اقتصادنیوز: بعد از گزارش ادعایی سی‌ان‌ان در باب احتمال میانجیگری عربستان میان ایران و آمریکا، ادعایی که قویا توسط مقام‌های رسمی در تهران رد شد، گروهی از تحلیلگران در باب نقش احتمالی پادشاهی در این زمینه گمانه‌زنی‌های متفاوتی را مطرح کرده و با استناد به سفر امیر قطر به تهران بر این باورند که ریاض به دنبال ایفای نقشی است که به شکل سنتی عمان و دوحه عهده دارش بوده‌اند.

اقتصادنیوز: توسل ترامپ به سیاست فشار حداکثری 2 و لغو معافیت‌های تحریمی در ارتباط با بندر چابهار، هند را در شرایط دشواری قرار داده است؛ بازیگری که تلاش داشت با سرمایه‌گذاری در این بندر استراتژیک راه را برای دسترسی به بازارهای افغانستان و آسیای مرکزی هموار کرده و همزمان رویاروی کریدور رقیب، یعنی کریدور اقتصادی چین و پاکستان قرار بگیرد.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران، دیپلماسی اطلاعاتی که فضا را برای جمع‌آوری داده‌ها و پردازش آن‌ها فراهم کرده و به بازیگران کمک می‌کند تا خود را در برابر تهدیدهای احتمالی مجهز نمایند، به پاشنه آشیل آمریکا در دولت ترامپ تبدیل شده است؛ گزاره‌ای که ماحصل رویکرد رئیس جمهوری است که استراتژی‌اش قادر است به شکاف‌ها دامن زده و بی‌اعتمادی‌ها را افزایش دهد.

اقتصادنیوز: در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها در باب آتش‌بس قریب الوقوع میان روسیه و اوکراین اوج گرفته است، گروهی بر این باورند که وضعیت پساجنگ با اهمیت‌تر است؛ بالاخص در شرایطی که روسیه به اعضای ناتو اعتمادی ندارد و صلح‌بانی‌شان را بر نمی‌تابد. در چنین شرایطی نقش‌آفرینی بازیگری چون ترکیه به عنوان عضو ناتو کشوری فعال در دو جبهه شرق و غرب بیش از هر زمان دیگر برجسته‌تر شده است.

اقتصادنیوز: در شرایط کنونی تحولات شام منطقه قفقاز جنوبی را تحت تاثیر قرار داده و موجب شده تا ترکیه در کنار آذربایجان برای به دست آوردن امتیازهای ژئوپلتیکی خیزی جدی بردارد؛ گزاره ای که طبیعتا با واکنش ایران روبرو شده و در دراز مدت می‌تواند روابط سه بازیگر را در این منطقه حساس به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار دهد.

اقتصادنیوز: در شرایطی که ترامپ خود را برای حل صلح جنگ سه ساله روسیه و اوکراین آماده می کند، چین به دقت تحولات میدان را رصد می کند، چرا که هرگونه تغییری در معادلات میدان می تواند راهبرد پکن در ارتباط با تایوان را تحت تاثیر قرار داده و همزمان موجب شود تا متحد راهبردی-تاکتیکی چین با رقیب هم صدا شود.

اقتصادنیوز: به باور ناظران طرح ترامپ مبنی بر کوچاندن مردم غزه -صرفا اعراب-، کشورهای متحد آمریکا را در وضعیتی دشوار قرار داده است؛ بازیگران حاشیه خلیج فارس و شورای آفریقا از یک منظر به دنبال منافع و اولویت‌های اقتصادی و سیاسی‌شان هستند و از سوی دیگر در صورت سکوت در برابر چنین طرحی با هزینه‌های اجتماعی و در عین حال امنیتی روبرو خواهند شد؛ گزاره‌ای که فعلا بسترساز تنش میان آمریکا و اعراب شده است.

اقتصادنیوز: به باور ناظران در شرایط کنونی رقابت‌های تجاری چین و آمریکا در مرحله حساسی قرار دارد؛ پکن به واسطه ادغام در اقتصاد جهانی این قدرت و توان را پیدا کرده تا با تامین بخشی از نیازهای کشورهای جنوب جهانی به گاز طبیعی و راکتورهای هسته‌ای، نفوذ خود را تقویت کند؛ این همان پاشنه آشیل پکن قلمداد می‌شود که واشنگتن قادر است با توسل بدان فرصت سازی نماید.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران فارغ از تمایل ظاهری ترامپ مبنی بر صلح با روسیه و پایان دادن به جنگ در اوکراین؛ -گزاره‌ای که با استقبال گسترده تحلیلگران روس روبرو شده،- گروهی از ناظران روس و شخص پوتین با تردید معادلات حاکم را رصد می‌کنند؛ چرا که به خوبی می‌دانند ترامپ چهره‌ای معامله‌گر و در عین حال غیرقابل پیش‌بینی است.

اقتصادنیوز: به باور ناظران تصمیم ترامپ مبنی بر دیدار با پوتین در عربستان به ریاض فرصت می‌دهد تا فراتر از جنوب جهانی قدرت خود را تثبیت کرده و نقش خود را به عنوان صلح‌ساز تقویت کند؛ گزاره‌ای که به پادشاهی فرصت خواهد داد تا منافع اقتصادی‌اش را محقق کرده و بستر را برای سرمایه‌گذاری‌های بیشتر هموار سازد. با این همه این کشور در باب طرح پیشنهادی ترامپ برای غزه، در موقعیت دشواری قرار دارد و شاید تلاش کند از فرصتی که ترامپ در اختیارش قرار داده برای جلوگیری از چنین ایده‌ پرهزینه‌ای بهره‌مند شود؛ گزاره‌ای که به ادعای ناظران تحققش پیچیده خواهد بود و به سادگی محقق نمی‌شود.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران در شرایطی که زمینه برای هم‌صدایی ایران و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس هموار شده است، اروپا این فرصت را دارد تا از این همگرایی برای تداوم ثبات و جلوگیری از توسل تهران به قدرت سخت بهره‌مند شود و این فرصت زمانی حاصل خواهد شد که قاره سبز با لحاظ کردن واقعیت‌های میدانی با سیاست‌های ترامپ هم‌صدا نشود.

اقتصادنیوز: ناظران بر این باورند که ترامپ به واسطه سیاست‌های دولت اول ریاستش عنصر غافلگیری را از دست داده و حالا پکن آماده است تا به واسطه ائتلاف‌سازی‌های تازه در جنوب جهان، هزینه‌های تحمیلی جنگ تعرفه‌ها را به حداقل رسانده و در میانه تنش‌ها برای خود فرصت سازی کند.

اقتصادنیوز: به باور ناظران اردوغان به واسطه توافق با اوجالان به دنبال آن است تا کردها در جبهه داخلی را آرام کرده و برای رویارویی با تهدید بیرونی ناشی از شمال شرق سوریه آماده شود. هرچند آنکارا تلاش خواهد کرد تا برای خنثی کردن هدف بیرونی با آمریکا هم‌صدا شود؛ هم‌صدایی که می‌تواند مشروط و پرهزینه باشد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران با تغییر قواعد خاورمیانه، پویایی ایران در قاره سیاه بالاخص شاخ آفریقا و مغرب زمین برجسته‌تر شده و تهران تلاش دارد تا با توسل به حمایت‌های نظامی و اقتصادی بستر را برای نفوذ خود در این قاره افزایش دهد. با این همه، در شرایط کنونی تحریم‌های اعمال شده علیه ایران فعل و انفعال‌های تهران کشورهای قاره سیاه را به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار داده و مانور تهران را متاثر کرده است.

اقتصادنیوز: پس از پایان جنگ قره باغ و پیروزی آذربایجان بر ارمنستان، پویایی و تحرکات باکو از شرق تا غرب آسیا افزایش یافته است. امروز این بازیگر نه تنها تلاش دارد تا دامنه نفوذش را در شرق گسترش دهد، همزمان در غرب آسیا به واسطه هم صدایی با ترکیه و بالاخص اسرائیل توانسته پویایی تازه ای را تعریف کرده و از منظر واشنگتن به عنوان متحدی کلیدی در آینده لحاظ شود.

اقتصادنیوز: به باور ناظران تحولات سوریه می‌تواند پویایی سیاسی عراق را به اشکال مثبت و منفی تحت تاثیر قرار دهد. با این همه این گزاره منوط به فعل و انفعال‌های دولت جدید سوریه و رویکرد و استراتژی محمد شیاع السودانی و سایر احزاب عراقی است.

اقتصادنیوز: چین برای به حداقل رساندن خسارت‌های حاصل از جنگ تجاری که ترامپ به راه انداخته تلاش کرده تا روابط خود را با همسایگانش در شرق آسیا و همچنین هند بهبود بخشیده و بازتعریف کند، تا بدین طریق به جای تمرکز بر جنگ در چند جبهه بر یک جبهه که همانا رویارویی با آمریکاست متمرکز بماند.

اقتصادنیوز: به باور ناظران با سقوط بشار اسد، اردوغان برای احیای امپراتوری عثمانی دندان تیز کرده و برای افزایش نفوذ خود از سوریه تا شاخ آفریقا خیز جدی برداشته است. این کشور برای نیل به اهداف خود ائتلاف‌های تازه‌ای تعریف و تلاش دارد تا با بازی در دو جبهه شرق و غرب برای خود فرصت سازی کند؛ گزاره‌ای که می‌تواند بستر را برای رویارویی آنکارا با رقبا هموار و به فرصت سوزی منجر شود.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران تسلیم شدن اردن و مصر در برابر ترامپ علاوه بر این که زمینه را برای بی‌ثباتی‌های داخلی و منطقه‌ای هموار می‌سازد؛ بلکه قادر است به شرکت و اتحاد متحدان عرب ایالات متحده پایان داده و یا شکل اتحادها و امتیازهای رد و بدل شده را تغییر دهد.

اقتصادنیوز: به ادعای گروهی از ناظران تحولات سوریه می‌تواند معادلات تهران در قفقاز و منطقه قره‌باغ را تحت تاثیر قرار دهد، بالاخص در شرایط کنونی که ترکیه تلاش دارد تا در این جغرافیا دست بالا را داشته باشد و کریدور زنگزور را در راستای اهداف خود بازتعریف و اجرایی کند.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران رویکرد ترکیه در ارتباط با کردهای سوری در گرو تصمیم آمریکا است؛ بالاخص آن که کردهای پ ک ک بخشی از نیروهای دموکراتیک سوری، متحد واشنگتن در نبرد با داعش بوه و هستند و رویکرد ترامپ در ارتباط با انها می تواند برای آنکارا تعیین کننده باشد و حتی روابط دو بازیگر را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار دهد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران ایده ترامپ مبنی بر کوچاندن بخشی از فلسطینی‌ها به اردن می‌تواند زمینه را برای پایان حیات پادشاهی این کشور فراهم کند؛ بالاخص آن که گروه اخوان‌المسلین در انتخابات پارلمانی اخیر توانسته اکثریت را به دست بیاورد و حالا شانس برای به دست گرفتن قدرت افزایش یافته است. در این میان بی‌ثباتی در مرزهای اردن با اسرائیل در کنار نفوذ ایران در منطقه نیز برای پادشاهی این کشور تهدید جدی است. از همین رو ملک عبدالله تاکید دارد که اجرای چنین طرحی به معنای عبور از خط قرمزهاست.

اقتصادنیوز: در شرایطی که چین و هند تلاش دارند تا با توسل به توافق نامه تنش‌های مرزی خود را کم رنگ جلوه داده و بستر را برای هم‌صدایی هموار سازند؛ گزاره‌هایی چون نزدیکی دهلی نو به آمریکا می‌تواند بار دیگر زمینه را برای تنش‌های مشترک هموار سازد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران تلاش ترکیه برای تقویت خانه دریایی اش صرفا با هدف گسترش نفوذ این کشور در حوزه های جغرافیایی دریایی نیست بلکه این بازیگر تلاش دارد تا ضمن بر عهده گرفتن مدیریت کریدورها و کانال های آبی، از منابع غنی در زیر دریاها نیز بهره مند شده و برای خود فرصت سازی کند؛ این گزاره ای است که بستر را برای تنش میان جناح های مختلف هموار کرده است.

اقتصادنیوز: هم‌صدایی استراتژیک ایران و روسیه در شرایطی که جهان درگیر رویارویی نامتقارن است به دو کشور اهرم‌های قدرتمندی می‌دهد تا با توسل بدان‌ها بتوانند در برابر فشارهای تحمیلی هم از خود حراست کرده و هم میدان را برای فصل تازه یارگیری‌ها هموار سازند.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران پیشنهاد اخیر دولت ترکیه به عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان یا همان پ‌ک‌ک می‌تواند مقدمه‌ای برای صلح سرد میان این گروه و آنکارا باشد. با این همه تحقق این صلح به واسطه پایبندی کردهای عضو این گروه بر مقاومت در شمال شرق سوریه و اقلیم می‌تواند به مانعی جدی تبدیل شود.

اقتصادنیوز: به باور ناظران تلاش‌های السیسی برای حراست از خود در برابر رویکردهای غیرقابل پیش‌بینی ترامپ، سیاست‌هایی چون نظامی سازی سینا و همچنین هم‌صدایی با ترکیه، نه تنها می‌تواند ایالات متحده را به واکنش وادارد، بلکه این پتانسیل را دارد تا فعل و انفعال کشورهای حاشیه خلیح فارس را تحت تاثیر قرار دهد؛ گزاره‌ای که محاسبات رئیس جمهوری مصر را نیز با چالش روبرو خواهد کرد.

اقتصادنیوز: جاه‌طلبی‌های ژئوپلتیکی اردوغان به رهبری ترکیه فرصت داده تا بستر را برای تقویت نیروی دریایی خود هموار کند؛ گزاره‌ای که برای بازیگرانی چون مصر و قبرس و یونان تهدید است، اما به آنکارا فرصت می‌دهد تا از آن به عنوان برگ برنده در مناسبات جهانی و داخلی بهره‌مند شود.

اقتصادنیوز: با سقوط بشار اسد، بسیاری به تحولات گرجستان تا بلاروس اشاره کرده و مدعی‌اند، تمرکز پوتین بر اوکراین می‌تواند زنگ خطر را برای سایر متحدان روسیه به صدا درآورد؛ چرا که تزار ثابت کرده که برای پیروزی در اوکراین حاضر است شکست‌های دومینواری را متحمل شده و حتی متحدانش را قربانی نماید. پس تاریخ مصرف حمایت پوتین از متحدانش تاریخ انقضا دارد و بی‌انتها نیست.

اقتصادنیوز: با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، نگرانی‌های قاهره افزایش یافته، بالاخص آن که رئیس جمهوری به دنبال اجرای ایده تخلیه غزه است و می‌خواهد بخشی از فلسطینی‌ها را به جزیره سینا اعزام کند.