میانجی جدید ایران وآمریکا/لاریجانی؛ گردش به چپ از راست /ریزش متفاوت بورس تهران
به گزارش اقتصادنیوز رای مجمع گزینندگان به جو بایدن، مجوز مشروط رهبری به دولت برای برداشت از صندوق توسعه ملی و... مهمترین سوژههای مشترک روزنامههای امروز به شمار میآیند.
آفتابیزد در تیتر نخست خود آورده است: آقای روحانی منصف باشید!
افکار تیتر زده است:ورود رهبری به اصلاح ساختار بودجه، جوان هم در این باره تیتر زده است: حفظ صندوق از زیادهخواهیهای بودجه، سیاست روز هم این تیتر را برگزیده است: شروط رهبر انقلاب برای موافقت با کاهش سهم صندوق توسعه ملی، قدس ارگان آستان قدس هم تیتر زده است: 3 شرط رهبر انقلاب برای برداشت از صندوق توسعه ملی
اطلاعات به نقل از روحانی نوشته است: ایران از جنگ نابرابر اقتصادی سربلند بیرون آمد، تکیه بودجه 1400 برظرفیتهای داخلی است
ایران ارگان دولت در عنوان عکس نخست خودنوشته است: پایان ترامپ. دنیای اقتصاد هم در عنوان عکس اصلی صفحه اول خود آورده است: حذف رسمی ترامپ، تایید پیروزی بایدن، کیهان این گونه خبر بایدن را مورد توجه قرار داده است: بایدن واقعی یا خیالی دولت به کدام دل بسته است
مستقل به نقل از بهزاد نبوی نایبرئیس مجلس ششم نوشته است: اداره کشور را به نظامیان ندهید
جامجم ارگان دولت این تیتر را برگزیده است: شرطهایی برای پایان خوش دولت
شرق در تیتر اول خود آورده است: بودجه 1000 میلیاردی مجلس در مجلس
وطنامروز به انتقاد از سیاستهای حسن روحانی پرداخته و مینویسد: سیگنال؛ ضعف /نتیجه؛ خسارت محض
در ادامه گزیده برخی از مطالب مهم روزنامههای امروز را مرور میکنیم.
آرمان ملی؛ میانجی جدید میان ایران وآمریکا
آرمانملی در گزارشی نقش تازه قطردر روابط ایران وآمریکا را مورد بررسی قرارداده است. در بخشی از این مطلب آمده است: جابه جایی بازیگرِ میانجی بین ایران و آمریکا بعد از پایان سفر امیر قطر به تهران، این روزها گمانه تازهای را به میان کشیده:« قطر جایگزین عمان.» خبرها و واکنشها حکایت از آن دارد که با قطعی شدن ریاست جمهوری جوبایدن از یک سوی و فقدان سلطان قابوس در مسقط از دیگرسوی عملا نگاهها به سمت دوحه متمایل و متمرکز شده است. ناظران سیاسی معتقدند تغییر نگاه تیم جدید در کاخ سفید به عربستان به نوعی شانس قطر - باتوجه به اختلافات ریاض، دوحه و نیز، ریاض با تهران- را بیش از پیش افزایش داده است.قطر از زمانی که در سال 2017 به واسطه تحریم کشورهای عربی از جمله سعودیها به سمت ایران نزدیک شده است در شرایط مختلف تلاش داشته تا این رابطه دوستی را به طرق مختلف ادامه دهد، حتی در این روزها که موضوع دوباره دوستی عربستان و این کشور هم مطرح شده است. طی سه سال گذشته قطر موثرترین کشوری را که در زمان تحریمها درکنار خود میدید ایران بود، ایران نیز البته که در اوج تحریمهای آمریکایی، رابطه با قطر را فرصتی مناسب برای جبران بخشی از تعاملات سیاسی و اقتصادی تعبیر میکرد. همه اینها در حالی است که پیشتر عربستان 13 بند را به قطر دیکته کرده بود تا درصورت عملی شدن آنها تحریمهای این کشور را رفع کند. بیتردید طبیعی است یکی از شروط ریاض لغو همکاریهای قطر با ایران بود، اما قطر چنین کاری نکرد و همین امر بیانگر رابطه خاص قطریها با ایران طی سالهای اخیر بود.قطر در کنار دوستی سه سالهاش با ایران، بزرگترین پایگاه نظامی برای آمریکا در منطقه خاورمیانه نیز بوده است. این تنها یک معنا دارد رابطه دوستی که قطر دراین دو سه ساله با ایران داشته، با قدمت بیشتری با آمریکا نیز داشته است. حضور بایدن به عنوان رئیس جمهور آینده آمریکا اکنون موضوع رابطه ایران و قطر را وارد مرحله تازهتری کرده است. موضوع مذاکرات برجامی بایدن و دولت ایران قطعا که در چنین شرایطی برای بسیاری مورد توجه قرار گرفته است. مذاکراتی که قطعا دراین میان نیاز به یک میانجی هم دارد. معمولا دراینگونه مواقع این کشور عمان بوده که به عنوان میانجی میان ایران و آمریکا نقش بازی میکرده است، نمونه بارز این میانجیگری در زمان دولت اوباما رخ داد که این اتفاق در نهایت منجربه مذاکرات هستهای و توافق برجام شد. در زمان دولت ترامپ نیز با توجه به اینکه ترامپ بعد از خروج از برجام، بارها بحث مذاکره با ایران را پیش کشید، کشورهای مختلفی آمادگی خود را برای میانجیگری اعلام کردند. گاه کشوری مانند فرانسه برای این مذاکرات طرحها و رویههایی ارائه میداد که البته به نتیجه نرسید، گاه کشوری مثل پاکستان و گاه این مذاکره و میانجیگری آن قدر مهم شد که شینزو آبه نخست وزیر سابق ژاپن را به عنوان نخستین نخست وزیر ژاپن که بعد از انقلاب به ایران میآید را به تهران و دیدار با رهبری کشاند. اما هیچ کدام از این میانجیگریها نتیجهای نگرفت اکنون که بحث دولت جدید دموکراتها در آمریکاست بدیهی است که در چنین شرایطی باز هم موضوع میانجیگری کشورها برای مذاکره ایران و آمریکا مطرح می شود در نگاه اول شاید شماره اول این کشورها بازهم عمان باشد؛ اما از قرار معلوم در نبود سلطان قابوس فقید، این قطر است که میخواهد و میتواند گویسبقت را از عمان در میانجیگری برباید.
وطنامروز؛ سیگنال: ضعف؛ نتیجه: خسارت محض
وطن امروز در گزارش خود مجددا به حسن روحانی رئیسجمهوری حمله کرده است. این روزنامه مینویسد: ...روحانی پس از خروج ترامپ از برجام ابتدا در شرایطی که همگان منتظر مشاهده واکنش ایران بودند، خروج آمریکا از برجام را خروج یک مزاحم خواند! و پس از آن نیز در مواجهه با هر ضعفی همه چیز را به ممات برجام ارتباط میداد. مواضع روحانی ۲ پیام بیشتر نداشت: 1- خروج آمریکا و بیخاصیت شدن برجام هیچ تغییری در رفتار ایران ایجاد نمیکند و ایران کماکان به همه تعهداتی که داده است عمل میکند! (به معنای دیگر ایران اگر به حق خود نرسیده اما از وظایفش چشمپوشی نمیکند!) 2- ایران هیچ راهکاری در روزگار پسابرجامی ندارد. مخابره همین ۲ پیام برای طرف مقابل کافی بود تا با خیال راحت به تماشای وضعیتی بنشیند که مطلوب آن بود، ایران هستهای محدود شده بود و در ازای آن تحریمهای پیش از محدودسازی را نیز تجربه میکرد. در چنین شرایطی سخنان رئیسجمهور مبنی بر اینکه «هرچه لعن و نفرین دارید به کاخ سفید بفرستید»، برخلاف ظاهر استکبارستیزانه خود تنها واجد یک پیام بود و آن هم موفقیت آمریکا در خراب کردن وضعیت روزمره ایرانیان. با این حال ماههای پایانی عمر دولت با سومین رئیسجمهور آمریکا همزمان شد تا روحانی پس از اوباما و ترامپ، این بار عرصه مدیریت خود را در برابر جو بایدن دموکرات ببیند. برخلاف تصورات خوشبینانهای که در سالهای اخیر شکل گرفته و فرض را بر این گذاشته بود که دولت با اخذ تجربههای پرهزینه از تعامل با آمریکا رویهای جدید را در پیش میگیرد اما مواضع روحانی و ظریف و پیامهایی که از نخستین روز پیروزی بایدن به طرف آمریکایی مخابره کردند، همه نشان از تکرار یک مسیر طی شده میداد. آنها از سویی به جای متهم کردن دولت آمریکا، مجددا همه چیز را به یک رئیسجمهور تقلیل دادند و ابراز امیدواری کردند رئیسجمهور جدید مسیری متفاوت را طی کند و از سوی دیگر مجدد با طرح این پیام که ایران نیاز اضطراری به بازگشت آمریکا به برجام دارد باعث شدند طرف آمریکایی خود را در جایگاه برتر بیابد. در چنین موقعیتی اما آنچه بیش از همه به چشم آمد سنخ مواجهه دولت با مصوبه مجلس شورای اسلامی بود. قانونی که در عمل میتوانست با ضربالاجل تعیین کردن برای طرف مقابل دست دولت کشورمان را برای فشار آوردن به آمریکا باز کند با صراحت هر چه تمامتر از سوی مقامات دولتی و در راس آنها رئیسجمهور مورد حمله قرار گرفت. روحانی در بخشی از سخنان خود در نشست خبری روز دوشنبه با بیان اینکه «دولت این قانون را مفید نمیداند و قبل از اینکه به تصویب نهایی برسد من نظرم را صریحا اعلام کردم، البته این نظر شخص من نیست و در دولت اتفاق آرا وجود دارد و دولت به اتفاق آرا این قانون را برای کشور مفید نمیداند»، عملا نشان داد تمایل به ارسال پیامهای پیشین خود به طرف آمریکایی دارد؛ پیامهایی که پیشاپیش میتوان جوابهای آن را با نگاهی گذرا به گذشته پیدا کرد.
شرق؛ لاریجانی، گردش به چپ از راست
شرق در گزارش اصلی خود تحرکات علی لاریجانی رئیس پیشین مجلس پرداخته است. این روزنامه مینویسد: نگاهی به روند سیاسی علی لاریجانی گردش به چپ از راست لاریجانی با ظریف میآید؟ گمان بر این بود که با افول ستاره برادران لاریجانی در آسمان سیاست ایران، علی لاریجانی هم به قول صادق زیباکلام به پارکینگ مسئولان ازکارافتاده خواهد رفت. بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند با تحولات اخیر در عرصه سیاست یعنی کمرنگشدن توان اثرگذاری اجتماعی- سیاسی اصلاحطلبان و تضعیف اعتدالگرایان دولتنشین، همچنین پررنگشدن خطکشیهای جدید در جریان اصولگرایی و قدرتیافتن نواصولگرایان، علی لاریجانی که پیشتر تصور میشد قرار است جانشین روحانی شود، دیگر شانسی نخواهد داشت. گمانه تحلیلگران این بود که او باهوشتر از آن است که در چنین شرایطی وارد کارزار انتخابات 1400 شود؛ اما اخبار حاکی از این است که او اسبش را برای 1400 زین کرده است، اگرچه قرار نیست اصولگرایان را نمایندگی کند. او احتمالا قرار است نامزد اعتدالیون در دولت نشسته، اصولگرایان کنار گود مانده و بخشی از جریان تکنوکرات اصلاحطلب شود. گویا دولت قصد دارد با دوگانه لاریجانی-ظریف مسیر کنونی را متکی به دیپلماسی و بازسازی برجام (با توجه به نتیجه انتخابات آمریکا) ادامه دهد، رمزگشایی از این امر بههیچوجه کار سختی نیست، چراکه ظریف در مصاحبه اخیر خود با سایت انتخاب از تمایل برای ادامه کار بهعنوان وزیر خارجه صحبت کرد و همچنین با توجه به مأموریت دولت به لاریجانی برای پیگیری سند ۲۵ساله با چین، فاش کرد که لاریجانی دفتری برای این مأموریت در وزارت امور خارجه در اختیار دارد و با او مداوم در ارتباط است.
علی لاریجانی اما راه درازی را پیموده تا به این نقطه برسد. از گزینه اول اصولگرایان یا همان شورای نیروهای انقلاب در سال 84 تا نامزد ائتلافی اعتدالیون- اصلاحطلبان در 1400 راه درازی است. او هم تقریبا و با تفاوتهایی، لاجرم همان مسیری را پیموده که پیش از او هاشمیرفسنجانی و اکبر ناطقنوری پیموده بودند... . هر سه کمکم از سمت جناح اصلی خود یعنی راستگرایان یا اصولگرایان بعدی طرد شدند و ناچار به سمت جناح دیگر کوچیدند یا در دل آن هضم شدند یا در حوالی آن در حال قدمزدن هستند. برای هر سه نفر اینها انتخابات به نقاط عطف بدل شده است. ... لاریجانی وقتی در انتخابات 84 شکست خورد، جزء سهمیه اصولگرایان وارد دولت احمدینژاد شد و به دبیری شورای عالی امنیت ملی رسید؛ اما آبش با رئیس جوان دولت در یک جوی نرفت و استعفا داد. از آنجا راهی انتخابات مجلس شد و 12 سال رئیس پارلمان ماند. لاریجانی احتمالا به همان دلایلی که منجر به استعفایش شد، سال 88 هم ششدانگ پشت احمدینژاد نایستاد و آنطورکه برخی تمایل داشتند، اظهارنظر نکرد یا به طور رسمی از کاندیدایی حمایت نکرده بود، هرچند برخی اصلاحطلبان مدعی بودند وی در روز رأیگیری به میرحسین موسوی تبریک گفته است... . روحالله حسینیان، نماینده سابق مجلس که بهتازگی درگذشت، از حامیان احمدینژاد و مخالفان لاریجانی در مجالسهای هشتم و نهم گفته بود: «در جریان انتخابات هم اختلاف ما با لاریجانی بر سر همین تحلیل غلط بود. تحلیل او این بود که موسوی به احتمال قوی رأی خواهد آورد لذا نباید مجلس را با موسوی درگیر کرد. ما تلاش کردیم که نمایندگان مجلس به نفع احمدینژاد وارد صحنه شوند تا مورد حمایت قرار گیرد اما لاریجانی تلاش کرد چنین اتفاقی نیفتد. لاریجانی در یک برنامه تلویزیونی گفته بود: «بخش عمدهای از مردم تصورشان درباره نتیجه انتخابات با نتیجه رسمی متفاوت است. باید به این تصور احترام گذاشت و حساب این جمعیت زیاد را با گروهی اغتشاشگر مخلوط نکرد». این اظهارات لاریجانی با انتقاداتی روبهرو شد؛ برای همین ساکت فتنه یا یکی از خواص بیبصیرت لقب گرفت تا جایی که در مراسم 22 بهمن 91 در قم به او حمله و هتاکی شد. در بخش دیگری از این گزارش آمده است: علی لاریجانی که این روزها محتمل است نامزد اعتدالیون- اصلاحطلبان شود. متولد سال 1336 فرزند آیتالله میرزاهاشم آملی و یکی از پنج برادر لاریجانی است که بیش از سایر برادرانش مسئولیتهای مختلف را تجربه کرده است. وی پس از پیروزی انقلاب از سال 60 تا 61 رئیس واحد مرکزی خبر بود و سال 61 وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد. از سال 65 تا 68 معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت سپاه را بر عهده داشت و از 68 تا 71 بهعنوان جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه پاسداران فعالیت میکرد. با استعفای سیدمحمد خاتمی از وزارت ارشاد در سال 71، علی لاریجانی راهی دولت شد تا در روزهای باقیمانده عمر دولت اول هاشمیرفسنجانی عهدهدار وزارت فرهنگ باشد. بخشی از دوران ریاست لاریجانی بر صداوسیما مصادف با دوره اصلاحات و مجلس ششم بود. پخش فیلم کنفرانس برلین در سال 78، پخش برنامه «هویت» و برنامه «چراغ» همه در زمان او رخ داد، تا جایی که صداوسیمای لاریجانی را علنا به یکی از مخالفان محکم دولت اصلاحات بدل کند. برای همین بود که مجلس ششم طرح تحقیق و تفحص از این سازمان را مطرح کرد که به سرانجام نرسید. صداوسیمای لاریجانی در برجستهکردن اقدامات شهردار وقت اصولگرا هم نقشی اساسی داشت تا جایی که مثلا در یک روز، گزارش مفصل افتتاح یک پلهبرقی در یکی از خیابانهای تهران در ساعات مهم خبری بارها پخش شد، اما خبر افتتاح یک نیروگاه مهم کشور به دست دولت به شکل خبر کوتاه چندثانیهای و عادی منتشر شد.
خراسان؛ جولان آلاینده های جوان!
خراسان در تیتر نخست به مشکلات فنی خودروهای داخلی پرداخته و مینویسد: 60 درصد خودروهای با عمر کمتر از 4 سال در آزمون معاینه فنی مردود شده اند دبیرکارگروه ملی کاهش آلودگی هوا از پیشنهاد حذف معافیت ۴ساله معاینه فنی خودروها خبر داد عبدالهی- مالکان خودروهای با عمر کمتر از 4 سال، راهیِ مراکز معاینه فنی تهران شده بودند تا با انجام «معاینه فنی برتر» از تخفیف ۲۰ درصدی ورود به طرحهای ترافیکی بهرهمند شوند. خیالشان آسوده بود که حتما خودروهای کمکار آنها این معاینه را دریافت میکند، اما 60 درصد این خودروها در آزمون معاینه فنی برتر (تست های سختگیرانه تر نسبت به معاینه فنی عادی، به ویژه در زمینه آلایندگی) رفوزه شدند! رفوزگی خودروسازان و استانداردها آمار اشارهشده، مربوط به گزارش مراکز معاینه فنی تهران است که «بهزاد اشجعی» دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در گفتوگو با خراسان اعلام میکند و بیانگر آن است که 60 درصد خودروهای با عمر کمتر از 4 سال، با وجود آنکه طبق قانون از دریافت معاینه فنی معافاند، اما استاندارد لازم را از نظر آلایندگی ندارند. اولین چیزی که با این آمار به ذهن میرسد، این است که احتمالا خودروسازان باز هم قصور کردهاند و عیبی به عیوب محصولاتشان افزودهاند، اما ماجرا فقط این نیست و دلیل مهم دیگری هم وجود دارد. اشجعی در اینباره به خراسان میگوید: «تا سال گذشته خودروسازان محصولاتشان را طبق استاندارد یورو 4 تولید میکردند که این استاندارد کمی ضعیف بود و به همین دلیل از ابتدای سال 99، آن را به استاندارد یورو 5 ارتقا دادیم تا شاخصهای جلوگیری از آلودگی هوا در خودروهای تولید داخل ارتقا یابد». 2 میلیون خودروی جوان اما آلاینده هرچند به گفته اشجعی، از ابتدای امسال رعایت استاندارد یورو 5 در صنعت خودروسازی الزامی شده و مشکل سابق را حل کرده است، اما در این بین آماری وجود دارد که تاکنون در برنامههای کاهش آلودگی هوا جایی نداشته است. آمارها نشان میدهد خودروسازان سالانه حدود 800 هزار خودرو تولید میکنند. بنابراین بهطور تقریبی طی 4 سال گذشته (در سالهای 95، 96، 97 و 98) حدود 3میلیون و 200 هزار خودرو در کشور تولید شده که به ترتیب تا پایان سالهای 99، 1400، 1401 و 1402 از معاینه فنی معافاند اما در کشور تردد میکنند. حالا اگر نتایج آزمون معاینه فنی برتر در تهران را در نظر بگیریم، 60 درصد خودروهای تولیدی 4 سال اخیر، در معاینه فنی برتر مردود میشوند؛ یعنی چیزی حدود 2 میلیون خودروی جوان اما آلاینده! عدد قابلتوجهی که به آمار منابع آلاینده متعدد اضافه میشود. سهم 39 درصدی خودروهای سواری گزارشهای رسمی نشان میدهد که خودروهای سواری، مهمترین عامل آلایندگی هوا در کشور است و به همین دلیل باید در اولویت برنامهریزیها قرار داشته باشد.از آن جمله، گزارش ایرنا درباره مهمترین عوامل آلودگی هوای تهران است که نشان میدهد بیشترین سهم این آلایندگی مربوط به خودروهای سواری است( 39 درصد)، و پس از آن موتورسیکلتها (21 درصد)، صنایع (18 درصد)، نیروگاهها و پالایشگاهها(16 درصد) و کامیونها(16 درصد) بیشترین سهم را دارند.
ایران؛ سونامیطرحها بازگشت به مجلس هفتم
ایران در گزارش خود اصلی امروز خود به روابط مجلس و دولت پرداخته است. این روزنامه مینویسد: یک روز بعد از انتقادات صریح رئیس جمهوری از بیتوجهی مجلس به لوایح دولت و تدوین پر تعداد طرح توسط نمایندگان، 10 طرح جدید در بهارستان اعلام وصول شد. طرحهایی که برخی از عناوین آن قابل توجه بودند. مانند؛ طرح عادی تغییر ساعت رسمی کشور، طرح ممنوعیت افزایش بیش از ۱۰ درصد قیمت در هر سال توسط دولت، طرح اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی مربوط به تدریس زبانهای محلی و قومی در مدارس و دانشگاههای کشور و طرح توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی. از ابتدای آغاز به کار مجلس تاکنون 143 عنوان طرح توسط هیأت رئیسه اعلام وصول شده است. در حالی که آمار لوایح اعلام وصول شده 76 مورد یعنی تقریباً نصف آمار طرحها بوده است. محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی هم پیش از این خبر داده بود که بیش از 350 طرح از سوی نمایندگان مجلس تهیه شده است. اما مسأله فقط در اینجا روی آمار و تعداد طرحها نیست. مسأله اصلی کیفیت آنهاست. چیزی که حسن روحانی پیش از این از عنوان «سونامی طرحها» یاد کرده بود و در نشست خبری روز دوشنبه خود نیز با تأکید بر اولویت لوایح برای قانونگذاری گفت: «دولت یک بدنه کارشناسی عظیم و بزرگی دارد. این بدنه کارشناسی را نمیشود با کمیسیونهای مجلس مقایسه کرد. یا مثلاً مجلس مرکز پژوهش دارد که یک عده کارشناس در آن مشغول فعالیت هستند اما اینها قابل مقایسه با کار دولت نیست. دولت مجموعه کارشناسی عظیم و بزرگی را در کنار خودش دارد. لایحهای که تهیه میشود، پخته است، بررسی شده است.» هر چند هنوز جزئیات طرحهای جدید اعلام وصول شده مجلس منتشر نشده اما با توجه به سرفصلهای آنها میتوان براحتی حدس زد که این طرحها هم احتمالاً از همان مشکلی که رئیس جمهوری به آن اشاره کرده، رنج میبرند.
در فهرست طرحهایی که دیروز در مجلس اعلام وصول شدند، اولین موردی که توجه را به خود جلب میکند، «طرح عادی تغییر ساعت رسمی کشور» است. هنوز از جزئیات این طرح مانند دیگر طرحهای اعلام وصول شده دیروز اطلاعاتی در دست نیست. اما حدس زدن اینکه طرح تغییر ساعت رسمی کشور چه هدفی دارد، نمیتواند چندان سخت باشد. در سال ۱۳۷۰ دولت وقت مصوبهای را تصویب کرد که بر اساس آن ساعت رسمی کشور همه ساله در اول فروردین یک ساعت جلو کشیده شود و در سیام شهریور به حالت اول برمیگشت.محمود احمدینژاد رئیس دولت نهم اما در سال 1384 پس از 15 سال اجرای این مصوبه آن را باطل کرد. کاری که انتقادات زیادی در پی داشت. پس از آن در سالهای 1385 و 1386 مجلس وقت طرحهایی را برای مکلف کردن دولت به تغییر ساعت رسمی در دستور کار قرار داد و در نهایت در مرداد 86 قانونی برای الزام دولت به تغییر ساعت رسمی به تصویب رسید. احمدینژاد اما این قانون را در سال 87 به بهانه مبهم بودن آن، اجرا نکرد. حالا با این پیشینه سؤال درباره طرح تازه مجلس این است که آیا بهارستاننشینان قصد دارند با این طرح به همان رویه احمدینژاد برگردند و اصلاً این طرح چه نسبتی با سیاستی که احمدینژاد در قبال ساعت رسمی کشور بین سالهای 84 تا 87 اجرا کرد، دارد؟
طرح دومی که ذهن را به یاد قانونی مشابه در سالهای دورتر میاندازد، طرح «ممنوعیت افزایش بیش از ۱۰ درصد قیمت در هر سال توسط دولت» است. طرح تثبیت قیمتها یکی از مصوبات جنجالی مجلس هفتم بود که بر اساس آن اصولگرایان تکیه زده بر کرسی پارلمان در اسفند سال 1383 و در میان انتقادات بسیاری از اقتصاددانان، دولت خاتمی را از افزایش تدریجی قیمت برخی اقلام یارانهدار، همچون سوخت و کالاهای عمومی منع میکرد. آن طرح تبعات زیادی در پی داشت و تا همین امروز هم بسیاری از اقتصاددانان انتقاد از آن تصمیم مجلس هفتم را تمام نکردهاند. چرا که معتقدند بعد از گذشت 16 سال هنوز بخشهایی از اقتصاد کشور متأثر از تأثیرات منفی آن قانون است. در آن زمان غلامعلی حدادعادل، رئیس مجلس وقت تصویب این طرح را «عیدی مجلس اصولگرا به مردم» توصیف کرده بود. اما تنها کمتر از سه سال بعد یعنی در دیماه 86 الیاس نادران، یکی از حامیان این طرح در یک برنامه تلویزیونی به شکست این طرح اعتراف کرد. او در آن برنامه تلویزیونی گفته بود: «زمانی که قیمت واقعی کالایی ۵۰۰ تومان است، اما ما آن را با یکپنجم قیمت به دست مصرفکننده میرسانیم و بعد انتظار داریم با توصیههای اخلاقی، مصرف کنترل شود، این سیاست شکست میخورد و باید از کنترلهای واقعی و سیاستهای قیمتی برای کنترل مصرف استفاده کرد.»
دنیای اقتصاد؛ ریزش متفاوت بورس تهران
دنیای اقتصاد در تیتر اول ریزش دیروز بورس را مورد توجه قرار داده ومینویسد: بورس تهران طی معاملات روز سهشنبه سنگینترین افت از ۵ شهریورماه را تجربه کرد و به قعر ابرکانال ۴/ ۱ میلیون واحد نزول کرد. این کاهش ۸/ ۳ درصدی ماحصل افت ۹۰ درصد از نمادهای معاملاتی و صفنشینی ۴۵۰۰ میلیارد تومانی در سمت فروش سهام بود. ضمن آنکه سهامداران حقیقی سومین خروج سنگین در تاریخ بازار سهام را رقم زدند. احتمال بازگشت به برجام با قطعی شدن انتخاب جو بایدن بهعنوان رئیسجمهور منتخب آمریکا و در کنار آن چراغ سبز به بررسی مجدد لوایح مربوط به FATF سبب شکلگیری انتظار برای تقلیل ریسکهای سیستماتیک شده است. موضوعی که هرچند برای کل اقتصاد نکتهای مثبت قلمداد میشود، اما بورس تهران که عمدتا چشم به انتظارات تورمی دوخته بود، واکنشی عکس به آن نشان میدهد. از اینرو بورسبازانی که بعضا در اوج قیمت سهام و P/ E حدود ۲۵ واحد وارد این بازار شدهاند، هراسان بهانه لازم را برای فروش داراییهای خود پیدا کردهاند؛ سرمایهگذارانی که واقفند در صورت تعدیل نرخ دلار، P/ E فعلی سهام همچنان سطوح بالایی را نشان میدهد.