روایت رسانههای غربی از ورود تحریرالشام به حلب؛ شورشیها در سوریه چه میخواهند؟
به گزارش اقتصادنیوز، ناظران میگویند روز جمعه نیروهای شورشی به سمت حلب، منطقه تحت کنترل دولت مرکزی پیشروی کرده و در نهایت وارد این شهر شدند، این اولین بار در طول سالهاست که گروههای افراطی وارد بزرگترین شهر این کشور میشوند.
براساس تصاویری که سی ان ان صحت آن را تایید کرده است، شورشیها بعد از رسیدن به مرکز حلب، پرچم مخالفان را در میدان مرکزی تکان داده و اعلام پیروزی کردند. همزمان گروه نظارتی سازمان دیدهبان حقوق بشر سوریه (SOHR) مستقر در بریتانیا مدعی شد که یکی از گروههای شورشی موسوم به تحریر الشام، بدون هیچ مقاومتی کنترل بیش از نیمی از حلب را در اختیار گرفته است. این در حالی است که به نوشته بی بی سی از زمان آغاز حملات در روز چهارشنبه حداقل 277 نفر جان خود را از دست دادهاند.
همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از منابع نظامی گزارش داد که مقامات سوری روز شنبه فرودگاه حلب و تمام جادههای منتهی به شهر را بستند. ارتش سوریه نیز اعلام کرد که این کشور با حملهای بزرگ و غافلگیر کننده روبرو شده و تلاش دارد تا در امتداد همه جبههها توان خود را افزایش داده و تقویت کند.
دو روایت از حمله غافلگیرکننده شورشیها
بر اساس گزارشهای ادعایی، حمله غافلگیرکننده شورشیها که ساکنان شهرها و روستاهای اطراف حلب را فراری داد، بار دیگر خاورمیانه را درگیر عدم قطعیتها کرد، آن هم در شرایطی که این منطقه پیشتر درگیر جنگ اسرائیل در غزه و لبنان بود. حالا شواهد ادعایی نشان میدهد که احتمالا درگیریها سوریه ممکن است جنگ داخلی سال 2011 را یادآور شود. حلب از سال 2016، زمانی که شورشیهای مخالف توسط ارتش سوریه و با حمایتهای ایران و روسیه از محلههای شرقی رانده شدند، در امان بود و هدف هیچگونه حملهای قرار نگرفت. اما حالابعد از 8 سال، شورشیان بار دیگر برای تصرف این شهر خیز برداشته و با انتشار پیامهای ادعایی در رسانههای اجتماعی از نیروهای دولتی سوری میخواهند تسلیم شوند.
به گزارش آسوشیتدپرس، رابرت فورد، که آخرین سفیر ایالات متحده در سوریه بود، در باب حمله اخیر تکفیریها و شورشیها مدعی شد که شواهد نشان میدهد ارتش سوریه در برابر این گروه در موضع ضعف قرار دارد. این در حالی است که به ادعای همین خبرگزاری، پیشروی اخیر شورشیها یکی از بزرگترین پیشرویها در سالهای اخیر است. این بار مخالفان دولتی زیر بیرق گروه افراطی و تکفیری تحت الشام قرار گرفته و خود را برای مبارزهای شدیدتر از سال 2020 آماده میکنند؛ همان سالی که نیروهای دولتی به راحتی توانستند مناطق تحت کنترل این گروه را از دستشان خارج کنند.
همزمان نشریه نیویورک تایمز با انتشار گزارشی مدعی شد، رسانههای مستقل و مخالف دولت سوریه تصاویر و ویدئوهایی از شورشیان در محلههای حلب و در میدانهای معروف به اشتراک گذاشتند که در حال جشن گرفتن هستند. اما رسانههای دولتی سوریه این روایت را به چالش کشیدند و گزارش دادند که ارتش سوریه گروههایی از «تروریستها» را که در حال فیلمبرداری از داخل چندین محله حلب بودند، دستگیر کردهاند تا ثابت کنند که کنترل آنها را به دست گرفتهاند. با این حال سی ان ان مدعی است، دو ویدیوی ضبط شده در میدان مرکزی سعدالله الجابیری نشان میدهد که شورشیها در حال تکان دادن پرچم مخالفان سوری در میدانی تقریباً متروکه هستند. شورشیان مسلح همچنین در ارگ تاریخی حلب ظاهر شدند. سی ان ان مدعی است که این تصاویر تایید شده است.
تراژدی 2011 تکرار میشود؟
بر اساس گزارش دیدهبان، نیروهای دولتی سوریه و متحدش روسیه، روز جمعه قلمروی تحت کنترل شورشیان را هدف حملات شدید خود قرار دادند، گفته میشود 23 بخش ادلب هدف حملات قرار گرفت. دولت روسیه نیز تایید کرد که ارتش این کشور مواضع شورشیان سوری را بمباران کرده است. در این میان مسکو مدعی شد که بیش از 200 جنگجو را در حومه استان حلب و ادلب به عنوان بخشی از عملیات مشترکش با ارتش سوریه دستگیر کرده است.
با این همه شورشیان و دیدهبان مدعیاند که اوایل روز جمعه موفق شدند پس از منفجر کردن دو خودروی بمب گذاری شده وارد پنج محله در بخش غربی حلب شوند. خبرگزاری رسمی سوریه، سانا، گزارش داد که در تیراندازی شورشیان به دانشگاه حلب در بخش غربی شهر، چهار نفر کشته شدند.
آژانس کمکهای بشردوستانه سازمان ملل گفت که فرودگاه بینالمللی حلب و برخی از بیمارستانهای آن بسته شدهاند، سایر بیمارستانها در حالت آمادهباش قرار دارند و امنیت در داخل شهر به شدت به خطر افتاده است. به ادعای ناظران حمله شورشیان که روز چهارشنبه آغاز شد میتواند برای دولت سوریه در این بازه زمانی چالشی جدی باشد. فراتر از آن زمانبندی حملات تکفیریها، پرسشهایی را در باب رویکرد احتمالی تهران و حزبالله مطرح کرده است. این در حالی است که این گروه رادیکال مدعیاند که از مدتها پیش برای این حمله آماده بودند.
با این همه گروهی از تحلیلگران با استناد به آتش بس حاکم بر روابط حزبالله و اسرائیل مدعیاند که فعل و انفعالهای اخیر در سوریه را میتوان ذیل پلنهای راهبردی ادعایی تلآویو تبیین کرد که هدف ادعایی از آن گشودن جبههای تازه ای است. این ادعا در حالی رسانه شده که اسرائیل ماههاست مواضع مقاومت در خاک سوریه را هدف قرار داده است.
در این میان محمد علا غانم، مشاور ارشد سیاستگذاری شهروندان برای آمریکای امن و ایمن، یک گروه حامی آمریکاییهای سوری، در گفتوگو با نیویورک تایمز مدعی شد: «سرعت تغییرات در سه روز گذشته به جهان یادآوری کرد که درگیریهای داخلی در سوریه منجمد و یخ زده نمانده است.»
جنگ داخلی سوریه در سال 2011 آغاز شد، حدود نیمی از جمعیت این کشور را آواره کرد. حالا گفته میشود که حمله غافلگیر کننده شورشیها میتواند این سناریو را تکرار کند. به ادعای نیویورک تایمز صحنههایی که طی سه روز گذشته - در ویدئوها و تصاویری که توسط شورشیان و رسانههای سوریه به اشتراک گذاشته شده - به طرز هولناکی یادآور مراحل اولیه جنگ داخلی است. این بار نیز مانند گذشته، شورشیان مدعیاند که تعدادی شهرک، محله، پایگاههای نظامی و تسلیحات را تصرف کردهاند، در حالی که از سربازان دولتی برای فرار و پیوستن به صفوف خود فراخوان صادر کردهاند.
ناظران مدعیاند، علاوه بر هیئت تحریر الشام که زمانی با گروه تروریستی القاعده مرتبط بود اما سالها پیش علناً روابط خود را با این گروه علنا قطع کرد، شورشیان از مجموعهای از جناح های مخالف مسلح تشکیل میشوند. به ادعای برخی ناظران، گروههای شورشی مورد حمایت ترکیه نیز در این حملات مشارکت دارند.