بیم و امیدهای آتش‌بس در غزه | اسرائیل تن به شرایط «هدنه» می دهد؟
به گزارش اقتصادنیوز، هیچ نیروی وحشیانه، هیچ نسل‌کشی و هیچ تهدیدی برای کاهش جمعیت، مردم فلسطین را از اصرار بر حق مقاومت در برابر اشغال بازنخواهد داشت.
میدل ایست آی در گزارشی نوشته است: خبری مسرت‌بخش صبح پنج‌شنبه از مصر به گوش رسید. توافقی حاصل شده است تا به جنگ نسل‌کشانه اسرائیل در غزه پایان دهد. به نظر من، رهبری حماس قطعا به این توافق رضایت نمی‌داد مگر آنکه دستاوردهای ملموسی برای مردم فلسطین به همراه داشته باشد.
برخلاف توافق‌های آتش‌بس پیشین که به دلیل تخلفات اسرائیل دوام چندانی نداشتند یا هرگز به مرحله اجرا نرسیدند، این توافق نتیجه تلاش بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و با مشارکت دست‌کم هشت کشور عربی و اسلامی است.
آتش‌بس اینبار ضمانت اجرای محکم‌تری دارد
چنین ائتلاف بین‌المللی به نظر می‌رسد ضمانتی محکم باشد که پس از امضای توافق، به آن پایبند خواهند ماند. حضور دو فرستاده از سوی ترامپ و دو مقام بسیار ارشد از قطر و ترکیه این امر را تایید می‌کرد.
با وجود دستکاری‌ها و تغییراتی که بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، به این توافق وارد کرد تا آن را به تسلیمی تحمیلی بر حماس تبدیل کند، جنبش فلسطینی با دقت بسیار از دادن پاسخ صریح «آری» یا «نه» خودداری کرد. آن‌ها با بیانیه‌ای هوشمندانه و با دقت تدوین‌شده پاسخ دادند که در آن آمادگی خود را برای رویکردی مثبت و مشارکت در مذاکرات ابراز داشتند.
اطلاعات چندانی درباره جزئیات گفت‌وگوها در شرم‌الشیخ در دست نیست. با این حال، می‌توان فرض کرد که بخش عمده تلاش تیم مذاکره‌کننده حماس بر هدایت توافق به سمت تحقق خواسته‌های اصلی جنبش متمرکز بوده است: خروج نیروهای اسرائیلی، تبادل اسیران، اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه و تعیین جدول زمانی برای بازسازی.
هنوز پایان کار نیست جنگ متوقف خواهد شد و اسرائیلی‌ها به‌تدریج از غزه عقب‌نشینی خواهند کرد تا زمینه برای تبادل اسیران (زندانیان جنگی) فراهم شود. بدیهی است که بازسازی و اداره غزه در مرحله‌ای بعدی انجام خواهد گرفت.
با این حال، ملموس‌ترین نتیجه این توافق، ناکامی طرح نتانیاهو برای سرکوب مقاومت و خالی کردن غزه از سکنه است.
این توافق همچنین ضربه‌ای به جناح به‌اصطلاح صهیونیسم مذهبی است که محرک اصلی نسل‌کشی در غزه بوده است. علاوه بر این، دو سال نسل‌کشی، چهره واقعی اسرائیل را در برابر چشمان جهانیان افشا کرده است. بیش از هر زمان دیگری، جهان ماهیت صهیونیسم را به‌عنوان پروژه‌ای استعماری و برتری‌طلبانه شناخته است.
رهبران ارشد اسرائیل، از جمله نتانیاهو، در بالاترین دادگاه‌های جهانی به‌عنوان جنایتکاران جنگی تحت تعقیب قرار دارند. این موضوعی است که هرگز فراموش یا نادیده گرفته نخواهد شد و برای نسل‌های آینده نیز باقی خواهد ماند. اینکه توافقی برای آتش‌بس حاصل شده، به‌هیچ‌وجه به این معنا نیست که جنایات جنگی اسرائیل فراموش یا بخشیده خواهد شد.
شایان یادآوری است که حماس همواره به دنبال توافق آتش‌بس بوده است. این نتانیاهو و ائتلاف افراطی حاکم بر او بودند که تمام تلاش‌های پیشین برای دستیابی به توافق را ناکام گذاشتند. آن‌ها حتی از توافق‌هایی که بین دو طرف منعقد شده بود، سر باز زدند.
این پایان کار نیست
آنچه اینبار تغییر کرد، اشتیاق دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، برای دریافت جایزه صلح نوبل بود. اما باید آگاه باشیم که آنچه اتفاق افتاد، به‌هیچ‌وجه، پایان مسئله نیست. فلسطینیان هنوز به آزادی خود، که بیش از یک سده برای آن مبارزه کرده‌اند، دست نیافته‌اند. از این‌رو، مبارزه برای آزادی به‌ناچار ادامه خواهد یافت.
نه‌تنها این، بلکه تا زمانی که اشغالگری اسرائیل ادامه دارد، تنش‌ها در سراسر منطقه پابرجا خواهد ماند و احتمال بروز دورهای جدید درگیری در آینده وجود دارد. به همین دلیل است که صلح پایداری که ترامپ وعده داده، بدون پایان قطعی اشغال صهیونیستی فلسطین، دست‌نیافتنی باقی خواهد ماند.
چگونه می‌توان از صلح سخن گفت وقتی مردم غزه در محاصره‌ای در زندانی روباز به‌سر می‌برند و مردم کرانه باختری اشغالی طعمه شهرک‌نشینان یهودی هستند که زمین‌هایشان را غصب می‌کنند، درختان زیتونشان را به آتش می‌کشند و معیشت شان را شب و روز نابود می‌سازند؟
فرمول حماس برای صلح پایدار با یک آتش‌بس بلندمدت یا «هدنه» آغاز می‌شود.
هدنه در فقه اسلامی به‌عنوان پیمانی مشروع و الزام‌آور شناخته می‌شود که هدف آن توقف جنگ با دشمن برای مدت‌زمان مورد توافق است. این مدت می‌تواند کوتاه یا بلند باشد، بسته به نیازها و منافع متقابل.
نقشه‌ای عملی برای صلح
شرایط هدنه،ساده و صریح است: خروج کامل اسرائیل از تمام سرزمین‌های اشغال‌شده در جنگ ژوئن ۱۹۶۷، برچیده شدن تمامی شهرک‌های صهیونیستی از این مناطق، و آزادی همه زندانیان فلسطینی محبوس در زندان‌های اسرائیل.
هر چیزی کمتر از هدنه به این معناست که اسرائیل در دستیابی به صلحی پایدار جدی نیست. وقت آن رسیده که رهبران ایالات متحده و اتحادیه اروپا جنبش مقاومت فلسطین را جدی‌تر بگیرند و حتی پیشنهاد آن برای آتش‌بس بلندمدت را در نظر داشته باشند. پس از ناکامی توافق‌های صلح اسلو و از بین رفتن هرگونه امکان برای راه‌حل دو کشوری، هدنه شاید همچنان تنها نقشه عملی برای صلح باشد.
از نظر نظامی، حماس بی‌تردید در اثر دو سال جنگ تضعیف شده است، اما ایده مقاومت در برابر اشغالگری و جنایات اسرائیل همچنان زنده و پابرجاست. برای بسیاری از فلسطینیان، حماس صرفا یک نیروی نظامی نیست؛ بلکه ایده‌ای، فرهنگی و پدیده‌ای است.
از نظر نظامی، این جنبش در اثر دو سال جنگ تضعیف شده، اما نابود نشده است. با این حال، به عنوان یک ایده، مقاومت در برابر اشغالگری و جنایات اسرائیل، چه به نام حماس و چه به هر نام دیگر، همچنان زنده است؛ حتی قوی‌تر از همیشه.
چنان‌که در دو سال گذشته از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ شاهد بوده‌ایم، بسیاری از فلسطینیان، به‌ویژه در غزه، بر این باورند که حماس همچنان نماینده حقیقی مبارزه مردم فلسطین برای آزادی است. بر اساس نظرسنجی‌های اخیر، و با وجود همه درد و رنجی که مردم غزه متحمل شده‌اند، جنبش فلسطینی همچنان گزینه نخست مردم است.
این نباید شگفت‌آور باشد، چرا که اکثریت ساکنان غزه از نسل فلسطینیانی هستند که در سال ۱۹۴۸، زمانی که گروه‌های مسلح صهیونیستی با ارتکاب قتل‌عام‌های گسترده در مناطق مختلف، جمعیت بومی را از سرزمین‌هایشان بیرون راندند، مجبور به ترک روستاها و شهرهای خود شدند.
مردم غزه، همراه با جنبش‌های مقاومت، ثابت کرده‌اند که هیچ نیروی وحشیانه، هیچ قتل‌عامی، هیچ نسل‌کشی و هیچ تهدیدی برای کاهش جمعیت، نمی‌تواند مانع از اصرار مردم فلسطین بر حق مقاومت در برابر اشغال و بازگشت به سرزمین‌هایی شود که صهیونیست‌ها با کمک دولت‌های امپریالیستی غربی، بیش از ۷۸ سال پیش، پدران و مادران و اجدادشان را از آن‌ها بیرون راندند.
ارسال نظر