تلاش دیده‌بان حقوق بشر برای نقره‌داغ کردن بن‌سلمان در آرژانتین

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا؛ سازمان دیده بان حقوق بشر در یادداشتی با عنوان 'نشست G20: ولیعهد عربستان با تحقیقات قانونی روبرو است' افزود: روز 26 نوامبر (5 آذر) دیده بان حقوق بشر با همکاری دادستانی فدرال آرژانتین پرونده ای را ارسال کرده و به یافته های عمومی خود مبنی بر نقض قوانین بین المللی که در جریان جنگ یمن رخ داده، اشاره می کند که بن سلمان ممکن است به عنوان وزیر دفاع عربستان سعودی مسئول این جنایات شناخته شود. در این پرونده دست داشتن وی در شکنجه و بدرفتاری با سایر شهروندان سعودی، از جمله قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار هم به چشم می خورد.

'کنت راث' مدیر اجرایی سازمان دیده بان حقوق بشر در این خصوص گفت: 'مقامات دادستانی آرژانتین باید نقش بن سلمان در جنایات جنگی که توسط ائتلاف به رهبری سعودی از سال 2015 در یمن انجام می شود را مورد بررسی قرار دهند. بنابراین حضور شاهزاده در اجلاس G20 در بوئنوس آیرس می تواند راه را برای دادگاه های آرژانتین برای جبران سوء استفاده هایی که از قربانیان جنگ یمن شده باز کند؛ قربانیانی که نمی توانند در یمن یا عربستان در جستجوی عدالت باشند. 

قانون اساسی آرژانتین، حوزه قضایی بین المللی را برای بررسی جرایم جنگی و شکنجه به رسمیت می شناسد. این بدان معنی است که مقامات قضایی این کشور، بدون توجه به مکان ارتکاب جنایت و بدون توجه به ملیت مظنونان و یا قربانیان آنها، این جنایات را مورد بررسی و محاکمه قرار می دهند. پرونده های دادرسی جهانی بخش مهمی از تلاش های بین المللی برای شناسایی مسئولان جنایات است تا عدالت را برای قربانیانی که هیچ راه چاره ای ندارند برقرار کند و همینطور به منظور جلوگیری از جنایات در آینده و اطمینان از اینکه کشور ها به پناهگاه های امنی برای سوء استفاده کنندگان حقوق بشر بدل نمی شوند. 

'محمد بن سلمان' به عنوان ولیعهد عربستان و وزیر دفاع این کشور، فرمانده ائتلاف بین المللی که عملیات نظامی یمن را در دست دارد به تمام نیروهای ارتش عربستان نظارت می کند. دیده بان حقوق بشر در این خصوص گفت: محمد بن سلمان و فرماندهان ارشد عربستان سعودی با اتهام جنایات جنگی به دلیل نقش کلیدی عربستان در این عملیات نظامی روبرو هستند. 

از ماه مارس 2015 تاکنون ائتلاف به رهبری سعودی، حملات هوایی غیرمتعهدانه ای به یمن داشته و بدون در نظر گرفتن مناطق غیرنظامی، بخش های بسیاری از این کشور از جمله خانه ها، مدارس، بیمارستان ها، بازارها و مساجد را هدف قرار داده است. لذا بسیاری از این حملات اگر با هدف جنایی انجام شده باشد، نشان دهنده جنایات جنگی احتمالی است. این ائتلاف همچنین با محاصره دریایی و هوایی یمن، جریان ورود مواد غذایی، سوخت و دارو برای غیر نظامیان را محدود کرده و همین امر میلیون ها غیرنظامی را با خطر گرسنگی و بیماری مواجه کرده است. 

دیده بان حقوق بشر افزود: تحقیقات ائتلاف به رهبری سعودی برای بررسی جرایم جنگی فاقد اعتبار است. در سال 2016، این ائتلاف یک تیم برای تحقیق، جمع آوری مدارک و ایجاد گزارش ها و توصیه های مربوط به 'ادعاهایشان و حوادث' رخ داده در عملیات ائتلاف در یمن ایجاد کرد. تحقیقات سازمان دیده بان حقوق بشر بر این باور است که این گروه نتوانسته به استانداردهای بین المللی برای شفافیت، بی طرفی و استقلال برسد.

دیده بان حقوق بشر در ادامه خاطر نشان کرد: دولت عربستان سعودی تحت حاکمیت ولیعهد، همچنین به اتهامات جدی شکنجه و بدرفتاری با سایر شهروندان سعودی محکوم شده است. 

سازمان دیده بان حقوق بشر و گروه های دیگر ادعا کرده اند مقامات سعودی فعالان عربستانی را که از ماه مه گذشته در عربستان بازداشت شده اند، شکنجه می کنند. گزارش های مختلف نیز محمد بن سلمان را به اعدام فراقانونی و شکنجه احتمالی خاشقچی متهم می کند. سازمان دیده بان حقوق بشر از ترکیه خواسته است که به دنبال بررسی تحقیقات سازمان ملل برای تعیین شرایط مربوط به نقش دولت عربستان سعودی در قتل این روزنامه نگار اهل عربستان باشد.

طی دو دهه گذشته، دادگاه های ملی بسیاری از کشورها پرونده های مربوط به جنایات قومی مانند جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت، نسل کشی، شکنجه، ناپدید شدن های اجباری و اعدام های غیرقانونی در خارج از کشور را دنبال کرده اند. تجارب ملی کشورهای مختلف نشان می دهد که اجرای منصفانه و موثر حوزه قضایی بین المللی زمانی امکانپذیر است که ترکیبی مناسب از قوانین مناسب، منابع کافی، تعهدات سازمانی و اراده سیاسی وجود داشته باشد. 

راث در پایان تاکید کرد: 'تصمیم مقامات آرژانتین برای حرکت به سوی تحقیق و بررسی، یک نشانه قوی است که حتی مقامات قدرتمندی مانند بن سلمان نیز نمی توانند از قانون بگریزند و بن سلمان باید بداند که اگر او خطر سفر به آرژانتین را بپذیرد، ممکن است با یک پرونده جنایی روبرو شود'.

دیدهبان حقوق بشر نام یک سازمان غیر دولتی بین‌المللی واقع در شهر نیویورک است که تحقیقات و پشتیبانی حقوق بشر را مدیریت می‌کند. دیده‌بان حقوق بشر در سال 1978 تحت عنوان «دیده‌بان هلسینکی» و به منظور نظارت بر تبعیت کشورهای بلوک شوروی سابق از مفاد حقوق بشر پیمان مشهور هلسینکی تأسیس شد. این سازمان به تدریج گسترش پیدا کرد تا جایی که کمیته‌های دیده بان در سال 1988میلادی با یکدیگر متحد شده و دیده‌بان حقوق بشر را تشکیل دادند.

نیویورک تایمز: تنها مصونیت دیپلماتیک می تواند از بن‌سلمان محافظت کند

روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به اینکه مقام های آرژانتین طرح اتهام علیه «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان را که برای شرکت در اجلاس جی20در بوینس آیرس آماده می شود،بررسی می کنند، نوشت: در نهایت مصونیت دیپلماتیک می تواند از بن سلمان در آرژانتین محافظت کند

این پرونده به دنبال بررسی نقش ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی در کشتار مردم یمن ازسوی نهادهای حقوق بشری شکل گرفته است، ولی تمرکز آن بر جنایات جنگی عربستان دریمن است. این بزرگترین آزمون برای ولیعهد عربستان در گذار از جنجال های بین المللی است که از زمان قتل «جمال خاشقچی»روزنامه نگار منتقد آل سعود ساکن ایالت ویرجینیا، وی را هدف قرار داده اند.

به نوشته نیویورک تایمز، انتظار می رود که پرونده خاشقچی و اتهامات مربوط به شکنجه در عربستان نیز جزئی از تحقیقات مذکور علیه ولیعهد سعودی باشند. 

این تارنما در ادامه نوشت: تحقیقات در آرژانتین که پس از طرح شکایتی از سوی سازمان دیده بان حقوق بشر آغازشد، در مراحل مقدماتی است و مصونیت های دیپلماتیک می تواند در نهایت بن سلمان را در برابر هرگونه اتهام احتمالی محافظت کند.

به گفته مقام های آرژانتینی احتمال آن وجود ندارد که این تحقیقات به صدور حکم جلب بن سلمان پیش از اجلاس روز جمعه منتهی شود اما به هرروی تشکیل این پرونده در دادگاه های آرژانتین بر سفری سایه می اندازد که پیش تر به عنوان فرصتی برای بن سلمان تلقی می شد تا نشان دهد که پس از رسوایی قتل خاشقچی هنوز در میان رهبران جهان جا دارد. 

«کنت راس»مدیر اجرایی سازمان دیده بان حقوق بشر در بیانیه ای در این باره گفت: «محمد بن سلمان باید بداند که اگر به آرژانتین برود، احتمال دارد با پرونده ای جنایی روبه رو شود.»

امتناع بن سلمان از شرکت در نشست گروه 20 در آرژانتین، نشانی از آن خواهد بود که لکه ننگ قتل خاشقچی می تواند نقش ولیعهد عربستان را به عنوان یک رهبر منطقه ای زیرسوال ببرد؛ نقشی که بهانه اصلی دولتمردان آمریکایی برای پشتیبانی از وی است. 

جمال خاشقچی 60ساله، بعد از انتخاب محمدبن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان، این کشور را ترک کرده و به آمریکا رفته بود و در روزهای منتهی به قتل، قصد ازدواج با یک تبعه ترکیه ای را داشت. 

این روزنامه نگار منتقد آل سعود روز 2 اکتبر (10 مهر) برای طی مراحل ثبت ازدواج با 'خدیجه چنگیز' نامزد ترکیه ای خود، به ساختمان کنسولگری عربستان مراجعه کرد، اما پس از ورود به کنسولگری ناپدید شد. 

نامزد وی پس از اطمینان از خارج نشدن خاشقچی از ساختمان کنسولگری، پلیس و مقام های عالی ترکیه را در جریان رویداد قرار داد ولی مقام های آل سعود منکر اطلاع از وضعیت خاشقچی شدند. 

حکومت آل سعود پس از 18 روز انکار، در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه ای به قتل او در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و اعلام کرد که در ارتباط با پرونده قتل او، 18 نفر از جمله 15 مامور تیم ترور اعزامی از ریاض دستگیر شده اند. 

همه مدارک و شواهد نشان می دهد که 15 مامور از نزدیکان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان که از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچی و نابود کردن جنازه وی هستند و بر این اساس، دولت ترکیه خواستار استرداد این افراد برای محاکمه در استانبول است؛ درخواستی که از سوی مقامات سعودی تاکنون رد شده است.

رسوایی بزرگ بن سلمان با واکنش های منفی بسیاری در سراسر جهان روبه رو شد. بسیاری از کشورهای اروپایی قراردادهای تسلیحاتی خود را با عربستان متوقف کرده وتوضیحات مقام های این کشور را غیرقابل قبول و ناکافی دانستند. از طرفی نقشه بن سلمان برای خروج از انزوای بین المللی و رسوایی های ناشی از جنگ یمن و ماجرای قتل خاشقچی از طریق سفر به چند کشور عربی شامل امارات، بحرین، تونس، مصر، الجزایر و موریتانی، نیز با کمپین ها و اعتراضات مردمی در این کشورها نقش برآب شد.

این تنها دولت آمریکا است که از حمایت های خود از جنایتکاری چون بن سلمان دست برنداشته است، اما این حمایت ها نیز همیشگی نخواهد بود. انتقادها در داخل آمریکا نیز صورت می گیرد و این انتقادات تنها به نمایندگان حزب دمکرات محدود نمی شود. جمهوریخواهان کنگره آمریکا نیز این هفته به انتقادها از دونالد ترامپ برای دفاع از محمدبن سلمان ولیعهد عربستان که به عقیده سازمان سیا صادرکننده دستور قتل خاشقچی بوده است، ادامه دادند. 

اجلاس سران 20کشور اقتصادی جهان موسوم به جی 20 سی نوامبر (9 آذر) در آرژانتین برگزار می شود.