وقف 2ماهه عرضه خودرو/ رشد 12درصدی قیمت‌ها
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از شرق ،درحالی‌که قیمت خودرو در بازار بدون آنکه مشتری واقعی وجود داشته باشد رو به افزایش است، از گوشه‌وکنار خبر می‌رسد که خودروسازان و دولت توافق کرده‌اند که 30 درصد بهای خودرو را در کارخانه افزایش دهند؛ توافقی که در غیاب شورای رقابت صورت گرفته زیرا مسئول دفتر رئیس شورای رقابت می‌گوید این شورا در قیمت‌گذاری خودرو نقشی ندارند.
اگر این افزایش 30درصدی به تصویب برسد، باید در انتظار رشد بیشتر قیمت خودرو در بازار آزاد باشیم. علی شکوهی، کارشناس خودرو از رکود شدید در بازار خودرو پس از افزایش 30درصدی قیمت در کارخانه به دلیل کاهش قدرت خرید مردم خبر می‌دهد.
او احتمال می‌دهد: با افزایش 30درصدی قیمت خودرو، نرخ این محصول در بازار آزاد 40 درصد و حتی بیشتر رشد یابد و از سوی دیگر بازار به دلیل تقاضای انباشته‌شده‌ای که بین مردم ایجاد می‌شود و مدیریتی که در بازار صورت می‌گیرد، از حالت توازن خارج شود. به‌این‌ترتیب شاید باید منتظر پراید صدمیلیون تومانی در بازار باشیم.
دیروز جلسه ستاد تنظیم بازار در حالی برای قیمت‌گذاری خودرو برگزار شد که نرخ پراید 111 در بازار آزاد به 69 میلیون تومان رسیده بود. پژو 206 تیپ پنج 149 میلیون تومان معامله شد و تیبای سفید 87 میلیون تومان قیمت خورد. پیش از برگزاری جلسه ستاد بازار خبرگزاری فارس از توافق دولت با خودروسازان برای افزایش 30درصدی قیمت‌ها خبر داده بود؛ افزایشی که بدون شک بازار آزاد را با تلاطم‌های جدی مواجه می‌کند. اگرچه این خبرگزاری گمانه‌زنی کرده بود که در جلسه دیروز ستاد تنظیم بازار، این افزایش 30درصدی قیمت به تصویب خواهد رسید
اما عباس قبادی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره این جلسه به فارس می‌گوید: در این جلسه مقرر شد تا سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بررسی لازم را درباره قیمت‌گذاری خودرو انجام دهند. دبیر کارگروه ستاد تنظیم بازار ادامه می‌دهد: بر این اساس سازمان حمایت با اخذ و جمع‌آوری پیشنهاد قیمت‌های خودروسازان و اسناد مربوطه و همچنین بررسی قیمت بازار و اخذ نظرات شورای رقابت جمع‌بندی لازم را انجام خواهد داد. پس از بررسی‌ها جمع‌بندی نهایی از سوی سازمان حمایت در کمیته خودرو بررسی و در آنجا تصمیم نهایی اتخاذ خواهد شد. درحالی‌که قبادی از اخذ نظرات شورای رقابت سخن به میان می‌آورد، دفتر رئیس این شورا قیمت‌گذاری خودرو را در حیطه وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و سازمان حمایت اعلام می‌کند.
پس از آنکه تماس خبرنگار «شرق» با رئیس شورای رقابت بدون پاسخ می‌ماند، در تماسی با دفتر رضا شیوا اعلام می‌شود که اطلاعات مربوط به قیمت‌گذاری خودرو در اختیار وزارت صمت و سازمان حمایت است و در شورای رقابت جلسه‌ای برای قیمت‌گذاری خودرو برگزار نمی‌شود و اساسا این مسئله در دستور جلسات شورا درج نشده است. به گفته مسئول دفتر رضا شیوا، جلسات شورای رقابت فعلا برای موضوع دیگری برگزار می‌شود.
انباشت تقاضا با افزایش قیمت کارخانه
اگرچه هنوز چانه‌زنی‌ها بر سر تعیین قیمت خودرو ادامه دارد اما اگر افزایش 30درصدی قیمت خودرو به تأیید مراجع ذی‌صلاح برسد، چه تغییراتی در بازار آزاد رخ خواهد داد؟ علی شکوهی عنوان می‌کند: اصولا انتظار افزایش قیمت خودرو در سال 99 را داشتیم و این مسئله فقط مربوط به خودرو نیست. درباره همه کالاها تقریبا این حالت دیده می‌شود. او ادامه می‌دهد: نکته‌ای که شنیدیم این است که محصولی مثل تیبا که به‌عنوان پایه قیمتی مطرح است، با نرخی بیش از 60 میلیون تومان معامله می‌شود. این در حالی است که اصولا توان خرید مردم در چند ماه اخیر به‌واسطه کرونا و عدم چرخیدن چرخ کسب‌وکارها به‌شدت کاهش یافته است.
بنابراین با تغییر قیمت‌ها به احتمال زیاد بازار با رکود شدید مواجه می‌شود. شکوهی اضافه می‌کند: از سوی دیگر هربار شاهدیم که با افزایش قیمت هر کالایی، یک تقاضای انباشته‌شده به مردم منتقل می‌شود و مردم یک‌باره در بازار به‌صورت کاملا احساسی اقدام به خرید می‌کنند؛ رفتاری که در بورس هم شاهد آن هستیم. به گفته شکوهی این رفتارها باعث می‌شود که اصولا بازار از توازن خود خارج شود زیرا مردم برای خرید هجوم می‌برند و دلالان بازار را مدیریت می‌کنند. هم‌اکنون کافی است که به سایت‌های خرید و فروش خودرو سر بزنید. قیمت خودرو هنوز از طرف شرکت‌ها اعلام نشده است، تأثیرش به بازار منتقل شده است.
بازارهای مدیریت‌شده
این کارشناس خودرو درباره تأثیر افزایش 30درصدی قیمت خودرو بر بازار آزاد می‌گوید: معمولا وقتی 30 درصد افزایش قیمت در شرکت رخ دهد، این میزان با اضافه‌شدن مبالغ واسطه‌گری، قیمت بازار را تعیین می‌کنند. بنابراین قیمت‌های بازار ممکن است تا سقف 40 درصد و حتی بیشتر هم افزایش پیدا کند. او در تکمیل سخن خود عنوان می‌کند: این افزایش قیمت به این دلیل است که عرضه را در بسیاری از موارد مدیریت می‌کنند و محصولات را به بازار عرضه نمی‌کنند. شکوهی به این پرسش که آیا مدیریت عرضه در بازار توسط خودروسازان انجام می‌شود، این‌گونه پاسخ می‌دهد: این مدیریت به‌وسیله واسطه‌هایی انجام می‌شود که شاید وابسته به خودروسازان باشند.
خود خودروساز رأسا اقدامی نمی‌کند و اسم خودروساز این وسط نیست اما بازار مدیریت می‌شود. در روزهای اخیر شاهد افزایش قیمت خودرو در بازار بوده‌ایم و این رشد، نگرانی‌ها در زمینه نرخ نهایی مصوب خودرو را بیشتر هم می‌کند.
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو درباره دلیل افزایش قیمت خودرو در روزهای اخیر بیان می‌کند: این افزایش قیمت به خاطر نبود عرضه رخ داده است. دو ماه است که خودرو به بازار عرضه نمی‌شود و شرکت‌های خودروسازی تحویل فوری ندارند. او می‌گوید: نمایشگاه‌های خودرو هم سهمیه ندارند که آن را دریافت کرده و بفروشند. خودروهای موجود در بازار را کسانی می‌فروشند که در شرکت‌های خودروساز سرمایه‌گذاری کرده‌اند. آنها خودروهای خود را تحویل می‌گیرند و می‌فروشند. قیمت‌گذاری توسط این گروه هم بستگی به شرایط بازار دارد. ممکن است با در نظر گرفتن نوسانات ارزی و... به‌صورت سلیقه‌ای قیمت را تعیین کنند. آنها وقتی عرضه کم است، قیمت‌ها را بالا اعلام می‌کنند.
افزایش 12درصدی قیمت در بازار
به گفته رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو درحال‌حاضر قیمت‌ها در بازار غیرواقعی است و در چند روز گذشته، بازهم افزایش قیمت در بازار خودرو داشته‌ایم. قیمت‌ها نسبت به اسفندماه حدود 12 تا 13 درصد افزایش داشته است. او تأکید می‌کند: در بازاری که تقاضا برای خرید نیست، سفته‌بازی حاکم می‌شود و کسانی خرید می‌کنند که به خودرو به‌عنوان کالای سرمایه‌ای توجه می‌کنند.
در این بازار واسطه زیاد است و به خاطر کمبود کالا، واسطه‌ها فعال شده‌اند. اگر عرضه خودرو کافی باشد، همه دنبال کار خودشان می‌روند. موتمنی می‌گوید: درحال‌حاضر قیمت‌ها در بازار غیرواقعی است. اگر عرضه را زیاد کنند، چون خریداری در بازار نیست، قیمت‌ها ریزش پیدا می‌کند اما عرضه قطره‌چکانی اگر با افزایش 30درصدی قیمت کارخانه مواجه شود، سبب خواهد شد قیمت‌ها در بازار آزاد افزایش یابد. او تأکید می‌کند: دولت باید به فکر چاره باشد و خودروی مورد نیاز بازار را از جای دیگری تأمین کند.
باید خودروی کارکرده به بازار وارد شود تا تعادلی بین عرضه و تقاضا برقرار شود. رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو بیان می‌کند: اگر تصویب شود که خودرو در کارخانه 30 درصد افزایش قیمت داشته باشد و خودروسازان محصول به بازار خودرو عرضه نکنند، قیمت‌ها افزایش می‌یابد زیرا این مسئله اثر روانی دارد. وقتی قیمت‌ها را بالا می‌برند، باید خودرو به بازار بریزند.
اگر این اتفاق رخ ندهد، تبعات بعدی دارد و آن موقع نمی‌توان بازار خودرو را کنترل کرد. او یادآور می‌شود: افزایش قیمت خودرو در بهای خیلی از کالاها اثر دارد. دولت باید آمار تولید را برآورد کند تا بتواند کمبودها را جبران کند. در کشور ما اگر یک‌میلیون و 800 هزار خودرو در سال عرضه شود، به این کالا کسی به چشم سرمایه نگاه نمی‌کند اما درحال‌حاضر به خاطر کمبود در بازار، مردم بیش از نیاز خودرو می‌خرند که سود ببرند. خودروسازان نباید پول بگیرند و وعده بدهند که خودرو برای دو سال بعد تأمین می‌کنند. ما درباره نیاز همین امروز صحبت می‌کنیم. باید نیاز حال حاضر برطرف شود.
