از کنار ماجراجویی دو همسایه نادان و البته ناسپاس خود نخواهیم گذشت/ شاهکار تازه صداوسیما!
به گزارش اقتصادنیوز مهم‌ترین سوژه‌های مشترک امروز روزنامه‌ها به سیاق چند ماه گذشته بحران کرونا بود.
ابتکار این تیتر را برگزیده است: دوباره تعطیلات، دوباره سفر، دوباره کرونا. افکار هم اعلام کرده است: ابتلا به کرونا خانوادگی شده است! تیتر نخست اطلاعات نیز به کرونا مرتبط است: اعمال محدودیت‌های کرونایی در 5 استان، ایران ارگان دولت هم در این زمینه نوشته است: جاده‌ها بسته شد! جوان هم تیتر زده است: کرونا بازهم جاده‌ها را بست.
آرمان‌ملی عنوان عکس اصلی صفحه اول خود را به بازداشت یکی از متهمان بانکی اختصاص داده و نوشته‌است: بازداشت مدیرعامل اسبق بانک سرمایه؛ خاوری چه شد؟
آفتاب یزد با کنار هم قرار دادن برخی چهره‌هایی که حرف و حدیث‌هایی درباره نامزدی آنها برای انتخابات 1400 مطرحند، این تیتر را انتخاب کرده است: چهره‌های نه چندان جذاب
قدس هم با اشاره به نزدیک شدن به پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران نوشته است: سلام نظامی ایران به بازار تسلیحات جهانی
در ادامه برخی از مطالب مهم روزنامه‌ها را بررسی می‌کنیم
اعتماد؛ علیه ایران و ایرانی
«اعتماد» از آسیب‌های کارزاری نوپدید در راستای «تحریم ورزش ایران» گزارش می‌دهد. این روزنامه می‌نویسد: «اتحاد برای نوید» نام کارزاری است که حالا گروهی از ایرانیان خارج کشور راه انداخته‌اند تا به‌مدد آن ورزش ایران را تحریم کنند. گروهی که فارغ از آنچه در گذشته و کارنامه‌شان ثبت شده و از آنها در ذهن ایرانیان باقی است، حالا به‌نحوی با مسائل ایران مواجه شده و با رویکردی ورزشکاران ایرانی را هدف قرار داده‌اند که سخت بتوان باور کرد آنها نیز به‌واقع فرزندان همین مرز و بومند و برآمده از همین آب و خاک. اگر به آنچه پیشتر از برخی طیف‌های سیاسی برانداز و اپوزیسیون خارجِ کشور در خاطرمان مانده، به‌ویژه وقتی به بازه زمانی یکی، دو دهه اخیر تمرکز کنیم، شاید شنیدن از اینکه گروهی خواهان تحریم جوانان ایرانی از حضور در مسابقه‌های بین‌المللی ورزشی شده‌اند، چندان هم عجیب و دور از انتظار نباشد. چه آنکه پیش از این شاهد مواردی به‌نسبت مشابه بوده‌ایم .
حالا اما گروهی وارد این میدان شده‌اند که شاید دست‌کم همگی از آن کسانی نبودند که تا پیش از این هر کار می‌کردند تا سنگی تازه پیش پای ایران بیندازند اما حالا با کمپینی که دست به کار راه‌اندازی‌اش شده‌اند، ظاهرا میخواهند قدم در همان مسیری بگذارند که پیش از آن، ازسوی مخالفان ایران و ایرانی پیموده می‌شد. آن‌هم با اتکا به نام جوان کشتی‌گیری شیرازی که انتظار خبر اجرای حکم اعدامش در مدت اخیر، واکنشی گسترده به همراه داشت و حالا انگار این گروه عجیب از فعالان سیاسی خارج کشور، بنا دارند با استفاده از این غائله، اهداف نامیمونی را که برای ایران در سر می‌پرورانند، با کمپینی موسوم به «اتحاد برای نوید» به واقعیت تبدیل کنند. اما حالا داستان نوید دستاویزی شده برای عده‌ای تا به‌دنبال تحریم کل ورزش ایران و ورزشکاران ایرانی در تمامی رشته‌های ورزشی باشند. حالا اما گروهی خاص، برخاسته از خارج از کشور، قصد کرده‌اند از این اتفاق استفاده کرده و ورزش ایران را تحریم کنند.آنها در همین راستا کارزاری به نام «اتحاد برای نوید» به راه انداخته‌اند. کارزاری که حالا مخالفانی جدی را مقابل خود می‌بیند و جالب آنکه در جمع مخالفان هستند بسیاری از همان کسانی که پیش از اعدام نوید، درحمایت از او موضع می‌گرفتند و پیام صادر می‌کردند.سالار غلامی کاپیتان سابق تیم ملی بوکس ایران یکی از کسانی است که با این کارزار که بر تحریم ورزش ایران تمرکز کرده، مخالف است. او که اتفاقا یکی از ورزشکارانی است که نسبت به حکم اعدام صادر شده برای نوید افکاری واکنش نشان داده بود، با اعلام مخالفتش با این کارزار، چنین کمپینی را در راستای «تحریم ورزشکاران ایرانی» دانسته و معتقد است که تحریم ورزش ایران فقط آرزو و امید جوانان ایران را می‌کشد.
کیهان؛ آقای روحانی! تاریخ را تحریف نکنید!
کیهان نسبت به سخنرانی اخیر رئیس‌جمهور واکنش نشان داده است. این روزنامه می‌نویسد: روحانی رئیس‌جمهور دیروز چهارشنبه و در آستانه فرا رسیدن ایام رحلت پیامبر اکرم(صلوات‌الله‌علیه) و شهادت امام حسن مجتبی(علیه‌السلام) در نشست هیئت دولت، از امام حسن(ع) به‌عنوان امام صلح و پیوند که با ایجاد وحدت برای حفظ اساس اسلام گام برداشت، نام برد و افزود: امام حسن(ع) در پاسخ به اعتراض برخی از اصحاب خود درمورد پیمان صلح ایشان، فرمود جامعه اسلامی که فقط شما ۱۰-۲۰ نفر نیستید. من در مسجد رفتم برای مردم سخنرانی کردم و دیدم اکثریت قاطع صلح میخواهند، صلح را انتخاب می‌کنم.روحانی در ادامه افزود: امام مجتبی(ع) به ما می‌آموزد مرد جنگ باشیم به روز جنگ و مرد صلح باشیم به روز صلح. اگر در روز صلح جنگ کردیم و اگر در جنگ صلح کردیم هر دو خطا و اشتباه است. به موقع باید بایستیم و بجنگیم و به موقع هم باید صلح کنیم.
کیهان در ادامه می‌نویسد: البته این اولین باری نیست که رئیس‌جمهور تاریخ را به نوعی تحریف می‌کند و روایت دیگری از آنچه اتفاق افتاده ارائه می‌دهد. این روایت‌ها که بیشتر همخوان و همراستا با رفتار دولت مطرح می‌شود، متأسفانه بارها به‌عنوان یکی از روش‌های رئیس‌جمهور برای اقناع افکارعمومی در راستای اهداف و اعمال دولت استفاده شده است. روحانی پیشتر نیز همین روایت تحریف‌شده را از صلح امام حسن(ع) ارائه کرده بود. وی در سال 94 در ضیافت افطار استانداران گفته بود: «زمانی که امام مجتبی(ع) تصمیم به صلح می‌گیرند یکی از یاران امام علی(ع) پیش ایشان آمد و گفت:ای کاش من مرده بودم و این منظره را نمی‌دیدم و امام در پاسخ وی گفت وقتی دیدم اکثریت مردم این را میخواهند نخواستم چیزی که مردم نمی‌خواهند بر آنها تحمیل شود. امام حسن(ع) میخواهند به ما یاد بدهند که باید به مصلحت امت و خواست مردم و جامعه توجه کرد و به نفع امت و جامعه اسلامی تصمیم گرفت.»
رئیس‌جمهور همچنین پیشتر نیز با تحریف واقعه عاشورا و قیام سرخ حسینی(ع) درباره درس کربلا نیز بیان داشته بود: «درس کربلا برای ما درس تعامل سازنده و مذاکره در چارچوب منطق و موازین است. شما می‌دانید که امام حسین(ع) خیمه‌ای را به پا کرد و عمر سعد را دعوت به مذاکره کرد. شب تاسوعا ساعت‌ها با عمر سعد مذاکره کرد تا مسئله به جنگ پایان نیابد.»
روشن است که بحث‌های جناب روحانی درباره صلح امام حسن(ع) مربوط به سرنوشت مذاکرات هسته‌ای است و رئیس‌جمهور چندمین‌بار است که اصرار دارد صلح امام حسن(ع) را مصادره به مطلوب کند و به خیانت برخی خواص و فرماندهان لشکر در این صلح تحمیلی نپردازد؛ اما چرا؟! آیا فصل خیانت یارانی مانند عبیدالله بن‌عباس، مطالعه نکرده یا تعمدی برای کتمان این فصل مهم وجود دارد؟!
شرق؛ مطالبه عجیب شرکت کشتی‌رانی از تجار
شرق در گزارش خود آورده است: چندی پیش، معاون‌اول رئیس‌جمهور پیرو نامه رئیس اتاق ایران درباره رفع مشکلات ایجادشده برای صادرکنندگان کالا به چین بر اثر توقف کشتی‌های ذکرشده در بنادر این کشور، در نامه‌ای به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید کرد: «هزینه‌های تحمیل‌شده به صادرکنندگان باید از سوی کشتی‌رانی پرداخت شود». رئیس اتاق ایران در نامه‌ای به معاون‌اول رئیس‌جمهور از ایشان خواست تا برای جبران هزینه و آسیب‌های تحمیل‌شده بر جمعی از صادرکنندگان که کالاهای خود را به چین صادر کرده و به دلیل برخی مشکلات، چهار ماه است که موفق به تخلیه بار نشده‌اند، تصمیمات راه‌گشا اتخاذ کنند. بر‌اساس اظهارات غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران با توجه به نادیده‌گرفتن مقررات استفاده از سوخت کم‌گوگرد از سوی کشتی‌های ایرانی، حدود چهار ماه است که چند فروند از کشتی‌هایی که حامل کالاهای صادراتی به چین بوده‌اند، بنا بر درخواست شرکت یاد‌شده در چین برای تحویل بار خود باید برای کانتینرهای 20 فوت و 40 فوت به ترتیب 250 و 500 دلار افزایش هزینه بپردازند. او یادآور شده بود که علاوه بر این افزایش هزینه، با توجه به تغییرات قیمتی بهای ارز در ایران، آسیب‌های دیگری نیز متوجه صادرکنندگان شده است تا آنجا که حتی به دلیل زمان‌برشدن تحویل کالا به طرف‌های تجاری خود مجبور به پرداخت ضرر و زیان نیز شده‌اند. در همین راستا معاون‌اول رئیس‌جمهور در نامه‌ای به محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به منظور رفع مشکلات ایجادشده برای صادرکنندگان کالا به چین بر اثر توقف کشتی‌های ذکرشده در بنادر این کشور، تأکید کرد: «هزینه‌های تحمیل‌شده به صادرکنندگان باید از سوی کشتی‌رانی پرداخت شود و به‌عنوان هزینه‌های تحریم مطالبه شود». نکته تأمل‌برانگیز آن است که حالا پدرام سلطانی، فعال اقتصادی، در توییتر، توییتی را منتشر کرده که جزئیات بیشتری از این واقعه ارائه می‌دهد. او در توییت اول خود نوشته بود: «کشتی‌رانی جمهوری اسلامی که به برکت تحریم‌ها، نرخ‌های خود را چند برابر کرده، اکنون ده‌ها میلیون دلار به طور غیرقانونی از صاحبان کالاهایی که ماه‌ها پیش به مقصد چین حمل کرده بود، مطالبه کرده است». او در انتهای این توییت تأکید کرده بود که دولت تنها به نامه‌ای خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بسنده کرده و اقدامی نیز از سوی محمد شریعتمداری صورت نگرفته است. این نامه که در تاریخ 9/7/1399 به نگارش درآمده، حالا پس از گذشت حدود دو هفته، خبری از اعمال دستور معاون‌اول رئیس‌جمهور دیده نمی‌شود. سلطانی در توییتی دیگر با هشتگ «معامله» به موضوع عجیبی اشاره می‌کند: «کشتی‌رانی با وجود انعقاد قرارداد (بارنامه) با مشتریان خود با کسب نظر یک مقام عالی نامرتبط با این موضوع که صالح به ورود به قراردادهای خصوصی نیست، تعهدات خود را نقض کرده است. مسئول آن نهاد شخصی است که منافع خانوادگی در حوزه کشتی‌رانی دارد». این توییت که نمایانگر یک بازی پشت پرده است، مشخص نمی‌کند که دقیقا کدام نهاد درگیر منافعی است که ترجیح می‌دهد هزینه‌ها را در قالب معامله‌ای از دوش شرکت کشتی‌رانی که اکنون زیر منگنه از سوی بازرسان قرار گرفته و برخی مدیران سابقش در بازداشت به سر می‌برند، بردارد و در مقابل چه منفعتی را عاید آن نهادی می‌کند که منافع خانوادگی در حوزه کشتی‌رانی دارد؟ آیا این معامله، فراتر از موضوع ساده دریافت خسارت از صاحبان کالاست و به معاملات بزرگ‌تر بازمی‌گردد؟
جوان؛ از کنار ماجراجویی دو همسایه نادان و البته ناسپاس خود نخواهیم گذشت
جوان در یادداشت صفحه اول خود با عنوان«ملاقات با کفتار‌ها» به جنگ ارمنستان و آذربایجان پرداخته است. در بخشی از این نوشته آمده است: ناظران امنیتی در ایران جنگ ناگورنو ۲۰۲۰ در قره‌باغ را این بار از زاویه‌ای دیگر بررسی می‌کنند. ماجرا وقتی برای تهران تغییر می‌کند که دولت آذربایجان بدون واهمه از عواقب پیش رو گروه‌های سلفی و تکفیری را با هماهنگی امریکایی‌ها و تحت نظارت مستقیم مستشاران صهیونیست به کنار مرز ایران می‌کشانند. از اینجا به بعد جنگ قره‌باغ برای ما دیگر «جنگ خانگی بدون خطر» نبوده و ایران را در آستانه تهدید وضعیت «جنگ منطقه‌ای» قرار می‌دهد. تروریست‌های اعزامی از شمال سوریه در نقطه مرزی با ایران استقرار یافته‌اند. در یکی از انبوه فیلم‌های منتشر شده از جنگ، یکی از این شبه نظامیان با اشاره دست به سمت ایران، مرزهای‌مان را تهدید می‌کند. البته که این تروریست‌ها آرزوی رسیدن به خاک ایران را به گور خواهند برد، برای ما رسیدن تروریست‌ها به ۴۰ کیلومتری مرزهای‌مان خط قرمز است، دولت‌هایی که این اشرار را به مناطق شمالی ایران دعوت کرده‌اند خوب می‌دانند که اگر آنها را کنترل نکنند، مقاومت مردمی چنان ضربه‌ای به صاحبان آنها وارد می‌کند که لرزه‌های آن کاخ‌های‌شان را تکان دهد. اما در باکو هم عده‌ای گمان می‌کنند با کمک تروریست‌ها می‌توان در دل ارتش ارمنستان و ساکنان مناطق اشغالی رعب و وحشت ایجاد کرد و آنها را به عقب راند. احتمالاً علی‌اف گمان می‌کند پس از بازپس‌گیری قره‌باغ برای تروریست‌ها یک بلیت هواپیما می‌گیرد و آنها را با چند دلار دستمزد به سوریه راهی می‌کند! این نقطه دقیقاً جایی است که صهیونیست‌ها و امریکایی‌ها برای دولت آذربایجان دام پهن کرده و ایران آن را وضعیت تهدیدکننده می‌داند. این گروه‌های تکفیری هیچ گاه نمی‌آیند که بروند! برنامه‌ای که برای آنها تدوین شده استقرار دائمی آنها در اطراف مرز‌های ایران و تشکیل یک دولت جعلی است که در اولین گام بلای جان خود آذربایجانی‌ها می‌شود و خواب رؤیایی باکو را تبدیل به یک کابوس سیاه می‌کنند.با وجود چنین تحولات مهمی آیا ایران تنها ناظری ساکت بر حوادث بوده است؟ پاسخ روشن است، ما ممکن است اصابت سهوی چند خمپاره و گلوله را تحمل کنیم، اما از کنار ماجراجویی دو همسایه نادان، بی فکر و البته ناسپاس نخواهیم گذشت. واقعیت آن است که این وضعیت عجیب و حضور تروریست‌ها در منطقه پیرامونی شمالی بخشی از پروژه «فشار حداکثری» بر ایران است. دشمن سعی کرد که با چند حرکت مهره‌های شطرنج قره‌باغ را به سمت ایران هدایت کند؛ اما اقدامات هوشمندانه مقاومت و تیزبینی شورای عالی امنیت ملی آنها را آچمز کرد.
دنیای اقتصاد؛ پاتک پولی به التهاب مسکن
دنیای‌اقتصاد در مطلب تیتر نخستش سیاست فوری برای مهار تورم ملکی را معرفی کرده است. این روزنامه می‌نویسد: معاملات مسکن در سه هفته ابتدای پاییز متفاوت از نیمه اول سال، کمتر تحت‌تاثیر تحولات بورس قرار گرفت؛ اما با این حال رشد تند قیمت‌ها در دو بازار ارز و سکه، مانع کاهش انتظارات تورمی در بازار ملک شد. وضعیت بازار مسکن طی دست‌کم دو سال اخیر نشان می‌دهد روند رشد تند نرخ ارز، قیمت سکه و شاخص سهام در مقاطع مختلف، در نقش محرک اصلی انتظارات تورمی در معاملات ملک باعث هیجان خرید‌های سرمایه‌ای و سفته‌بازی شده است. موج اول جهش قیمت مسکن در تهران در این دوره با منشأ شوک ارزی تقویت شد و تقریبا از نیمه پارسال تا اوایل تابستان امسال، بورس نقش بازیگردان اصلی معاملات غیرمصرفی در بازار مسکن را بازی کرد. هم‌اکنون نیز انتظارات، بار دیگر از ناحیه ارز و سکه در حال شارژ شدن است. کارشناسان اقتصادی در این مقطع، راهکار فوری برای کاهش التهابات مسکن را در افزایش نرخ سود سپرده بانکی می‌دانند. این پاتک پولی می‌تواند با جذب نقدینگی، بازار مسکن را در مسیر «رسیدن به ثبات قیمتی» قرار دهد.
آرمان ملی؛ شاهکار تازه صداوسیما!
آرمان ملی در گزارش اصلی صفحه اول خود نوشته است: چندی پیش بود که کلیپی در فضای مجازی دست به دست شد که در آن یک کارشناس مذهبی در برنامه «روبه‌راه» شبکه قرآن حاضر شد و درخصوص ظهور امام زمان (عج) گفت: «در نقشه خداوند تبارک و تعالی، حتی از زمان تولد پیغمبر(ص)، انقلاب اسلامی ایران دیده شده. این خیلی مهم است. امام می‌فرماید این (مساله) دو نکته خیلی مهم دارد؛ یکی اینکه معنای اینکه پیغمبر در مکه متولد می‌شود اما حوادثش در ایران هست، به‌خصوص شکسته شدن 14 کنگره کاخ کسری، این هست که 14 قرن بعد از تولد پیامبر بساط ستمشاهی برچیده می‌شود، بساط ظلم برچیده می‌شود. قرن 14 قرن بسیار مهمی است در مسائل آینده و آینده‌پژوهی در نگاه معارف اسلامی و نکته دوم که امام فرمودند این است که بعد از رحلت پیامبر، جبرییل که سه ماه خدمت حضرت فاطمه زهرا (س) می‌رسید و حضرت زهرا(س) به خاطر آن اسمش مقدس است، حضرت جبرئیل با اخبار انقلاب اسلامی حضرت زهرا را آرام می‌کرد و می‌گفت ایرانی‌ها خواهند آمد. چون شما ببینید از زمان پیغمبر خبر خوشی ما نداریم در تاریخ اسلام. اولین خبر خوش در تاریخ اسلام، انقلاب اسلامی است» این صحبت‌های مدیرعامل موسسه منتظران مهدی با واکنش‌هایی مواجه شد. چنانکه حتی گروهی موسوم به اصولگرایان شبکه‌های اجتماعی توئیتر هم به پخش این سخنان روی آنتن زنده تلویزیون واکنش نشان داده و خواستار آن شدند که بابت این ادعاها از مردم عذرخواهی شود. هر چند برخی نیز انگشت پرسشگری خود را به سمت رئیس صداوسیما نشانه رفته و از سیاستگذاری‌های این سازمان انتقاد کردند. آنچه مسلم است، ایجاد شبهه و ناامیدی در میان مردم و بیان سخنانی از این دست که واکنش جامعه را برانگیزد موجبات بی‌اعتمادی به رسانه ملی را شکل می‌بخشد. لذا اگر بیان تحلیل‌های شبهه‌انگیز از سوی برخی کارشناسان عادی ایجاد حاشیه می‌کند، این مساله از سوی برخی روحانیون به طرق اولی حاشیه‌‌سازتر خواهد بود و باعث می‌شود با دید ابهام و تردید به این نوع مسائل بنگرند که می‌تواند در مشارکت‌های اجتماعی و سیاسی تاثیر منفی بگذارد. در همین راستا، فرید مدرسی، فعال رسانه‌ای در واکنش به این ویدئو و اظهارات مطرح‌شده در آن، در حساب توئیتری‌اش نوشت: «جناب علی‌عسکری تا چه زمانی باید چوب ضعف و بی‌تدبیری جنابعالی و عدم درک شرایط کنونی در صداوسیما را بخوریم... و دم برنیاوریم. این دیگر سیاست نیست، بازی با اعتقادات مردم است. از آن روز بترسید که صبر متدینین لبریز شود.» قدر مسلم صداوسیما باید برآیند خواست ملی مردم باشد و درخصوص رویکردهای اخیر خود تجدیدنظری کند. هر چند به نظر می‌رسد که احتمالا تغییرات آقای علی‌عسکری نیز در همین راستا باشد. در عین حال باید اذعان داشت؛ اگر نگاه صداوسیما به آنچه در این رسانه می‌گذرد مثل نگاه به فردوسی‌پور باشد موجب فاصله گرفتن مردم خواهد شد اما اگر این تغییرات توام با انتخاب کارشناسان خبره و زبده باشد می‌تواند امید به حمایت مردم از این رسانه و حضور در صحنه سیاسی و اجتماعی پررنگ‌تر کند.
کلیپ منتشرشده در فضای مجازی از یک کارشناس مذهبی با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شد چنانکه در یکی از این واکنش‌ها یک کارشناس مسائل دینی اظهار داشت: سال‌ها قبل یک نفر به نام «محمد شجاعی» بود که مرحوم شد؛ آیت‌ا... محمد شجاعی، عارف و سالک واصلی که کتاب‌های عمیق و پرمغزی هم دارد از جمله «مقالات» در مبانی نظری تزکیه. رضوان‌ا... علیه. بعد‌ها در سال‌های اخیر یک «محمد شجاعی» دیگر پیدا شد که به او استاد شجاعی می‌گفتند و مریدانی هم دارد و دفتر و دستک و موسسه و تشکیلاتی و... که البته معمم هم نبود و گاهی هم افراد کم‌اطلاع آثار آن مرحوم آیت‌ا... شجاعی را به حساب ایشان می‌گذاشتند. حجت‌الاسلام محمدرضا زائری در صفحه اینستاگرام خود نوشت: حالا در سیما بیانات و افاضات عجیب و غریب دارد. فقط امیدوارم آنها که در این سراشیبی حراج عقیده و ایمان مردم ... دم برنمی‌آورند برای فردای قیامت خود حجتی داشته باشند و بتوانند جواب خدا را بدهند، البته در صورتی که هنوز مثل ما به قیامت و قبر و سوال و جواب باور دارند!
خراسان؛ جولان «مومو»های ایرانی!
خراسان در مطلبی به بازی جدید و ترسناکی اشاره می‌کند. این روزنامه می‌نویسد: در حال مرور درس‌های آقا معلم در گروه واتس‌اپ مدرسه است که ناگهان تماس تلفنی واتس‌اپ فعال می‌شود و تصویری هولناک روی صفحه گوشی نقش می‌بندد: تصویر «مومو»، یک عروسک وحشتناک ژاپنی که بی‌شباهت هم به کاراکتر فیلم ترسناک «حلقه» نیست. آن‌طور که پلیس فتا گزارش داده است، طی هفته‌های اخیر مواردی از این اتفاق هولناک در برخی استان‌های جنوبی گزارش شده و خانواده‌ها را مضطرب کرده است؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد ماجرا چیز دیگری است. «مومو» چیست؟ چالش «مومو» یکی از چالش‌های خطرناک همچون «نهنگ آبی» است که از فیس‌بوک آغاز شد و سپس در پیام‌رسان واتس‌اپ ادامه یافت. در این چالش یک اکانت واتس‌اپ با تصویری از یک دختر ترسناک که موهای مشکی بلند دارد، به دیگر کاربران پیام می‌دهد یا با آنها تماس صوتی برقرار می‌کند. این ارتباط مجازی با ارسال تصاویر ترسناک و پیام‌های خشونت‌آمیز ادامه می‌یابد و به تهدید می‌رسد. «مومو» مدعی می‌شود که اطلاعات شخصی مخاطب خود، از جمله آدرس محل سکونت او را دارد و در صورت عدم اجرای خواسته‌های او، حتی می‌تواند جان او را تهدید کند. مخاطب اصلی «مومو» کودکان و نوجوانان هستند و در برخی کشورهای جهان هم مصداق‌هایی از آسیب‌های ناشی از وحشت‌آفرینی‌های «مومو» مشاهده شده است. نمونه آن روسیه است که چند موسسه مطبوعاتی این کشور، خودکشی 130 نوجوان روسی را مرتبط با چالش‌های «مومو» اعلام کردند؛ هرچند که هیچ‌گونه شواهد قطعی در این‌باره ارائه نشده است. تجربه جهانی «مومو» طی سال‌های اخیر علاوه بر چالش بازی «نهنگ آبی»، «مومو» هم در برخی کشورها چالش‌برانگیز شد. «مومو» کودکان را به چالش اقدامات خشونت‌آمیز دعوت و آنها را با تهدید وادار به انجام کارهای نامتعارف می‌کند. طی سال‌های اخیر کاربران فیس‌بوک تجربه‌های خود را از مواجهه با این تهدیدها منتشر کردند و برخی کشورهای جهان نیز درباره آن هشدار دادند. سوء استفاده مجرمانه از یک نگرانی اما پلیس فتا در کشور ما طی هفته‌های اخیر با ماجرایی مواجه شده است که شاید نمونه خارجی نداشته باشد: «موموهای ایرانی». همان‌طور که اشاره شد این اصطلاح به مجرمانی اطلاق می‌شود که با سوءاستفاده از نگرانی عمومی درباره چالش «مومو»، عکس مومو را روی پروفایل خود در واتس‌اپ می‌گذارند و اقدام به تهدید برخی کاربران می‌کنند. نکته مهم اینکه عمده این کاربران مورد تهدید، دانش‌آموزانی هستند که طی ماه‌های اخیر به دلیل مجازی‌شدن کلاس‌های درس، زمان بیشتری را در فضای مجازی سپری می‌کنند و کلاس‌های درسی برخی از آنها هم در واتس‌اپ تشکیل می‌شود. پیگیری ما از پلیس سرهنگ «رامین پاشایی» معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا در گفت‌وگوی اختصاصی با خراسان در این‌باره می گوید: «متاسفانه طبق گزارش‌های دریافتی از برخی خانواده ها و بررسی‌های کارشناسان پلیس فتا، متوجه شده‌ایم که افرادی در داخل و خارج از کشور از فضای ایجادشده درباره چالش «مومو» سوءاستفاده کرده‌اند و تصاویر «مومو» را روی پروفایل واتس‌اپ خودشان قرار می‌دهند. سپس با کاربران مدنظر خود که اغلب دانش‌آموزان هستند تماس می‌گیرند و آنها خانواده‌هایشان را نگران می‌کنند. با کاربران صحبت می‌کنند، متن خاصی برایشان می‌فرستند و آنها را دعوت به برخی چالش‌های خطرناک می‌کنند. بعد از این مرحله تهدید می‌کنند که اگر کاری را که از آنها خواسته شده است، انجام ندهند، موبایل‌شان هک می‌شود یا فردی می‌آید و آنها را به قتل می‌رساند». شوخی و مزاحمت است، تهدیدها را جدی نگیرید اما معاون پلیس فتای کشور به نکته مهمی اشاره می‌کند که لازم است والدین و دانش‌آموزان به آن دقت داشته باشند: «هیچ مدرکی وجود ندارد که بگوییم واقعا چالش «مومو» در کشور ما فعال شده است، حرف‌هایی که در این باره زده می‌شود شایعه است، همان‌طور که درباره نهنگ آبی هم این شایعه‌ها را مطرح می‌کردند. نکته بسیار مهم این است که خانواده ها باید بدانند رفتار مجرمانه‌ای که در حال رخ‌دادن است صرفا یک شوخی و مزاحمت است که توسط یک‌سری افراد مردم‌آزار و مجرم و با یک‌سری اهداف و نیات پلید انجام می‌شود. یکی از آسیب‌های فضای مجازی همین ژست‌های اجتماعی مثل «مومو» است که برخی استفاده از آن را لذت‌بخش می‌دانند و از آن برای آزار و اذیت سایر کاربران استفاده می‌کنند؛ اما مهم است که همه بدانند این‌ها همه دروغ است و هیچ خطری کاربران را تهدید نمی‌کند». توصیه آقای پلیس سرهنگ پاشایی در کنار ایجاد امنیت خاطر برای کاربران فضای مجازی و به‌ویژه خانواده‌ها، توصیه‌ای هم دارد: «طی تماس‌های دریافتی درباره تهدیدهای مربوط به مومو، متاسفانه متوجه شده‌ایم که بیشترین طعمه مجرمان، دانش‌آموزان ما بوده‌اند، بنابراین باید در این‌باره هوشیار بود. تاکید پلیس فتا این بوده که دانش‌آموزان و معلمان فقط از شبکه شاد برای آموزش استفاده کنند که مطمئن‌ترین و امن‌ترین بستر برای این آموزش مجازی است». چند موموی ایرانی را شناسایی کردیم اما نکته مهمی که می‌تواند مانع از تکرار چنین اتفاقاتی در فضای مجازی شود، برخورد قاطع با مجرمان است. معاون اجتماعی پلیس فتا می‌گوید: «در ماجرای تهدیدهای انجام شده با عکس مومو، چندین‌نفر را شناسایی کرده‌ایم و آنها در چنگ پلیس هستند که قطعا برخورد قاطع قضایی با آنها انجام خواهد شد. همچنین روند شناسایی بقیه مجرمان ادامه دارد و علاوه بر برخورد قانونی، به زودی این مجرمان را به صورت علنی معرفی می‌کنیم تا درس عبرتی برای دیگر مجرمان باشد». آنچه به وضوح در صحبت‌های سرهنگ پاشایی و همکاران او در پلیس فتا مشاهده می‌شود، تاکید بر استفاده از برنامه «شاد» برای آموزش دانش‌آموزان و پرهیز از برگزاری کلاس‌های مجازی مدارس در پیام‌رسان‌های خارجی است. نکته مهم درباره این توصیه این که، هرچند برنامه «شاد» هنوز نتوانسته است به یک سامانه بی‌عیب و نقص تبدیل شود و همچنان رضایت کامل دانش‌آموزان و معلمان را جلب نکرده است، اما به نظر می‌رسد خطرات احتمالی استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی و احتمال بروز برخی فشارهای روانی به دانش‌آموزان و والدین، توجه به توصیه پلیس فتا را ضروری می‌سازد.
با پلیس فتا تماس بگیرید سرهنگ «علی محمد رجبی» رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا هم با ارائه توضیحاتی درباره این اقدام مجرمانه، از خانواده‌ها و معلمان درخواست کرد، بستر بروز این جرایم را فراهم نکنند. به گزارش پایگاه خبری پلیس فتا، وی در این باره گفت: «متاسفانه برخی خانواده‌ها در پی ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های چالش «مومو» برای فرزندان‌شان به جای استفاده از راهکارهای فنی و صحبت‌کردن با آنها نگرانی بیشتری به فرزندان خود منتقل می‌کنند و باعث ایجاد اضطراب در فرزندان‌شان شده‌اند. والدین و معلمان به هیچ‌وجه دانش‌آموزان را به استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی هدایت نکنند و در صورتی هم که به هر دلیل نیاز به استفاده از بستری غیر از برنامه شاد وجود داشت، از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده کنند. همچنین هموطنان هرگونه مشکل و موارد مشکوک در فضای مجازی را با سایت پلیس فتا به نشانی cyberpolice.ir یا شماره تماس 096380 در میان بگذارند».
