسازیم که خلبان‌های آن موقع سقوط از هواپیما بپرند پایین.
