فناوری نانو به کمک ورزشکاران آمد

معصومه دودل، مجری پروژه «طراحی و ساخت داربست نانوکامپوزیت ابریشم/تیوفن و بررسی کاربردهای آن در ترمیم بافت رباط» با تاکید بر ضرورت ارائه راهکارهایی برای درمان سریع‌تر پارگی بافت رباط، ‌گفت: پارگی بافت لیگامان (رباط‌) در میان دو گروه بیش از سایر گروه‌ها موجبات زیان اقتصادی را فراهم آورده است.

وی هزینه‌های بالا و طولانی ترمیم بافت و بازگشت به فعالیت را از چالش های درمانی این موضوع نام برد و خاطر نشان کرد: فوتبالیست‌های حرفه‌ای و اسب‌های مسابقات ملی و بین‌المللی از جمله گروه‌های در معرض خطر هستند به گونه ای که بر اساس گزارش ها تنها در سال ۱۳۹۵ در گروه فوتبالیست‌ها ۹ مورد آسیب (ACL= رباط صلیبی زانو) تنها در ۸۰ بازی تا پایان هفته دهم لیگ برتر رخ داده است. 

مجری طرح با بیان اینکه این آسیب بیشترین هزینه را برای باشگاه و طولانی‌ترین مدت دوری از میدان را برای بازیکن به همراه دارد، یادآور شد: متوسط زمان بازگشت بازیکنان به میدان بین ۶ تا ۱۱ ماه برآورد شده است.

دودل استفاده از روشهای درمان قدیمی را از مهمترین دلایل این امر دانست و اضافه کرد: علاوه بر آن میزان خسارت برآورد شده در این حوزه تنها در سال ۱۳۹۴ در حدود ۳.۲ میلیارد تومان در حوزه فوتبال کشور بوده است. ضمن‌ آنکه موارد پارگی در فوتبالیست‌های کشور بیش از نرخ مرسوم در دنیا است. 

وی به وضعیت پارگی رباط در میان اسب‌های مسابقه اشاره کرد و گفت: در سال ۱۳۹۵، ۳ مورد آسیب ACL تنها در ۳۰ بازی گزارش شده و برآوردها نشان می‌دهد هزینه درمان در این حوزه در حدود ۱.۴ میلیارد تومان است. 

این محقق با تاکید بر اینکه بیشتر بافت‌های بدن پس از آسیب‌دیدگی قادر به تجدید دوباره خود هستند، ادامه داد: اما بافت لیگامان این توانایی را ندارد و نیاز به جایگزین دارد. بنابراین در این تحقیق با تلفیق علم مهندسی نساجی در تولید داربست‌های زیست تخریب پذیر قابل پیوند در بدن با دانش جدید کشت سلول‌های بنیادی و تمایز آنها به سلول‎های بافت هدف، به دنبال پیدا کردن شیوه جدیدی در درمان و باز تولید بافت آسیب دیده لیگامان در زمانی کوتاه‌تر بودیم.

وی اضافه کرد: با راهکاری که با این روش ارائه می‌شود قادر هستیم به جای کاشت‌های متداول از روش مهندسی بافت استفاده کنیم.

دودل انتشار دو مقاله را از دیگر دستاوردهای این مطالعات نام برد و یادآور شد: آزمون‌های حیوانی و کسب مجوزهای لازم جهت پیشبرد پروژه در سطح کلینیکال و کاربردی فازهای توسعه ای این تحقیق به شمار می رود.

وی با بیان اینکه این تحقیق از منظر تولید نانوکامپوزیتی با رویه نانوالیاف هادی زیست تخریب پذیر که در حوزه علوم سلول‌های بنیادی قابلیت کاربردی دارد، دارای نوآوری است، افزود: همچنین خواص مکانیکی فوق العاده ویژه داربست نهایی به دلیل هندسه و طراحی بافت ابریشمی آن، موجب شده تا نزدیکترین شباهت را به بافت لیگامان انسانی داشته باشد.

این محقق قدرت تولید نانوالیاف مورد استفاده در این داربست در مقیاس صنعتی، هزینه تولید مقرون به صرفه آن در مقایسه با کاشت‌های متداول در حوزه درمان آسیب ACL و قابلیت استفاده در بانک اعضای پیوندی بدن (در صورت تأیید واکنش های زیستی سلولهای بنیادی) برای هر شخص بنا به تقاضای فرد را از مزایای این داربست برای ترمیم رباط ذکر کرد.

مجری طرح، کاربردهای این داربست را در حوزه‌های علوم سلول‌های بنیادی، مهندسی پزشکی، درمان و آموزش پزشکی و علوم مهندسی بر مبنای مواد هادی عنوان کرد.

این تحقیقات در قالب طرح پایان نامه و با راهنمایی دکتر ناهید همتی نژاد و پروفسور سید هژیر بهرامی از اعضای هیات علمی دانشگاه امیرکبیر اجرایی شده است.