اختلاسگرانی که به کانادا گریخته‌اند؛ از خاوری تا مرجان شیخ‌الاسلامی
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبر فوری، طبق گفته رئیس شعبه سوم دادگاه ویژه رسیدگی به جرائم اقتصادی مرجان شیخ الاسلامی، متهم اصلی پرونده اختلاس پتروشیمی پیش از ارجاع این پرونده به دادگاه از کشور خارج شده است. سید اسد الله مسعودی بیان کرد که این متهم در حال حاضر مقیم کانادا است.
پیش از این هم برخی اختلاس گران دیگر بعد از خروج به کشور به کانادا فرار کردند. مهم ترین این افراد محمود خاوری است. خاوری مدیر عامل سابق بانک ملی ایران است که به دلیل مشارکت در اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی محکوم شده است.
او در مهر ۱۳۹۰ به بهانهٔ «مشکلات عصبی حادث‌شده و بیماری مزمن» از مقام خود استعفا داد و به کشور کانادا که تابعیت آن را دارا بود گریخت.
اختلاس گر دیگری که خود را به ساحل آرامش کانادا رساند، مهرگان امیر خسروی است. او یکی از برادران امیر منصور آریا است که با همکاری برادرش به اختلاس چند هزار میلیارد تومانی (۲۸۰۰ یا ۳۰۰۰ میلیارد تومان) محکوم شد.
هفته‌نامه فارسی‌زبان چاپ مونترال کانادا برای نخستین بار از خبر حضور مهرگان امیرخسروی و خانواده وی در کانادا پرده برداشت و عکس‌های این خانواده را در حالی چاپ کرده است که دفتر اداره مهاجرت در استان کبک را ترک می‌کردند. اسناد و مدارک ملکی این خانواده نشان می‌دهد که هیوا، دختر آقای امیرخسروی، دانشجوی یکی از دانشکده‌های مونترال در ماه ژوییه خانه‌ای به ارزش 980هزار دلار در این شهر خریداری کرده است.
همه این اختلاس گران که مبالغ سنگینی را از کشور خارج کرده اند در کانادا به سر می‌برند اما دولت کانادا هرگز حاضر نشده است این افراد را به دولت ایران تحویل دهد.
اما چرا کانادا به خانه امن اختلاس گران تبدیل شده است. در زیر به مهم ترین این دلایل اشاره می‌کنیم.
ویزای سرمایه گذاری و شرایط مهاجرت به کانادا
ویزای سرمایه‌گذاری در کشورهای مهاجرپذیر یکی از بهترین راه‌های اخذ اقامت است. در میان ویزاهای سرمایه‌گذاری کشورهای مهاجرپذیری چون استرالیا، انگلستان، آمریکا و… می‌توان به جرات مطرح کرد که با توجه به تغییرات اعمال شده بر قوانین مهاجرتی کانادا که سالیانه اعمال می‌شود، سرمایه‌گذاری کانادا باز هم از بهترین، ارزان‌ترین و سریع‌ترین انواع مهاجرت است.
اختلاس گران از طریق باز کردن یک حساب بانکی در کانادا و واریز مبلغ سنگینی پول به سرعت هرچه تمام تر و بدون فوت وقت ویزای تجاری از کانادا می‌گیرند. سرعت بالای صدور ویزا و خروج از کشور باعث شده است که بسیاری از اختلاس گران کانادا را به عنوان مقصد خود انتخاب کنند.
عدم روابط دیپلماتیک با کانادا
در جهان چیزی به عنوان قرارداد استرداد مجرمان وجود ندارد بلکه کشورها بر اساس قراردادهای دوجانبه یا چندجانبه اقدام به امضای این قرارداد می‌کنند که مجرمان را میان یکدیگر مسترد کنند. این در حالی است که ما رابطه دیپلماتیک درستی با کانادا نداریم و به همین علت عملا قرارداد دو جانبه بین ایران و کانادا قابل حصول نیست.
از بعد از انقلاب اسلامی روابط سیاسی خود را با ما به حداقل رسانده اند و به همین دلیل، استرداد اختلاس گران و یا پیگیری پرونده های آنا توسط مقامات حقوقی ایرانی بسیار سخت شده است.
همکاری نکردن اینترپل
برای بازداشت اختلاس گران و مجرمانی که به کشورهای خارجی فرار می‌کنند، اولا سران یک کشور باید با پلیس جهانی یعنی اینترپل همکاری کنند. پر واضح است که فعالیت سریع و جدی اینترپل به قدرت سیاسی یک کشور و لابی های آن وابسته است. این در حالی است که همانطور که گفته شد، ما با کانادا اساسا روابط دیپلماتیک نداریم و بنابراین، اقدام عملی و لابی با اینترپل در کشور کانادا بسیار سخت است. این است که اختلاس گران با خیال آسوده و بدون ترس از تعقیب شدن به کانادا می‌گریزند.
سیاسی شدن پرونده های اختلاس
طبق بیان شاهپور شیخ میلانی( استاد دانشگاه و دکترای حقوق) تنها جرائم غیرقابل استرداد، جرائم امنیتی و سیاسی‌اند زیرا در این جرائم زندگی مجرم در خطر است. حیطه مسئولیت پلیس اینترپل هم امنیت عمومی، تروریسم، جنایات سازمان یافته، جنایت جنگی، پول‌شویی، جرایم سایبری، جرائم مالکیت فکری، قاچاق اسلحه و مواد مخدر است و پلیس بین‌الملل وظیفه‌ای مبنی بر تعقیب مجرمان امنیتی- سیاسی ندارد.
حال، به علت شرایط ایران و به خصوص روابط خاص کانادا با کشورمان اصولا پرونده های مفسدان اقتصادی هم به عنوان پرونده های امنیتی و سیاسی شناخته می‌شوند. به همین دلیل، نمایندگان اینترپل در کانادا با پرونده های اختلاس گران ایرانی به صورت سیاسی برخورد کرده وترجیح می‌دهند وارد آن نشوند.
این دلایل، نشان می‌دهد که چرا کانادا محل مناسبی برای اختلاس گران و مفسدان اقتصادی است. به نظر می‌رسد که اگرروابط دیپلماتیک ما با کانادا تغییر کند این کشور دیگر به بهشت چپاولگران بیت المال تبدیل نخواهد شد.
