خروج از مدار عربستان به سوی ایران
به گزارش اقتصادنیوز ، این حمله مستقیم علیه رهبری سیاسی پادشاهی آل سعود و نماد قدرت سعودی‌ها عمیقا چشمگیر است. چنین حمله‌ای چند سال پیش اصلا قابل تصور نبود. این در حالی است که سیاست‌های خارجی و منطقه‌ای ضعیف و مدیریت‌نشده عربستان اخیرا موجب شده تا عربستان به کشوری فاقد احترام، در معرض خطر و به لحاظ منطقه‌ای منزوی تبدیل شود.
در حالی که ترکیه تمایل بسیاری به حفظ روابط مثبت با عربستان دارد، در سطح دیپلماتیک پادشاهی سعودی عمدتا این رویکرد را نادیده می‌گیرد. این مساله خصوصا پس از آنکه ترکیه در کنار قطر ایستاد و پس از بحران دیپلماتیک ماه ژوئن به آنجا نیرو فرستاد، پررنگ‌تر شد. عربستان، امارات و بحرین تصمیم به قطع روابط با قطر و خصوصا محاصره آن گرفته بودند. در ابتدا ترکیه مصمم شد تا فاصله برابری را با تمام طرف‌های دخیل در این بحران حفظ کند و مکررا بر لزوم گفت‌وگو و حمایت از میانجیگری کویت تاکید می‌کرد. زمانی که نگرانی‌ها درباره حمله به قطر و احتمال تغییر رژیم قوت گرفت، ترکیه به قطر نیرو اعزام کرد، اما این حرکت چندان خوشایند عربستان نبود.
از دیگر سو، رویکرد رادیکالی عربستان سعودی در قبال قطر منجر به هراس سایر کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی شده و سبب شده تا آنها به دنبال حامیان منطقه‌ای قدرتمند باشند. به‌عنوان نمونه، کویت که مناسبات تنش‌آلودی با ایران دارد، برای احیای روابط از جمله با ارتقای همکاری نظامی، به ترکیه نزدیک شد. امیر کویت که در کنفرانس سازمان همکاری اسلامی درباره قدس حضور داشت، قطعا نگران سیاست خارجی عربستان است و همین توجیه روابط نزدیک‌تر آن با ترکیه است. عمان یکی دیگر از کشورهای سازمان همکاری اسلامی است که روابطش با ایران بهتر از سایرین است. احتمالا آنها لزوم حرکت فوری به سمت ترکیه را حس نمی‌کنند؛ اما همان‌طور که یک دیپلمات عمانی به میدل ایست‌آی گفت، ممکن است به دنبال ارتقای امنیت خود مقابل عربستان باشند. غیرمسوولانه‌ترین اقدام رهبری ریاض هم این بود که سعد‌الحریری، نخست‌وزیر لبنان را بهرغم میل باطنی‌اش در ریاض نگاه داشت و او را وادار به استعفا کرد. این منجر به اتحاد نخبگان سیاسی و جامعه لبنان علیه عربستان شد؛ به‌گونه‌ای‌که در تاریخ مناسبات میان این دو کشور بی‌سابقه بود.
مسجدالاقصی که سومین مکان مقدس در جهان اسلام است، طبق توافقات گذشته در کنترل پادشاه اردن است. همین مساله یکی از منابع مشروعیت سیاسی برای پادشاهی هاشمی در اردن است. به همین دلیل بود که پادشاه اردن بهرغم فشارهای متعدد برای بایکوت نشست سازمان همکاری اسلامی، در آن حضور داشت. اردن قطعا در نظر دارد از حلقه نزدیکان عربستان خارج شود و به ترکیه و حتی به ایران بسیار نزدیک‌تر از قبل شود. به‌صورت کلی، قطر، کویت، عمان، لبنان و اردن جزو کشورهایی هستند که در حال گذر از مدار عربستان یا دور شدن از آن هستند.
عربستان نه تنها یک قدرت منطقه‌ای همانند ترکیه و کشورهای کوچک را عقب می‌زند، بلکه همچنین وجهه خودش را در جهان عرب و در میان افکار عمومی عرب تضعیف می‌کند. جدای از مشارکت آن در شرایط انسانی فاجعه‌بار کنونی در یمن، تحقق بی‌احترامی در قبال رهبری عربستان در سراسر این منطقه حس می‌شود. ایران می‌داند همان هدف گرفتن ریاض از سوی حوثی‌ها بهترین پیام به آنهاست. همچنین این یک پیام واضح و مستقیم به ولیعهد عربستان است که یکبار هشدار داده بود نبرد را به تهران می‌کشاند. عربستان اکنون با یک بحران داخلی روبه‌رو است و باید با مشکل دیگری که رشد حس ناامنی است مقابله کند؛ چراکه این موشک‌ها ممکن است بار دیگر هم ریاض را هدف بگیرند و همگان صدای آن را بشنوند. سیاست‌های منطقه‌ای عربستان یک شکست کامل بوده است و عمدتا منجر به انزوای آن شده است. اگر عربستان در همین مسیر بماند، مسلما بیش از پیش منزوی خواهد شد.
