پیش‌شرط دولت برای تک نرخی شدن ارز چیست؟
رئیس کل بانک مرکزی گفته است شواهد و قرائن و بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد امکان حرکت به سمت تک نرخی کردن ارز وجود دارد و این سیاست در موقع مقتضی عملی خواهد شد. اما موقع مقتضی چه زمانی است و آیا اقتصاد ایران آمادگی حرکت به سمت ارز تک نرخی را دارد و یا خیر؟
به گزارش اقتصاد نیوز، ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی در دیدار با هیاتی آلمانی، گفته ارز به زودی در ایران تک نرخی می‌شود اما نیاز به یک پیش شرط اصلی دارد که «برقراری ارتباطات بانکی بین‌المللی کافی و امکان مانور بانک مرکزی نسبت به جابجایی منابع ارزی خواهد بود.» این اولین باری نیست که سیف وعده تک نرخی شدن نرخ ارز را می‌دهند. قرار بود قیمت ارز در بودجه سال 93 تک نرخی شود. در آن مقطع رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که قیمت ارز آزاد کاهش می یابد و یا ارز مبادله‌ای افزایش قیمت می‌دهد و به پای ارز آزاد می‌رسد، گفته بود «اكنون زمان بحث براي اينكه كدام نرخ به كدام نرخ مي‌رسد نيست اما بنا بر اين است كه نرخ يكسان داشته باشيم و به‌دنبال آن هستيم تا با يكسان‌سازي نرخ‌ها بازار به ثبات توأم با تعادل برسد كه بنا شده اين امر تا پايان سال 93 انجام شود.»
اما گویا دولت بلافاصله به این نتیجه رسید که پیش‌نیازهای تک نرخی کردن ارز آماده نیست. چون 2 هفته بعد از اين اظهارنظر سیف، مسعود نيلي، مشاور اقتصادي رئيس‌جمهور اعلام کرد: به‌دليل غيرقابل تبديل بودن ارز حاصل از صادرات نفت، يكسان‌سازي نرخ ارز به آن معنايي كه درنظر ماست فعلا امكان‌پذير نيست. سیف هم موضع خود را تغییر داد و گفت: اگرچه مقدمات اجراي ارز تك‌نرخي فراهم است، اما اجراي اين سياست منوط به مهياشدن شرايط بين‌المللي براي نظام بانكي است.
اکنون هم سیف یکبار دیگر در دیدار با هیات آلمانی و بار دیگر در همایش سیاست‌های پولی و مالی گفت: پس از عادی شدن روابط بانکی بین‌المللی قرار است نرخ ارز یکسان‌سازی شود، چون یکسان‌سازی نرخ ارز زمینه حذف رانت نرخ‌های چند گانه را فراهم می‌‌کند.
بر این اساس به نظر می‌رسد دولت چشم انتظار توافق نهایی هسته‌ای است. توافقی که زمینه مبادلات راحت بانکی را فراهم کند و دلارهای حاصل از صادرات نفت و سایر محصولات بتوانند به سادگی وارد کشور شوند. در این شرایط گویا دولت ارز را تک نرخی خواهد کرد. البته به نظر می‌رسد در این فاصله هم دولت بیکار ننشسته و در حال نزدیک‌سازی نرخ ارز مبادله ای و آزاد به یکدیگر است.
در زمان روی کار آمدن دولت یازدهم یعنی مرداد سال 92 قیمت دلار مبادله ای حدود 2400 تومان بود و اکنون قیمت دلار مبادله‌ای از 2900 تومان گذشته است و با ارز آزاد کمتر از 400 تومان اختلاف دارد. دولت در این فاصله به آرامی و بدون آنکه افزایش قیمت ناگهانی ایجاد کند، قیمت دلار را آهسته افزایش داده است. اما این افزایش قیمت بسیار آرام و کند بوده است به نحوی که به طور متوسط دولت ماهانه نرخ ارز دولتی را 20 تومان افزایش داده است.
اکنون هم به نظر می‌رسد دولت برای تک نرخی شدن قیمت ارز خیز برداشته و احتمالا نرخ ارز مبادله‌ای را به ارز آزاد برساند اما منتظر است که هم شرایط بین‌المللی فراهم شود و هم آنکه تا آن زمان قیمت ارز را به کندی بالا می‌برد که قدم نهایی یکسان‌سازی، قدم چالش‌برانگیری برای دولت نباشد.
