فرمول دموکرات‌های آمریکا برای بازگشت به برجام
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از نامه نیوز، طی روزهای اخیر، نکات قابل تاملی در خصوص نوع مواجهه دموکرات‌ها با برجام از سوی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری اوباما منتشر شده است. «ویلیام برنز» و «جک سالیوان»، دو دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی در بخشی از یادداشت مشترک خود که در «نیویورک‌تایمز» منتشر شده علی‌رغم اذعان به اینکه دولت کشورشان بدون توجه به پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای «برجام» از این توافق خارج شده، هر گونه انتظار از سوی تهران مبنی بر رفع تحریم‌ها بدون موافقت با نوعی «توافق تکمیلی» را «غیرعملی» توصیف کرده‌اند.
بدون شک، ویلیام برنز و سالیوان هر دو در دولت بعدی دموکرات آمریکا(در صورتی که ترامپ در انتخابات شکست بخورد) نقش مهمی را در ترسیم خطوط قرمز تاکتیکی سیاست خارجی ایالات متحده خواهند داشت. «ویلیام برنز»، معاون اسبق وزیر خارجه آمریکا است و در حال حاضر ریاست اندیشکده کارنگی را به عهده دارد. «جیک سالیوان»، از اعضای ارشد این اندیشکده است و در دولت سابق آمریکا مشاور معاون رئیس‌جمهور در امور امنیت ملی بود. هر دو مقام سابق آمریکایی از جمله مبتکران آغاز گفت‌وگوی هسته‌ای با ایران بوده‌اند.با این حال، همان گونه که مشاهده می شود، این دو نیز هر گونه بازگشت به توافق هسته‌ای را منوط به «توافق تکمیلی» با ایران می دانند. این در حالیست که «توافق تکمیلی» مدنظر دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، با اصل برجام و خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران در این توافق در تعارض و تضاد است. دموکرات‌ها نیز مانند جمهوری‌خواهان در صدد «تعمیم برجام به مسائل موشکی و منطقه‌ای» و «دائمی‌کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران» هستند.
اگرچه افرادی مانند «الیزابت وارن»، «برنی سندرز» و «جو بایدن» حمایت مطلق خود را از توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده‌اند اما در خصوص «مکانیسم بازگشت» به برجام سخنی به میان نیاورده‌اند. آنها ترسیم این مسیر را به مشاوران امنیت ملی و وزرای امور خارجه خود خواهند سپرد. در این صورت، گزینه «بازگشت بی‌قیدوشرط دموکرات‌ها به برجام» دیگر معنا و مفهومی پیدا نمی‌کند. از سوی دیگر، دموکرات‌ها سعی خواهند کرد تا در صورت پیروزی در کاخ سفید، اجماع لازم را برای «اعمال فشار بر ایران» برای تغییر در توافق هسته‌ای را صورت بدهند.
این نخستین‌بار نیست که مقامات ارشد حزب دموکرات، هرگونه بازگشت به توافق هسته‌ای را منوط به کسب امتیازات جدید از ایران می‌کنند. واقعیت امر این است که دولت بعدی آمریکا، حتی اگر دولتی دموکرات باشد، قصد احیای توافق هسته‌ای(به سبک و سیاق فعلی) را نخواهد داشت و در عمل نیز به برجام باز نخواهد گشت. نباید فراموش کرد که نخستین کارشکنی‌های علنی آمریکا در مغایرت با برجام، در دوران ریاست‌جمهوری اوباما و حضور دموکرات‌ها در کاخ سفید صورت گرفت. همگان به یاد دارند که وزارت خزانه‌داری آمریکا در دوران اوباما و پس از انعقاد توافق هسته‌ای، مانع عادی‌سازی روابط بانکی و اعتباری با ایران و لغو تحریم‌ها شد. پس از آن نیز ترامپ با استفاده از ظرفیت‌هایی که دموکرات‌ها در برجام و خارج آن تعریف کرده بودند(خصوصا مکانیسم ماشه و لزوم تایید تعلیق تحریم‌های ایران در بازه زمانی ۱۲۰روزه از سوی رئیس‌جمهور آمریکا) از این توافق خارج شد.
سران حزب دموکرات معتقدند که اگر آنها بخواهند به برجام باز گردند باید از جمهوری اسلامی ایران امتیازات جدید و بیشتری بگیرند. منظور دموکرات‌ها از امتیازات جدید، دائمی کردن محدودیت‌های مشخص شده زمانی در برجام و متعاقبا، خلع سلاح موشکی ایران است.
چندی پیش «فارین پالیسی» در گزارشی به قلم «ایلان گلدنبرگ»، مشاور سابق «جان کری»، وزیر خارجه اسبق آمریکا و «اریک بروئر»، کارشناس اندیشکده «مرکز امنیت جدید آمریکا» پیشنهاد کرده رئیس‌جمهور بعدی آمریکا پس از اخذ امتیاز از ایران به برجام برگردد. در بخشی از نوشته این دو آمده است: «رئیس‌جمهور بعدی بایستی از اهرم فشاری که پس از خروج ترامپ از برجام ایجاد شده برای رسیدن به تفاهم اولیه بر سر بسیاری از مسائل محل اختلاف با ایران و آینده برنامه هسته‌ای این کشور استفاده کنند. پیامی که باید به ایران و دنیا بدهیم این است: ما انتظار داریم که بار دیگر به توافق برگردیم، اما قبل از آن لازم است صحبت کنیم! ما باید برای بازگشت به برجام امتیازات بیشتری از ایران بگیریم».
اکنون سخنان گلدنبرگ از زبان برنز و سالیوان نیز مطرح شده است. این موضوع باید مورد توجه دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نیز قرار گیرد.
