نبودبازارگردان،سفته بازی و عرضه‌های عمده، بورس را به سرازیری کشانده است

بهروز عباس زاده:

ریزش‌های شاخص بورس همچنان ادامه دارد و مطابق نمودار مقابل افت پی در پی بازار سرمایه بیش از یک ماه است که ادامه دارد.
با توجه به اینکه اکثر سهامداران پس از اعلام توافق سیاسی هسته‌ای اقدام به خرید کرده‌اند یا وارد بازار سرمایه شدند، در زیان هستند. در دوره مذکور سهام معدود شرکت‌هایی هست که افت قیمت نداشتند و در مابقی شرکت‌ها افت بیش از 20 درصدی رخ داده است.

بسیاری از سهامداران هر روز از دلایل افت بازار و معاملات منفی می‌پرسند که در ادامه این گزارش به صورت خلاصه به مهم‌ترین این عوامل اشاره می‌کنیم:
از زمان شروع ریزش در یک ماه گذشته، برآیند اخبار سیاسی و اقتصادی مثبت یا خنثی بود. افت دو درصدی نرخ سود بانکی، شایعه افزایش قیمت در برخی صنایع از جمله لبنیات و خودرو، اخبار مثبت از تمایل سرمایه‌گذاران خارجی به حضور در بازار ایران و رشد قیمت جهانی نفت از مهمترین این اخبار بود اما بازار سرمایه برخلاف روند فوق را داشته است.

مهمترین عامل این روند را در عرضه زیاد سهم توسط سهامداران عمده به تعداد زیاد سهامداران خرد غیرحرفه‌ای و نبود قدرت نقدینگی کافی برای جذب آن می‌دانیم. با توجه به جو روانی بوجود آمده پس از حصول توافق، شاهد ایجاد صف‌های خرید در اکثر نمادها بودیم که پس از عرضه توسط سهامداران عمده، سهامداران خرد قدرت ادامه رشد قیمتی و یا حفظ قیمت موجود را نداشتند و با در نظر گرفتن ترس ناشی از افت قیمت، همان خریداران در روزهای بعد فروشنده بوده و روند نزولی را تشدید کردند.

هر چند از نظر قانونی سهامداران عمده موظف به خرید و حمایت از سهم نیستند اما انتظار فعالان بازار سرمایه مدیریت حرفه‌ای این نوع سهامداران و حمایت از سهامدار خرد باشد که متاسفانه این انتظار به هیچ عنوان برآورده نشد و به نوعی عکس آن اتفاق افتاد.

یکی دیگر از معضلات اصلی بازار سرمایه، نبود بازارگردان مناسب در اکثر نمادها بوده که فقدان این عامل تشدید کننده نوسانات بازار بوده و از طرف دیگر میدان را برای سفته‌بازان باز گذاشته است تا خود تعیین کننده روند قیمت علی الخصوص در سهام کوچک باشند. نبود بازارگردان که موظف به خرید و فروش در مواقع لازم بوده، باعث رشد قیمتی شدید و سپس افت قیمت می‌گردد که بازندگان این امر، تعداد زیاد سهامداران خرد هستند.

با توجه به جو مثبت فوق الذکر، مسوولان بورسی با این گمان که روند بازار صعودی شده است، اقدام به عرضه اولیه چند نماد کردند که به راحتی نقدینگی جدید وارد شده به بازار را با کمک عرضه‌های سهامداران عمده جذب کرد. واقعا باید بگوییم که عرضه‌های فوق در شرایط مناسبی نبوده و بیشتر به ضرر سهامداران تمام شد.
در هر صورت عوامل فوق به ترتیب اولویت، از مهم ترین دلایل ریزش بورس در یک ماه گذشته بوده که امیدواریم با توسعه بازار سرمایه نقایص فوق برطرف شده و اعتماد به این بازار بیشتر گردد.