پلن «بی» ترامپ برای پاره کردن برجام

به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ خبرگزاری فرانسه در گزارشی تحت عنوان «ترامپ در حال بررسی اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هسته ای است» نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا مخالفت خود را با توافق هسته ای ایران بارها اعلام کرده است ولی مقامات آمریکایی می گویند ترامپ به جای نابودی برجام در حال بررسی این موضوع است که تصمیم گیری در این باره را به کنگره واگذار کند.

به موجب این گزارش، در آستانه فرا رسیدن ضرب الاجل پانزدهم اکتبر برخی از مقامات آگاه از مذاکرات محافل درونی کاخ سفید در این باره به این خبرگزاری گفتند ترامپ این نکته را روشن ساخته است که این بار نمی خواهد پایبندی ایران به توافق هسته ای را مورد تایید قرار دهد.

ترامپ به موجب قانون باید هر نود روز در این باره تصمیم گیری کند که ایا ایران به تعهدات خود بر اساس توافق هسته ای عمل کرده است یا خیر، مسئله ای که تاکنون دو بار وی را درگیر مسائل سیاسی کرده است. دولت ترامپ آشکارا ایران را به نقض روح برجام متهم می کند - با این همه برخی از مقامات آمریکایی به طور خصوصی به این نکته اذعان کرده اند که میان تلاش برای عدم رعایت محدودیت‌ها و نقض مفاد تفاوت وجود دارد.

ژنرال جوزف دانفورد، مشاور ارشد نظامی ترامپ و رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور اخیرا به کنگره گفته بود به موجب شواهدی که وی دریافت کرده ایران به تعهدات خود بر اساس برجام عمل کرده است. ولی جمهوریخواهان برای اجرای تعهدات خود در دوران تبلیغات انتخاباتی و عمل به وعده پاره کردن برجام، تحت فشارهای سیاسی بی امان داخلی قرار دارند.

ترامپ، توافق هسته ای را مایه خجالت آمریکا توصیف کرده و از متحدان واشنگتن و دیگر امضاکنندگان برجام در لندن، پاریس و برلین خواسته تا توافق هسته ای را بار دیگر به مذاکره بگذارند. چیزی که این کشورها مایل به انجام آن نیستند. ولی هم اکنون یک راه میانه نیز مطرح شده که بر اساس آن مخالفت ترامپ با برجام روشن و اعلام می شود، ولی از نابودی مستقیم توافق هسته ای به نحوی خودداری خواهد شد و افزون بر آن وظیفه بازنگری نود روزه در توافق هسته ای از دوش وی برچیده می شود.

بر اساس این طرح ترامپ می تواند یا عدم پایبندی ایران را به برجام اعلام - یا در اقدامی کمتر تحریک آمیز - از تایید پایبندی تهران به مفاد توافق هسته ای خودداری کند و به کنگره شصت روز مهلت بدهد تا درباره اعمال تحریم‌ها تصمیم گیری کند. این مسئله مباحثات فشرده ای را در داخل دولت به دنبال داشته است و با توجه به روحیه دمدمی مزاجی این رئیس جمهور باید گفت از همین حال تا فرا رسیدن ضرب الاجل هر اتفاقی همچنان امکان پذیر خواهد بود. با این همه یکی از مقامات آمریکایی که خواست نامش فاش نشود در این باره گفت به نظر می رسد ترامپ بیشتر به انتخاب گزینه دوم تمایل دارد.

تندروها خواستار رویارویی با ایران هستند ولی دیگران هشدار می دهند این اقدام ممکن است منطقه خاورمیانه را شعله ور سازد و به روابط واشنگتن با متحدان اروپایی آن که توافق هسته ای را برای حفظ منافع ملی خود حیاتی می دانند، آسیب جدی وارد کند.  برخی از مشاوران ترامپ نیز درباره تشدید تنش‌ها در برهه ای که بن بست هسته ای میان آمریکا و کره شمالی به وخامت گراییده است، هشدار می دهند.

به نظر می رسد دامنه این مباحثات داخلی در کاخ سفید روز سه شنبه به بیرون نیز درز پیدا کرد و جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا ادعاهای ترامپ را مبنی بر اینکه توافق هسته ای تهدیدی مستقیم بر ضد امنیت ملی آمریکا به شمار می رود، رد کرد. ماتیس به کمیته نظامی سنای آمریکا گفت در این مرحله با توجه به فقدان شواهدی که عدم پایبندی ایران را به توافق هسته ای ثابت کند، رئیس جمهور باید ماندن در توافق هسته ای را مورد بررسی قرار دهد.

ترامپ با انداختن توپ به زمین کنگره هنوز هم می تواند راه را برای پاره کردن برجام هموار سازد. قانونگذاران کنگره می توانند تصمیم بگیرند تا تحریم‌ها علیه ایران را بازگردانند و این در صورت اجرای ناقض شرایط این توافقنامه بین المللی خواهد بود و آمریکا را ناقض برجام معرفی خواهد کرد.

در ماه ژوییه چهار تن از سناتورهای با نفوذ جمهوریخواه - تام کاتن ، دیوید پردو ، تد کروز و مارکو ربیو - با ارسال نامه ای به دولت ادعا کردند ایران در چهار مورد مفاد توافق هسته ای را نقض کرده است. ولی این پیشنهاد پشت درهای بسته با واکنش سرد برخی از جمهوریخواهانی روبرو شد که از پیش روابط پر فراز و نشیبی با رئیس جمهور داشتند. یک منبع آگاه در کنگره به این خبرگزاری گفت هنوز خیلی زود است که بگوییم تصویب تحریم‌ها علیه ایران از حمایت کافی برخوردار خواهد شد.

وی افزود همه چیز به این بستگی دارد که ترامپ چگونه تصمیم گیری کند - اگر وی از کنگره بخواهد تا وظیفه خود را انجام دهد و ایران را تحریم کند، آنگاه فشارها افزایش خواهد یافت.

کاخ سفید امیدوار است تا از حربه تهدید به تحریم‌ها، به منظور جلب حمایت از اقدام بین المللی سختگیرانه تر علیه تهران بهره برداری کند.