هشدار ابوالفضل فاتح درباره بازتاب جهانی اعدام در ملاعام با استفاده از جرثقیل | کمیته بازنگری تشکیل شود

به نظر می‌رسد، امروز دامنه «ملاءِ عام» تغییر کرده است؛ دیگر جمعی محدود در یک روستا یا شهر نیست، بلکه میلیون‌ها چشم در سراسر جهان است.

بسیاری از کسانی که این صحنه‌ها را می‌بینند، نه اطلاعی از عقبه و اتهامات متهمان دارند و نه زمینه‌های فقهی و حقوقی صدور چنین احکامی را می‌شناسند. حتی اگر مقصود از اجرای خیابانی احکام با این ابزارها، عبرت‌آموزی برای برخی افراد باشد، نخست باید بررسی شود که در زمانه و شرایط فعلی، این روش چه میزان در «پیشگیری و اصلاح» موثر بوده است؛ به‌ویژه آنکه ایران همچنان از آمار بالایی در مجازات در جهان برخوردار است.

ثانیا، جدای از آنکه شیوه رفتار با متهمان به خودی خود از مقوله‌های بسیار مهم حقوق انسان است، باید توجه داشت که این عبرت‌گیری جمعی محدود، نباید به بهای ایجاد هراس یا قضاوت منفی جامعه جهانی نسبت به سرمایه تاریخی، اعتبار تمدنی و چهره ایران و تشیع تمام شود. ثالثا، امروز انسانیت جوهر مشترک جوانان حقیقت جوی عالم است و به همین خاطر است که جوانان جهان برای مظلومیت غزه به پا خاسته‌اند.

فراموش نکنیم که بسیاری از مردم جهان، به‌ویژه جوانان، به ‌تازگی و تنها از رهگذر فناوری‌های ارتباطی با اسلام و ایران آشنا می‌شوند. جای تامل دارد، اگر نخستین تصویری که از سرزمین‌های اسلامی به ذهن‌ها متبادر می‌شود، صحنه‌های چنین مجازات‌هایی باشد. همانا، اسلام دین رأفت و انسانیت و عدالت و معنویت است و چنانکه آموخته‌ایم، اسلام پیامبر (ص) با مجازات آغاز نشد. مراقب جریاناتی باشیم که می‌خواهند به جهان بی‌اطلاع از حقیقت اسلام القا کنند، اسلام، دین مجازات است و با این شیوه از مجازات‌ها آغاز می‌شود!

در همه نظام‌های قضایی، اصل بر صیانت از عدالت و فلسفه حقوق و احکام و توجه به دلایل و زمینه‌های وقوع جرم و راه‌های پیشگیری از آن است. حتی پس از صدور یک حکم «عادلانه» نیز، در شیوه اجرای آن نمی‌توان از پیچیدگی‌های دنیای امروز و تاثیرات ملی و فراملی آن غافل شد. از همین رو، شایسته است قوه قضاییه و نهادهای ذی‌ربط که در گذشته نیز تغییراتی در صدور احکام جایگزین یا جایگزینی شیوه‌ها داشته است، با نگاهی ژرف‌نگر و آینده‌ساز، کمیته‌ای متشکل از فقها، حقوقدانان و کارشناسان اجتماعی و ارتباطی برای تحلیل و بازنگری در شیوه‌های اجرای احکام تشکیل دهد. چنین بازنگری، نه تضعیف عدالت، بلکه تقویت شأن آن در پرتو مقتضیات زمان و مکان است و بی‌توجهی به این مهم، چه بسا هزینه‌های سنگینی بر امروز و آینده تحمیل خواهد کرد.