اقتصادنیوز: در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها درباره بازگشت کمپین فشار حداکثری ترامپ افزایش یافته، در ایران دو گفتمان رویاروی هم تعریف شده؛ گفتمانی که بر مقاومت در برابر آمریکا تاکید دارد و گفتمانی که خواهان توسل به دیپلماسی و بازگشت به میز مذاکره جهت عبور از بحران اقتصادی حاکم است. استراتژی ایران در ارتباط با آمریکا ماحصل پیروز این زورآزمایی است.

اقتصادنیوز: سقوط دمشق تحولات خاورمیانه را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ در چنین شرایطی هرکدام از بازیگران فعال در این منطقه تلاش دارند تا ضمن حراست از منافع خود دست برتر را داشته باشند. طبیعتا امروز نگاه‌ها بیش از همه بر ایران و روسیه متمرکز است. هر چند نمی‌توان رویکرد ترکیه را انکار کرد و به نقش قطر در مذاکرات پسااسد بی‌اعتنا بود.

اقتصادنیوز: بازگشت ترامپ به کاخ سفید در شرایطی محقق می‌شود که معادلات امنیتی خاورمیانه و ایران در قیاس با چهار سال گذشته به شدت تغییر کرده است. در همین راستا تحلیل‌ها حول توافق یا تقابل میان تهران و واشنگتن در رفت و آمد است. گروهی از بازگشت کمپین فشار حداکثری می‌گویند و گروهی دیگر از رایزنی و حصول به توافق. در این میان تغییر پویایی‌های منطقه‌ای و جهانی نیز می‌توانند به متغیرهایی تاثیر گذار تبدیل شوند.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با اشاره به سفر محمد شیاع السودانی مدعی‌اند که نخست وزیری عراق در راستای پیام اخیر ترامپ به ایران می‌آید؛ ادعایی که هنوز ثابت نشده اما در صورتی که حقیقت داشته باشد دولت بغداد را در شرایط دشواری قرار خواهد داد، بالاخص در شرایطی که معادلات شام تغییر کرده و افزایش فشارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می‌تواند عراق را تضعیف و زمینه را برای ظهور رادیکالیسم در این کشور هموار نماید.

اقتصادنیوز: درباره چرایی سقوط اسد دلایل متفاوتی مطرح شده که در میان آن می‌توان به ضعف ارتش سوریه اشاره کرد؛ گزاره‌ای که به ادعای ناظران در جنگ داخلی سوریه نمایان شد اما به واسطه حمایت‌های نظامی ایران، روسیه و حزب‌الله مانع از آن شد تا دولت سوریه به نقطه‌ای که امروز رسیده، برسد.

اقتصادنیوز: کشورهای حاشیه خلیج فارس در باب سوریه پسااسد رویکرد منفعلانه‌ای اتخاذ کرده و در صددند تا با رصد کردن معادلات حاکم، نقششان در این کشور را بازتعریف کنند. از منظر آن‌ها تهدیدهای ادعایی چون بازگشت ایران به سوریه، مانور اسرائیل در مناطقی فراتر از جولان، تحریم نفت سوریه در کنار یکه‌تازی‌های کردها در مناطق شمال شرق می‌تواند در آینده چالش‌ساز شود.

اقتصادنیوز: در شرایطی که رایزنی‌ها در ژنو برای خروج از بحران هسته‌ای ایران برگزار شد، تلاش‌ها جهت برقراری آتش بس در غزه نیز جریان دارد؛ دو گزاره‌ای که می‌تواند زمینه ساز بازگشت ثبات به منطقه شود. در این میان سکوت ترامپ و فعل و انفعال‌های نتانیاهو موجب شده تا آینده رایزنی‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.

اقتصادنیوز: ایران به واسطه تحریم‌های اعمالی غرب تلاش دارد ضمن بازتعریف نقش ژئوپلتیکی خود در مناطق استراتژیک از کریدورها نیز به عنوان راهی برای عبور از تحریم‌ها استفاده کرده و همزمان از حضور کم‌رنگ مسکو در مناطقی چون قفقاز برای بارکشی بهره‌مند می‌شود. این در حالی است که فعل و انفعال‌های متحدان ایران چون حوثی‌ها موجب شده تا هم صدایی فراآتلانتیکی علیه تهران افزایش یابد؛ گزاره‌ای که هم فرصت است و هم تهدید.

اقتصادنیوز: ناظران هم‌زمان با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ‌سفید در باب آینده روابط تهران و واشنگتن در چهار سال آینده سناریوهای متفاوتی را ارائه کرده و گروهی از تعامل می‌گویند و گروهی دیگر از تقابل. در این میان نتیجه رویارویی احتمالی تهران و تل‌آویو نیز می‌تواند تعیین‌کننده باشد.

اقتصادنیوز: در شرایطی که ترامپ خود را برای ورود به کاخ سفید آماده می‌کند؛ گمانه‌زنی‌ها درباره معادلات جهانی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در این میان با استناد به شعار اول آمریکای ترامپ، گروهی از تحلیلگران سناریوهای مختلفی را مطرح کرده‌اند؛ سناریوهایی که در قابشان یا جنگ‌های بی‌پایان ترسیم می‌شود یا یکه تازی آمریکا، چین یا روسیه.

اقتصادنیوز: همکاری ایران و وسیه به یکی از چالش‌های کشورهای غربی تبدیل شده است و گروهی مدعی‌اند تعامل میان دو بازیگر راهبردی است. با این همه هستند کسانی که ادعا می‌کنند جنگ روسیه با اوکراین زمینه‌ساز نزدیکی دو کشور شده و همزمان موجب شد تا تهران بستر را برای تحقق اهدافش در دریای سیاه و قفقاز هموار سازد.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با اشاره به شرایط برخی از اعضای ارتش سوریه که به عراق پناهنده شدند و همچنین فعل و انفعال‌های ادعایی بغداد در باب آینده مبهم ارتش سوریه می‌گویند و گروهی دیگر براین باورند که مسئله سربازان فراری ارتش که به عراق گریخته‌اند اگر حل نشود می‌تواند زمینه‌ساز بحرانی جدی میان عراق و سوریه تحت رهبری تحریرالشام باشد.

اقتصادنیوز: ناظران با اشاره به هم‌صدایی اخیر میان ترکیه و مصر، دو بازیگری که در جریان بهار عربی به واسطه رویکرد آنکارا تنش‌هایی جدی را تجربه کردند، بر این باورند که امروز اردوغان از استراتژی چندوجهی پیروی کرده و تلاش دارد تا به واسطه همکاری با بازیگران عرب، هم قدرت و نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش دهد و هم بستر را برای همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی هموار سازد؛ گزاره‌ای که در راستای منابع داخلی رئیس جمهوری است.

اقتصادنیوز: بسیاری از ناظران مدعی‌اند که امروز ترکیه در شام دست بالا را دارد؛ اما تحولات سوریه قادر است نه تنها معادلات خاورمیانه، بلکه فراتر فعل و انفعال‌های آنکارا، تهران و مسکو در قفقاز را تحت تاثیر قرار داده و حتی موجب شود تا تقسیمات شام نیز تغییر کند؛ بالاخص به این دلیل که ترکیه درصدد خلع سلاح کردهاست؛ گروهی که متحد آمریکا هستند و اگر حمایت‌های واشنگتن را از دست بدهد تنها گزینه‌ای که برایش می‌ماند، هم‌صدایی با تحریرالشام است؛ متغیری که به معنای پایان خودمختاری این گروه محسوب می‌شود.

اقتصادنیوز: بسیاری براین باورند که که مهم‌ترین رخداد سال 2025 رویارویی اقتصادی چین و آمریکاست. این گروه با استناد به مواضع ترامپ مدعی‌اند که در سال جاری چین دو گزینه پیش رو دارد یا خود را برای رویارویی تجاری با جهان بالاخص آمریکا آماده کند یا فرود نرم را تجربه کرده و تن به توافق دهد.

اقتصادنیوز: به ادعای گروهی از ناظران ایران برای افزایش توان بازدارندگی‌اش در کنار توسل به اهرم نظامی به دنبال آن است تا رویکرد دیپلماتیک را در دستور کار قرار دهد تا ضمن کاهش تنش‌ها با واشنگتن، قادر باشد تل‌آویو را مهار کند. با این‌همه تحقق توافق احتمالی با توجه به شرایط حاکم بر منطقه اندکی دور از ذهن است.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران به طور مشخص به رویارویی قدرت‌های بزرگ در قفقاز جنوبی اشاره کرده و براین باورند که امروز بازیگران کوچک‌تر چون آذربایجان و ترکیه با لحاظ کردن منافع خود و در خفا تلاش دارند تا شکل بازی قدرت‌های بزرگ را تحت تاثیر قرار دهند. از منظر این گروه، یارگیری با کشوری چون ترکیه و تلاش برای خلع سلاح بازیگری چون باکو می‌تواند برای واشنگتن فرصتی باشد تا در رقابت با روسیه دست بالاتری را داشته باشد و قواعد بازی قاره‌ای را بازتعریف نماید.

اقتصادنیوز: همزمان با سقوط دولت بشار اسد، ناظران به فعل و انفعال‌های گروهی از بازیگران منطقه بالاخص اسرائیل اشاره دارند و مدعی‌اند تا مادامی که تحرکات کردهای سوری در شمال شرق و با چراغ سبز آمریکا جریان داشته باشد و اسرائیل دائما مناطقی را در این کشور بمباران کند، ثبات در سوریه محقق نخواهد شد و همین مقوله می‌تواند برای منطقه پیامدهایی جدی داشته باشد.

اقتصادنیوز: گروهی از ناظران با استناد به تلاش بازیگران برای تعریف کردیدورهای تازه جهت بهبود وضعیت ترانزیت و همچنین رویارویی با رقبا از فصلی تازه در عرصه فعل و انفعال‌های ژئوپلتیک گفته و براین باورند که در شرایط کنونی بیش از هر چیز شاهد رویارویی کشورها از طریق کریدورهایی هستیم که قادرند میان گروهی از بازیگران نوعی هم صدایی ایجاد کرده و جبهه‌ای جدید در مقابل رقبایشان تعریف کند.

اقتصادنیوز: همزمان با تغییر معادلات حاکم بر سوریه، گروهی در باب دیدارهای اخیر السودانی با ولیعهد عربستان و وزرای امور خارجه آمریکا گمانه‌زنی‌هایی را مطرح کرده و مدعی‌اند که نخست وزیری عراق در صدد است تا بستر را برای توقف فعالیت‌های گروه‌های مقاومت در این کشور هموار کند.

اقتصادنیوز: جیمی کارتر در 100 سالگی درگذشت؛ گروهی تلاش دارند تا با استناد به دستاوردهایش چهره‌ای مثبت از او ترسیم کنند، اما گروهی دیگر مدعی‌اند استراتژی‌های کارتر اگر چه در ابتدا نتیجه بخش بود، اما در نهایت شکست‌های ویرانگری برای واشنگتن به همراه داشت. از همین رو از کارتر به عنوان بدشانس‌ترین رئیس جمهوری آمریکا یاد می‌کنند.

اقتصادنیوز: ترکیه و مصر در روابط خود فرازو فرودهای بسیاری را تجربه کردند؛ از رقابت در شرق دریای مدیترانه تا لیبی. هرچند در این میان دو بازیگر تلاش داشتند تا نوعی هم صدایی را تجربه کنند، اما تضاد منافعشان موجب شده در اوج هم صدایی نیز در خفا و در دو زمین متفاوت نقش آفرینی داشته باشند.

اقتصادنیوز: در آستانه بازگشت ترامپ به کاخ سفید، گمانه‌زنی‌ها در باب صادرات نفت ایران افزایش یافته است. به ادعای گروهی از ناظران تهران در مسیر صادرات نفت خود نه تنها با چالش‌های ژئوپلتیکی روبرو است، بلکه مقوله‌هایی چون تحریم، فشار حداکثری و کمبود منابع گازی نیز می‌تواند برای صادرات این کشور چالش‌ساز باشد.

اقتصادنیوز: در باب طرح ابتکاری محمدجواد ظریف مبنی بر تعریف انجمنی برای گفت‌و‌گوهای مسلمانان غرب آسیا، تحلیل‌های بسیاری مطرح است. گروهی مدعی‌اند که این طرح ابتکاری با هدف افزایش توان ایران و خنثی کردن توافق عادی سازی است؛ توافقی که به واسطه رویارویی‌های جاری در خاورمیانه به حالت تعلیق درآمده است. با این همه گروهی مدعی‌اند که در مسیر اجرای این ابتکار عمل چالش‌هایی وجود دارد.

اقتصادنیوز: فرید زکریا در باب تحولات سال 2024 هم صدایی چین، روسیه، ایران و کره شمالی را به عنوان یکی از چالش‌های پیش روی ترامپ قلمداد کرده و ضمن اشاره به تلاش‌های پکن و مسکو برای برهم زدن نظم جهانی، براین باور است که غرب باید در شرایط کنونی نهادهایی چون بریکس را جدی گرفته و مانع از آن شود تا ائتلاف چهارگانه علیه نظم حاکم طغیان کنند. زکریا در ادامه ادعا کرد که در خاورمیانه رویکرد ترامپ در باب ایران بسیار با اهمیت است و در صورتی که رئیس جمهوری از اهرم سخت پیروی کند، می‌تواند هزینه زیادی را به منطقه و جهان تحمیل نماید.

اقتصادنیوز: در شرایطی که روسیه خود را برای خروج از شام آماده می‌کند، گروهی بر این باورند که این کشور در صدد است تا بستر را برای استقرار در شرق لیبی هموار سازد؛ گزاره‌ای که می‌تواند به تنش‌های حاکم بر این کشور جنگ زده دامن زده و همزمان موجب شود تا مسکو بار دیگر به تهدیدی وجودی علیه ناتو تبدیل شود. در همین راستا ناظران براین باورند که تلاش‌های غرب برای همراه شدن با حفتر بی نتیجه خواهد ماند و حمایت احتمالی کرملین از این فرمانده یکه تاز می‌تواند معادلات لیبی را بر هم زده و فصل تازه‌ای از تنش را به دنبال داشته باشد؛ فصلی که در قابش رقابت‌ها به روسیه و غرب محدود نشده و پای چین و ترکیه نیز به میدان باز می‌شود.

اقتصادنیوز: فرید زکریا، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌و‌گو با نشریه فارین پالسی و با اشاره به تحولات سال 2024 بخشی از رخدادهای پیشین را ماحصل رویکرد و استراتژی سیاستمداران دانست؛ استراتژی که خشم مردم را برانگیخت و به جریان‌های راست افراطی و پوپولیست فرصت داد به میدان آمده و با تکیه بر اهرم انتخابات قدرت را از آن خود کنند. او در ادامه به تحولات خاورمیانه اشاره داشت و از تلاش تل آویو برای تغییر نظم این منطقه گفت؛ تلاشی که شاید امروز موفق آمیز قلمداد شود اما آینده اش در دراز مدت مبهم می باشد.

اقتصادنیوز: همزمان با سقوط دولت اسد، اسرائیل به بهانه حراست از امنیت در مرزهای سرزمین‌های اشغالی تلاش دارد تا جا پای خود را در شام پررنگ‌تر کند. در همین راستا گروهی از ناظران با استناد به تصاویر ماهواره‌ای استقرار نظامیان این بازیگر در مناطق سوری کوه جبل الشیخ را تایید کرده و مدعی‌اند، تل‌آویو در شرایط فعلی قادر است فعل و انفعال‌های حزب‌الله و نیروهای حاکم بر دمشق را رصد کند.

اقتصادنیوز: در شرایط کنونی سلاح‌های شیمیایی به پاشنه آشیل رهبران تازه نفس سوریه تبدیل شده و از همین رو بسیاری براین باورند که جهان و بالاخص دولت بعدی آمریکا به رهبری ترامپ می‌بایست در گام اول، تکلیف این سلاح‌های کشنده را مشخص کند تا پیش از این که چنین تسلیحاتی در اختیار تروریست‌ها و گروه‌های رقیب قرار بگیرد.

به گزارش اقتصادنیوز: تمرکز روسیه بر جنگ در اوکراین زمینه‌ساز انفعالش در شام شد و همین گزاره به پاشنه آشیلی برای این بازیگر تبدیل گشت. به ادعای ناظران در شرایط کنونی روسیه نه تنها اعتبارش در قاره سیاه را از دست داده، بلکه موقعیتش در اوپک پلاس، قطب شمال و برای بازیگران عربی که به صنایع نظامی‌اش چشم دوخته بودند، تحت تاثیر قرار گرفته است. از همین رو کرملین به احتمال بالا رقابت با قدرت‌های هژمونیک را کنار گذاشته و بر احیای توانش در حیاط خلوت خود متمرکز خواهد شد.