زمان بازگشت گام‌های افزایشی بورس فرا می‌رسد؟
به گزارش اقتصادنیوز، در این‌خصوص نباید از نقش حمایتی سهامداران حقوقی بازار در زمینه فروکش تب عرضه‌ها غافل شد. در حال‌حاضر به‌نظر می‌رسد پس از اصلاح ۱۰هزار واحدی شاخص کل طی دو روز گذشته، قیمت سهامی که از پتانسیل‌های بنیادی برخوردارند، در محدوده جذاب‌تری قرار گرفته‌اند. این موضوع در صورتی که با دیگر عوامل اثرگذار همچون تداوم ورود نقدینگی و بهبود قیمت جهانی فلزات در بازارهای جهانی همراه شود، می‌تواند بار دیگر شاخص کل را در مسیر صعودی قرار دهد.
حمایت بزرگان از شاخص کل
همانطور که اشاره شد روز گذشته حمایت سهامداران عمده شرکت‌های بزرگ بورسی در کنار پتانسیل‌های بنیادی این شرکت‌ها سبب شد از فشار عرضه‌ها در بازار کاسته شود. پس از برچیده شدن صف‌های فروش در بسیاری از این نمادها، قیمت‌ها نیز به محدوده مثبت بازگشت. موضوعی که سبب شد تا شاخص کل نسبت به شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) کاهش کمتری را تجربه کند. به این ترتیب دیروز در حالی شاخص کل هم‌وزن با افت ۵/ ۲ درصدی مواجه شد که شاخص کل ریزش ۴/ ۱ درصدی را ثبت کرد. همچنین در این روز ارزش معاملات خرد سهام به ۱۷۳۹ میلیارد تومان رسید که ۴۶ درصد آن در اختیار گروه‌های کالایی بازار شامل پتروپالایشی‌ها و نمادهای فلزی – معدنی بود.
توجه به پتانسیل‌های بنیادی
دیروز در گروه پالایشی در حالی معاملات اغلب نمادهای زیرمجموعه به سبب فشار سنگین عرضه‌ها، با افت قیمت آغاز شد که در ادامه ضمن جمع‌شدن صف‌های فروش، قیمت‌ها نیز با چرخش محسوسی از محدوده منفی خارج شد و برخی از نمادها با تقاضای قدرتمندی در سقف مجاز روزانه شکل گرفت («شنفت»،«شپنا»،«شتران» و «شبندر» دیروز با رشد ۵ درصدی قیمت به کار خود پایان دادند). در برخی نمادهای گروه پتروشیمی و فلزی – معدنی نیز با رشد تقاضا، قیمت دادوستدها از محدوده منفی خارج شدند. موضوعی که نشان‌دهنده رد برخی اظهارات درخصوص اثرپذیری بالای کل سهام از افت نرخ دلار بود. در این‌خصوص برخی از فعالان بورسی رالی اخیر بورس تهران را واکنشی به دلار ۱۵ هزار تومانی عنوان کرده و معتقد بودند کاهش نرخ دلار طی روزهای اخیر، عامل ریزش قیمت سهام بوده است. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال‌حاضر با توجه به قیمت‌های کشف شده در معاملات بورس کالا و همچنین نرخ تسعیر ارز در صورت‌های مالی شرکت‌های صادرکننده، ارقامی پایین‌تر از ۱۰ هزار تومان برای دلار در نظر گرفته شده است. موضوعی که اذعان می‌کند صنایع بزرگ بورسی به‌ویژه کالایی‌ها همچنان از لحاظ بنیادی در سطوح مناسبی قرار دارند و همین موضوع سبب شکل‌گیری تقاضا در این گروه‌های سهامی شده است. ریزش قیمت‌ها در دوره‌های کاهشی شاخص سهام نیز عمدتا به غلبه رفتار دسته‌جمعی در میان معامله‌گران باز‌می‌گردد.
نگاهی به بازارهای جهانی
بازار فلزات در حالی به معاملات روزانه خود ادامه داد که همچنان چین به دلیل تعطیلات رسمی، غایب بزرگ بازارهای جهانی است. موضوعی که موجب کاهش ملموس حجم معاملات در این بازار شده است. با این حال، افت ۲/ ۰ درصدی شاخص دلار در صبح روز گذشته باعث افزایش تقاضا برای فلزات از سوی استفاده‌کنندگان غیردلاری بازار شد و قیمت بسیاری در این محصولات را وارد محدوده مثبت قیمتی کرد. به این ترتیب (در ساعات معاملاتی بورس تهران)، هر تن آلومینیوم در معاملات آتی لندن بدون تغییر محسوسی در سطح ۲۱۱۲ دلار در هر تن قرار گرفت. بهای روی نیز با افزایش ۳/ ۰ درصدی به ۲۶۶۵ دلار در هر تن رسید. قیمت هر تن مس نیز ۲/ ۰ درصد افزایش یافت و به ۶۲۷۰ دلار رسید. سرب نیز ۲۰۴۶ دلار در هر تن دادوستد شد.
در این میان موسسه متال‌بولتن در جدیدترین گزارش ماهانه خود، چشم‌اندازی مثبت برای دو فلز مس و آلومینیوم پیش‌بینی کرد. بر‌اساس این گزارش بازار جهانی مس در سال جاری با کمبود عرضه‌ای برابر با ۶۷ هزار تن مواجه شود. این رقم در سال آینده میلادی به ۱۱۵ هزار تن افزایش خواهد یافت. کمبودی که عمدتا به افزایش مصرف مس در خارج از چین و البته کاهش عرضه این فلز باز‌می‌گردد. به این ترتیب بر اساس گزارش متال بولتن پیش‌بینی می‌شود میانگین قیمت مس در سال جاری میلادی به ۶۷۵۳ دلار در هر تن برسد. برای سال ۲۰۱۹ نیز قیمت در سطح ۷۱۶۳ دلار برآورد شده است.
در بازار آلومینیوم نیز تحلیلگران متال بولتن، دورنمای مثبتی را برای قیمت این فلز در سال ۲۰۱۹ متصور هستند. احتمال اخلال عرضه و همچنین تورم هزینه تولید این محصول، اصلی‌ترین عوامل تحریک قیمت به حساب می‌آیند. موسسه متال بولتن میانگین قیمت آلومینیوم را در سال جاری در سطح ۲۱۶۷ دلار برآورد می‌کند. پیش‌بینی قیمت برای سال آینده نیز در سطح ۲۲۳۰ دلار عنوان شده است. روز گذشته نیز پس از انتشار اخباری درخصوص تعطیلی دائمی شرکت آلونورت برزیل، شاهد رشد بیش از ۳ درصدی بهای آلومینیوم و قرار گرفتن قیمت این فلز در بالاترین سطح ۴ ماه گذشته بودیم. این شرکت ظرفیت ۳/ ۶ میلیون تن تولید پودر آلومینا داشت و به دلیل مشکلات محیط‌زیستی با ۵۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کرد. حال اما به دلیل دستور دادگاه امکان استفاده از ماده معدنی بوکسیت را ندارد.
در بازار نفت نیز پس از رسیدن قیمت طلای سیاه به سطوح بالاتر از ۸۵ دلار در هر بشکه، شامگاه سه‌شنبه، واحد مرکزی توزیع فرآورده‌های سوختی واحد انرژی روسیه از رشد تولید نفت این کشور در ماه سپتامبر خبر داد. صبح روز گذشته نیز انستیتوی نفت آمریکا در گزارشی، از افزایش ۹۰۰ هزار بشکه‌ای سطح ذخایر نفت این کشور در هفته گذشته پرده برداشت. در زمان تنظیم گزارش (ساعت ۱۵ روز چهارشنبه) قیمت هر بشکه نفت خام برنت برای تحویل در ماه دسامبر با کاهش ۱۵/ ۰ درصدی در سطح ۸۴ دلار و ۶۷ سنت قرار داشت. نفت خام وست تگزاس نیز در قراردادهای ماه نوامبر با کاهش مختصر ۰۹/ ۰ درصدی به ۱۶/ ۷۵ دلار در هر بشکه رسید.
همگام با بازیگران
روز چهارشنبه، برای دومین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران عمده بازار رقم خورد. معاملاتی که عمدتا در سهام بزرگ بورسی انجام شد. این موضوع سبب شد با وجود اینکه خالص تغییر مالکیت حجمی سهام به میزان ۶۰۵ میلیون سهم از مسیر حقوقی به حقیقی در جریان بود، اما میزان نقدینگی جابه‌جا شده با ارزشی بالغ بر ۱۶ میلیارد تومان به سمت معامله‌گران عمده بازار باشد. بیشترین خالص خرید توسط سهامداران عمده در نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی ثبت شد. به این ترتیب خالص خرید حقوقی‌ها در میان نمادهای پتروشیمی به ۵۸ میلیارد تومان رسید. فلزی‌ها نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت ۳۳ میلیارد تومانی به نفع معامله‌گران حقوقی بودند. گروه فرآورده‌های نفتی دیگر گروهی بود که با خالص خرید ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی توسط معامله‌گران عمده بازار همراه شد.
در صدر خرید معامله‌گران حقوقی، تمایل به جمع‌آوری سهام شرکت پتروشیمی پارس قرار داشت. خالص خرید این معامله‌گران در نماد مزبور به حدود ۴ میلیون سهم به ارزش حدود ۱۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان بالغ شد. نماد معاملاتی شرکت ملی مس ایران نیز در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۳۴ میلیون سهم به ارزش ۱۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بود. نماد معاملاتی شرکت پالایش نفت بندرعباس از دیگر نمادهای دیروز بورس تهران بود که مورد اقبال معامله‌گران عمده بازار قرار گرفت. به این ترتیب دیروز بیش از ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم «شبندر» به ارزش ۱۳ میلیارد تومان به پرتفوی حقوقی‌ها اضافه شد. در آن‌سوی بازار اما بانکی‌ها بار دیگر مورد توجه سهامداران خرد قرار گرفتند و خالص خرید ۱۲۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی را ثبت کردند. در این میان، «وبملت» شاهد جابه‌جایی ۴۱۰ میلیون و ۲۵۰ هزار سهم خود به ارزش ۹۸ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. در نماد معاملاتی بانک تجارت نیز دیروز ۷۸۷ میلیون سهم به ارزش ۱۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی بازار افزوده شد.
*فاطمه اسماعیلی*
