استیضاحِ اف‌ای‌تی‌افی محسن رضایی در جمع بازرگانان

به گزارش اقتصادنیوز؛ در این دیدار آنچه بیش از همه مورد توجه فعالان بخش خصوصی قرار گرفت و انتقاد این بخش را به همراه داشت به مسئله همکاری با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) باز می گردد. پیش از این در فضای رسانه ای از محسن رضایی به عنوان یکی از افرادی که در مسکوت گداشتن تصویب FATF نقش داشته یاد می شد و یکی از دلایل تعلیق همکاری با این گروه در دولت روحانی به مخالفت محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت داده می شد. همین موضوع باعث شد تا نشست اتاق ایران به محل مناظره چرایی عدم تصویب این قانون بدل شود. 

 فعالان بخش خصوصی با انتقاد از محسن رضایی این نکته را مطرح کردند که تمام بدنه دولت سه سال است تلاش کردند تا FATF تصویب شود ولی مجمع تشخیص مصلحت جلوی آن را گرفته است. گلایه فعالان این بخش به اینجا رسید که یا شما و مجمع جلوی تصویب این قانون ایستاده اید  یا این تصمیم نهایی حاکمیت است. همین امر موجب شد تا بازرگانان و تجار در نشست اتاق بازرگانی ایران به انتقاد از این نامزد انتخابات بپردازند، از نگاه آنها مسکوت گذاشتن FATF  بر روی هزینه تجارت اثرگذار بوده است. 

در واکنش به اظهارات مطرح شده از سوی بخش خصوصی محسن رضایی بر این نکته تاکید کرد که نمی‌توانیم خودمان را از جهان و جامعه جهانی جدا کنیم، اما این نکته را باید در نظر گرفته با توجه به بسته بودن اقتصاد ایران، نمی‌توان رابطه‌ای که دیگران دارند را ما هم داشته باشیم، اما به هر حال در جامعه جهانی هستیم و این یک واقعیت است.

این اظهارات در شرایطی مطرح شد که چندی پیش وی عنوان کرده بود که پرونده FATF  در مجمع تشخیص مصلحت نظام باز است و اگر دولت من روی کار بیاید به طور جدی ابهامات را در داخل کشور، خارج از کشور و در دبیرخانه FATF دنبال می‌کنیم. با این حال حتی در صورتی که هر دو لایحه در مجمع تصویب شود با این دیپلماسی که دولت ما داشته شاید ۵ تا ۶ سال طول بکشد و وارد FATF نشویم. با این شرایط این نکته مطرح می شود که چرا در طول سه سال گذشته در مجمع تشخیص نظام تلاشی برای رفع ابهات این قانون و مصوب شدن آن صورت نداد.

با شروع رسمی انتخابات 1400 پس از احراز صلاحیت ها اتاق ایران در طرحی مشترک با اتاق‌های اصناف و تعاون بستری را فراهم کرده تا کاندیداهای سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری، برنامه‌های اقتصادی خود را در میان فعالان بخش خصوصی تشریح کنند. در این راستا امروز محسم رضایی به عنوان نخستین کاندیدا در جمع فعالان بخش خصوصی کشور حاضر شد.

چرا هنوز FATF به سرانجام نرسیده؟

حسین سلیمی، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در این نشست گفت: شما گفتید که دولت قبل چه‌کار کرده است و این اقدامات را به‌نقد گذاشتید. ای‌کاش دولت قبل هم می‌آمد و درباره وعده‌های چهار سال قبل و مشکلات کنونی و امروز کشور و عدم همخوانی این دو توضیح می‌داد.

سلیمی افزود: امروز به 4 میلیون و 500 شغل نیاز داریم که ایجاد اشتغال به سرمایه، ماشین‌آلات، تکنولوژی و جذب سرمایه خارجی نیاز دارد. شما در مراجع بالای تصمیم‌گیری کشور حضور دارید. سؤال من از شما این است که چرا هنوز FATF در ایران به سرانجام نرسیده است؟

او ادامه داد: 192 کشور در دنیا پیوستن به این معاهده را پذیرفته‌اند و تنها ما و شش کشور دیگر دنیا هنوز از این توافق خارج مانده‌ایم. چرا؟ اگر پیوستن به معاهده بد است پس چرا تمام کشورها به آن پیوسته‌اند؟ از شما می‌خواهیم به این موضوع یک‌بار به‌طورجدی رسیدگی کنید.

مجمع شما روبروی تصویب FATF ایستاده است

علی‌اصغر زبردست، رئیس اتاق همدان نیز خطاب به محسن رضایی گفت: آقای رضایی! در مواجهه با شما، با فردی روبرو هستیم که با مسائل کشور بیگانه نیست و به‌خوبی می‌داند مشکل چیست. بزرگ‌ترین مشکل ما این است که سیاست با مسائل اقتصادی گره خورده است. سه سال است که همه بدنه دولت تلاش می‌کند که FATF تصویب شود ولی مجمع شما جلوی آن را گرفته است! چرا؟ یا شما و مجمع شما جلوی آن ایستاده‌اید یا این تصمیم، تصمیم نهایی حاکمیت است.

زبردست افزود: مدام شعار اقتصاد بدون نفت می‌دهیم. نمی‌شود با دنیا درگیر باشیم، اما توسعه اقتصادی بدون نفت داشته باشیم یا شبکه بانکی ما از قوانین بین‌المللی تبعیت نکند.

این فعال اقتصادی گفت: من عملکرد اقتصادی این دولت را تأیید نمی‌کنم اما این مشکلات پس‌لرزه‌های دولت‌های قبلی است اگر همان موقع که آقای احمدی‌نژاد انحرافات خود را شروع کرد و تحریم‌ها را کاغذ پاره نمی‌دانست، روبری آن می‌ایستادند، امروز کار این دولت به اینجا نمی‌رسید و بااین‌همه بحران مواجه نمی‌شد.

زبردست تأکید کرد: اگر قرار است با دنیا مدام در جنگ باشیم، صادرات و مراوده بانکی چه معنایی دارد؟ امروز برای انتقال ساده پول، فعالان اقتصادی ما باید هزینه‌های سربار بسیاری پرداخت کنند و صرافی‌های مختلف پورسانت بدهند. همین روند قیمت تمام‌شده را بالا می‌برد. آقای رضایی شما سال‌ها در این کشور قدرت داشته‌اید. حالا با حضور شما در مقام رئیس‌جمهور قرار است چه اتفاق جدیدی بیفتد؟ شما باید وضعیت خودتان را با سیاست و حاکمیت کشور روشن کنید.

چند سوال از رضایی؟

علی توسطی، نماینده اتاق اصناف به ضعف عملکرد دولت‌ها در برنامه‌نویسی اشاره کرد و گفت: در تدوین هر برنامه‌ای بیشتر از پیش‌بینی، بیش بینی کردیم. ضعف در برنامه‌ریزی مانع از توفیق برنامه‌ها و اهداف شده تا آنجا که طبق اهداف تعریف شده نتوانستیم به رتبه اول منطقه برسیم.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم با شکاف طبقاتی و کاهش سطح امید در جامعه مواجه شدیم. این موضوع را چگونه مدیریت خواهید کرد؟

بر اساس اظهارات او شاخص‌های اقتصادی مانند تورم، نقدینگی موجود، رشد منفی سرمایه‌گذاری و غیره، وضعیت مین‌گذاری شده‌ای را در اقتصاد ایجاد کرده که میراث دولت قبل برای شماست. برای مقابله با آن به فردی اقتصاددان و مبارز نیاز داریم.

توسطی با توجه به اتفاقاتی که در مسیر نوآوری و خلاقیت در سطح دنیا روی داده است، گفت: این بخش و تحولاتی آن را جدی بگیرید و می‌خواهیم که موضع خود را در ارتباط با این حوزه، FATF و برجام تشریح کنید.

نمی توان خودمان را از جهان جدا کنیم

در واکنش به اظهارات مطرح شده از سوی فعالان بخش خصوصی محسن رضایی بر این نکته تاکید کرد که در رابطه با FATF و برجام و ارتباط با جهان، باید گفت نمی‌توانیم خودمان را از جهان و جامعه جهانی جدا کنیم. وی در ادامه افزود: اما به دلیل بسته بودن اقتصاد ایران، نمی‌توان آن رابطه‌ای که دیگران دارند را ما هم داشته باشیم، اما به هر حال در جامعه جهانی هستیم و این یک واقعیت است.

آمریکا و دیگر قدرت‌ها حاضر به پذیرش نقش ایران در منطقه نیستند. منفعت بین‌المللی و ملی در تقابل با هم قرار گرفته‌اند. ما باید راه هم‌زیستی و تعامل میان این دو را پیدا کنیم. من معتقد به رابطه عقلانی هستم؛ رابطه عقلانی که به ثمر بنشیند. رابطه زیر فشار آمریکا و اروپا را قبول نداریم.

دیپلماسی کاغذی را واقعی می‌کنم

از دیگر موارد مطرح شده از سوی رضایی به موضوع غنی سازی مربوط می شود. وی در این خصوص با اشاره به اینکه میدان و دیپلماسی را نمی‌توان جدا کرد افزود: اگر غنی‌سازی را نداشتیم، آمریکایی‌ها به جمع 3 کشور اروپایی ملحق نمی شدند. غنی‌سازی باعث پیوستن آمریکا به مذاکرات شد. بدون میدان نمی‌توان دیپلماسی داشت. میدان بدون دیپلماسی هم به هدر دادن فرصت‌هاست.

وی افزود: من دیپلماسی کاغذی را واقعی می‌کنم. آمریکایی‌ها من را می‌شناسند. من اگر به یک رابطه واقعی همراه با منفعت برای مردم برسم، هیچ کوتاهی نمی‌‌کنم.

رضایی در ادامه از تداون مذاکرات در صورت رییس جمهور شدن خبر داد و افزود: در دولت من مذاکرات برجام ادامه پیدا خواهد کرد. آمریکا تحریم‌ها را بردارد، ما هم پای تعهدات‌مان هستیم.

سرگردانی در سیاست خارجی

این کاندیدای ریاست جمهوری در ادامه با اشاره به اینکه سیاست‌ خارجی ما در محیطی سرگردان است عنوان کرد: این سرگردانی موجب شده یک بار به سمت اروپا، یک بار یه سمت چین و یک بار به سمت همسایه‌ها حرکت می کنیم به همین دلیل می توان گفت دکترین سیاست خارجی ما مشخص نیست.

وی افزود: ما قدرت بین المللی نیستیم. من تعبیری دارم به اسم اهرم کردن. ما برای رسیدن به خواسته‌های‌مان نیاز به اهرم کردن داریم. این اهرم، ایران منطقه‌ای است. ایران منطقه‌ای ایرانی است که در منطقه حضور دارد، هم در زمینه امنیت و هم در زمینه تجارت.

رضایی معتقد است، اگر در سوریه صلح سازی کردیم، بلافاصله تجار ما هم باید بتوانند به سوریه بروند، نه اینکه تجار عربستان و ترکیه جای ما را بگیرند.

به گفته وی، ما به دنبال جنگ نیستیم، ما به دنبال بازدارندگی و ثبات در امنیت ملی کشور هستیم. بدانید بدون اقتدار نمی‌توانیم زندگی کنیم. ما از طریق ارتباط‌مان با منطقه، روابط‌مان با دنیا را تنظیم می‌کنیم.

نباید مدیران اقتصادی را تغییر داد

از دیگر موارد مطرح شده از سوی رضایی به گلوگاه های فساد در کشور باز می گردد. به گفته این کاندیدای ریاست جمهوری گلوگاه‌های فساد در داخل کشور کجاست؟ اولین گلوگاه فساد، اختیارات بدون مرز دولت در اقتصاد است.

به گفته رضایی، در این خصوص رابطه دولت با اقتصاد باید تنظیم شود؛ دولت‌ها حق ندارند هر بار بر سر کار می‌آیند، مدیران اقتصادی را تغییر ‌دهند. دولت صرفتا می‌تواند مدیران سیاسی را تغییر دهد.

عدم دخالت دولت در بازار

از دیگر مواردی که از سوی این کاندیدای ریاست جمهوری مورد تاکید قرار گرفت به موضوع بازارها باز می گردد، وی در این خصوص عنوان کرد: دولت در بازارها نباید مداخلات قیمتی کند.

به گفته رضایی، تشکیل سازمان بازرسی دولت در مبارزه با فساد، راهکار من برای مقابله با فساد است. قوه قضائیه وظیفه خود را انجام دهد، اما دستگاه‌های دولتی هم نیازمند یک نظام نظارت و مبارزه با فساد هستند.

وی معتقد است، نظام چندنرخی خود منشا فساد است. نظام تخصیص منابع باید در این زمینه شکل گیرد.

نظام تخصیص منابع ملی باید بهینه شود

وی در بخشی دیگر از صحبت های خود به این نکته پرداخت که 40 میلیون نفر را باید حمایت مالی کنیم. یارانه‌ها را اگر درست پرداخت کنیم، نیازی به تحت فشار گذاشتن تولیدکننده برای تامین منابع مالی دولت نیست.

به گفته رضایی، تخصیص بهینه منابع دولتی می‌تواند سالانه 10 میلیارد دلار به بودجه دولتی اضافه کند و دیگر نیازی به افزایش مالیات نیست.

در کنار اظهار نظرها رضایی این وعده را نیز داد که شک نکنید بیش از 10 درصد از اقتصاد را سالانه از دست دولت خارج می‌کنم. اقتصاد باید به معنای واقعی مردمی شود تا به وعده‌ها و اهداف بتوان رسید.

به گفته رضایی، بین دولت و مردم یک حلقه واسط نیاز است. اما باید اول این حلقه‌های واسط را سالم‌سازی کرد. رانت‌خوارها و دلال‌ها را از تولیدکنندگان واقعی، افرادی که عشق‌شان صنعت است، جدا کرد.

ایجاد پول قوی در کشور

او درباره موضوع بورس نیز گفت: فروردین ۹۹ شش توصیه برای مقابله با بحران بورس ارائه دادم اما توجهی نشد. متأسفانه همان بحرانی که پیش‌بینی می‌شد، روی داد. و عمده افرادی که آسیب دیدند از طبقات پایین جامعه بودند که امروز بسیار شرایط سختی را پشت سر می‌گذارند.

رضایی پیش‌بینی‌پذیر بودن اقتصاد را بسیار مهم دانست و یادآور شد: دولت نباید روی نرخ ارز حرف بزند بلکه باید روی ثبات آن فکر کرد تا اقتصاد صادرات محوری داشته باشیم. درباره ارزش پول ملی نیز دو اصطلاح وجود دارد؛ اول پول قوی و دیگری نرخ برابری که با هم متفاوت هستند. پول قوی به کمک تولید ایجاد خواهد شد. در این روزها که اعلام کردم ریال را سومین پول قوی منطقه خواهم کرد، بسیاری این گفته را غیرواقع قلمداد کردند؛ اما نباید آن را با نرخ برابری اشتباه گرفت. پول قوی پولی است که در مبادلات خارجی موردقبول باشد. در این رابطه نرخ برابری ملاک نیست. 

او اظهار کرد: برنامه ما تنظیم نرخ برابری و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها برای ایجاد پول قوی در کشور است.

نتوانستیم جایگاه اقتصادی خود را پیداکنیم

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران نیز در این نشست بر این نکته تاکید کرد که مایه تاسف است که سهم اقتصاد ایران از اقتصاد جهانی نسبت به 40 سال قبل نصف شده است.

به گفته رییس اتاق بازرگانی ایران؛ علی‌رغم پتانسیل‌های بالایی که در کشور داریم، نتوانستیم جایگاه خود را در اقتصاد جهانی پیدا کنیم.