اوکراین می‌تواند با پاتریوت آمریکایی در برابر روسیه بایستند؟

سامانه‌های موشکی پاتریوت مدت‌ها است که به‌عنوان سپری موردعلاقه در برابر دشمنان آمریکا و متحدانش در مناطق آشوب‌زده استفاده می‌شود. این سامانه در اروپا، خاورمیانه و اقیانوس آرام از حملات احتمالی ایران، سومالی و کره شمالی محافظت می‌کند

زمانی که خبر موافقت ایالات متحده  با ارسال یک باتری موشک پاتریوت به اوکراین منتشر شد، نقطه عطفی برای اوکراینی‌ها بود. چیزی که ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین برای تقویت راه‌های هوایی کشورش به دنبال آن بود.

مقامات آمریکایی این توافق را تأیید کرده‌اند؛ اما کارشناسان  می‌گویند که اثربخشی این سیستم محدود است و ممکن است تغییردهنده زمین بازی در جنگ نباشد.

سامانه پاتریوت چیست؟

پاتریوت یک سامانه موشکی هدایت‌شونده زمین‌به‌هوا است که اولین‌بار در دهه ۱۹۸۰  به کار گرفته شد و قابلیت هدف قراردادن هواپیماها و موشک‌های بالستیک را دارد.

هر باتری پاتریوت از یک سیستم پرتاب که سوار بر کامیون است با هشت پرتابگر تشکیل شده که هرکدام می‌توانند تا چهار موشک نقطه زن، یک رادار زمینی، یک ایستگاه کنترل و یک ژنراتور را در خود جای دهند.

ارتش گفته است در حال حاضر ۱۶ گردان پاتریوت دارد. به گزارش مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در سال ۲۰۱۸  این گردان‌ها مجهز به ۵۰ باتری هستند که رهگیری بیش از ۱۲۰۰  موشک را دارند.

 تام کاراکو، مدیر دفاع موشکی گفت: سامانه پاتریوت یکی از گسترده‌ترین و قابل‌اعتمادترین سامانه‌های دفاع موشکی حال حاضر است؛ و توانایی دفاع در برابر موشک‌های بالستیک می‌تواند به اوکراین این قدرت را بدهد  تا از خود در برابر موشک‌های بالستیک ایران دفاع کند.

نگرانی‌های استقرار

یک باتری پاتریوت ممکن است به ۹۰ سرباز برای نگهداری و استفاده از آن نیاز داشته باشد، و برای ماه‌ها ایالات متحده تمایلی به ارائه این سیستم پیچیده نداشت، زیرا اعزام نیرو به اوکراین برای بهره‌برداری از آن برای دولت بایدن سودی نداشت. اما همچنین این نگرانی وجود داشت که استقرار این سیستم باعث تحریک روسیه شود و باعث تشدید درگیری شود.

به گفته مقامات، درخواست‌های فوری رهبران اوکراین و تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی این کشورتوسط روس‌ها، از جمله از دست دادن برق و گرما با طولانی شدن زمستان، در نهایت ایالات‌متحده را قانع کرد تا با اوکراین بر سر پاتریوت توافق کند.

نیروهای آمریکایی باید نیروهای اوکراینی را در مورد نحوه استفاده و نگهداری از این سیستم آموزش دهند. سربازان ارتش که به گردان‌های پاتریوت اختصاص داده شده‌اند، آموزش‌های گسترده‌ای می‌بینند تا بتوانند یک هدف را تعیین کنند و آن را مورد حمله قرار دهند.

ایالات متحده سربازان اوکراینی را بر روی سایر سیستم های تسلیحاتی پیچیده، از جمله سامانه های موشکی توپخانه با تحرک بالا، معروف به HIMARS، آموزش داده است. در بسیاری از موارد آنها توانسته‌اند آموزش را کوتاه‌تر کنند و نیروهای اوکراینی را ظرف چند هفته به جبهه نبرد برسانند. مقامات از ارائه جزئیات در مورد مدت زمان آموزش پاتریوت ها و مکان دقیق انجام آن خودداری کرده اند.

قیمت پاتریوت

به گزارش CSIS سامانه پاتریوت تقریباً ۴ میلیون دلار برای هر گلوله و نزدیک ۱۰ میلیون دلار برای پرتابگر هزینه دارد. با این قیمت‌ها استفاده از پاتریوت برای سرنگونی پهپادهای روسیه مقرون‌به‌صرفه نیست.

قابلیت‌های پاتریوت

اوکراین با تهدیدات زیادی  از سوی روسیه مواجه است. پاتریوت در برابر برخی از این تهدیدات بسیار کارآمد است؛ ولی در برابر برخی دیگر چندان مفید نیست. این سامانه در برابر موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد مؤثر خواهد بود؛ اما یک باتری تغییری در دوئل دو کشور ندارد.

یک باتری پاتریوت برد شلیک طولانی دارد، اما می‌تواند تنها یک منطقه محدود را پوشش دهد. به‌عنوان‌مثال، پاتریوت‌ها می‌توانند به طور مؤثر از یک پایگاه نظامی کوچک محافظت کنند، اما نمی‌توانند به طور کامل از یک شهر بزرگ مانند کیف حفاظت کنند. این سامانه فقط می‌تواند بخش کوچکی از شهر را پوشش دهد.

Raytheon که پاتریوت را تولید می‌کند، می‌گوید که از سال ۲۰۱۵ در ۱۵۰ رهگیری موشک‌های بالستیک شرکت داشته است. اما میزان موفقیت پاتریوت بارها مورد تردید قرار گرفته است.

گزارش دفتر پاسخگویی دولت در سال ۱۹۹۲ می‌گوید که شواهدی برای حمایت از گزارش‌هایی که نشان می‌دهد این سیستم به ۷۰ درصد موفقیت در برابر موشک‌های اسکاد در جنگ خلیج‌فارس دست‌یافته است، پیدا نکرده است.