150 دقیقه جدل برسر FATF

به گزارش اقتصادنیوز پیام فارسی جوبایدن به خط نستعلیق، بحران کرونا و انتخابات 1400 از مهم‌ترین سوژه‌های مشترک امروز روزنامه‌ها به شمارمی‌آید.

آرمان‌ملی در تیتر نخست خود  آورده است: کرونا مسافر سفرهای نوروزی، جوان در این باره تیتر زده است: تور کرونایی فروردین پس از اسفند آتشین

آفتاب یزد با اشاره به اصلاحات لایحه بودجه 1400 در تیتر اصلی خود آورده است: دردی از مردم دوا نمی‌شود، ابتکارهم در این باره تیتر زده است:ایستگاه پایانی بودجه جنجالی، جام جم ارگان صداوسیما تیتر زده است:دولت بودجه را اصلاح کرد؛مجلس پذیرفت

افکاردر تیترنخست خودبه نقل از علی ربیعی سخنگوی دولت تاکید کرده است: همکاری با اژانس ادامه دارد

جمهوری اسلامی تیتر اول خود را به مقوله درمان اختصاص داده و نوشته است: درمان بیمه‌شدگان بالای 65 سال رایگان شد

دنیای اقتصاد به نقل از فرهادنیلی تیتر زده است: بایدها ونبایدهای اصلاح نظام بانکی

شهروند با اشاره به ابتکار اکانت وزارت خارجه آمریکا نوشته است: دیپلماسی با خط نستعلیق، فرهیختگان هم با فونت نستعلیق تیتر زده است: آغاز عملیات فریب!، کیهان هم به نقل از فارن‌پالسی در تیتر اول خود مدعی شده است: برجام اهرم فشار آمریکاست

در ادامه نگاهی خواهیم داشت به گزیده برخی از مطالب مهم روزنامه‌های امروز.

ابتکار؛ توافق هسته‌ای هنوز بلاتکلیف است

ابتکار در گزارشی به برجام پرداخته است. این روزنامه می‌نویسد: به گفته توبیاس الوود، رئیس کمیسیون دفاعی پارلمان انگلیس، برای نجات توافق هسته‌ای با ایران و جلوگیری از تنش‌های احتمالی، نیاز مبرمی به «دیپلماسی ساکت پشت پرده» وجود دارد.

الوود در برنامه «فراتر از خبر» شبکه الجزیره افزود: باقی ماندن تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده علیه ایران، به نفع هیچ طرفی نیست، چرا که ملت ایران از این شرایط آسیب می‌بیند.

وی تصمیم ایران برای ادامه غنی سازی اورانیوم را تاسف بار خوانده و ابراز امیدواری کرد که تهران به تعهدات برجامی خود بازگردد، بویژه آنکه دولت ترامپ که عامل خروج آمریکا از توافق هسته‌ای بود، نیز از قدرت کنار رفته است.

شکاف بین تهران و واشنگتن در خصوص چگونگی رسیدن به توافق جدیدی برای پرونده هسته‌ای ایران، همچنان ادامه دارد.

در این میان، محمد جواد ظریف اظهار امیدواری کرده است که ژاپن بتواند در مورد قانع کردن رئیس جمهور آمریکا برای رفع تحریم‌های اقتصادی از ایران، نقشی ایفا کند.

این در حالی است که بایدن اعلام کرده ایران باید به تعهدات خود در برجام بازگردد، تا در ادامه تحریم‌ها از این کشور برطرف شود.

فاطمه الصمادی، پژوهشگر مرکز مطالعات الجزیره و کارشناس مسائل ایران، تصمیم تهران برای تعلیق عمل به پروتکل الحاقی به توافق هسته‌ای در تاریخ ۲۱ فوریه، در صورت رفع نشدن تحریم‌های ایالات متحده را یک گزینه اجباری برای ایران توصیف کرد.

الصمادی این گزینه ایران را عاملی برای فشار بر ایالات متحده و طرف‌های اروپایی نیز دانست، چرا که به این معناست که تهران برنامه‌های هسته‌ای خود پیش از برجام را احیاء خواهد کرد.

وی تاکید کرد که ایران نمی‌خواهد از توافق هسته‌ای خارج شود، اما از طرف‌های مختلف از جمله داخل این کشور، تحت فشار است. تهران مخالف پایبندی به تعهدات برجامی، بدون التزام طرف مقابل بوده و این امر را یک بار سیاسی و اقتصادی بزرگ برای خود می‌داند.

ایران؛ نقشه راه بازار ارز درماه‌های آینده

ایران ارگان دولت در تیتر اصلی خود نوشته است: پس از سرک کشیدن دلار به کانال 30 هزار تومان، در دی ماه نرخ ارز در بازار ایران روبه کاهش گذاشت، به‌طوری که تا کانال 21 هزار تومان هم پایین آمد و برخی پیش‌بینی‌ها انتظار داشت که نرخ دلار به زیر 20 هزار تومان هم برسد. اما با ورود به بهمن ماه شرایط در بازار ارز تغییر کرد و رفته رفته قیمت‌ها رو به افزایش گذاشت. اتفاقی که اغلب کارشناسان علت اصلی آن را تغییر فضای بین‌المللی بخصوص درباره بازگشت امریکا به برجام می‌دانند. در واقع انتظار می‌رفت که با بازگشت امریکا به برجام و لغو تحریم‌ها صادرات نفت ایران جهش کند و در کنار رشد درآمدهای ارزی، دارایی‌های بلوکه شده ایران نیز آزاد شود.ولی با رویکرد جدید دولت بایدن، این خوش‌بینی در بازار ارز رنگ باخته است و تأثیر خود را بر بازار گذاشته است. با این حال همواره در ایام پایانی سال، میزان تقاضا برای ارز در بازار با رشد بالایی همراه می‌شود که البته به غیر از تسویه حساب‌های ارزی شرکت‌ها، تقاضایی که به دلیل سفرهای خارجی بر بازار تحمیل می‌شد، به علت شیوع کرونا بشدت کاهش یافته است.بررسی تغییرات نرخ انواع ارزهای پرتقاضا در بازار ایران در روزهای سپری شده از بهمن ماه نشان می‌دهد که قیمت‌ها با رشد بیش از 15 درصدی مواجه شده است. درحالی که در آخرین روز دی ماه دلار امریکا به 21 هزار و 750 تومان رسیده بود، این نرخ در روزگذشته (تا زمان تنظیم این گزارش) به 24 هزار و 985 تومان رسید که در مقایسه با 30 دی ماه، 3 هزار و 190 تومان معادل 14.6 درصد افزایش نشان می‌دهد.همچنین یورو نیز در این مدت با رشد 15.1 درصدی و 3 هزار و 991 تومانی مواجه شده است. نرخ یورو در آخرین روز دی ماه 26 هزار و 301 تومان بود که دیروز به 30 هزار و 292 تومان افزایش یافته است. درهم امارات نیز که ارز پرتقاضایی به شمار می‌رود دراین مدت رشد بیشتری را تجربه کرده است. در30 دی ماه هر درهم برابر با 6 هزار و 73 تومان بود که این نرخ در روز گذشته به 7 هزار و 137 تومان رسید بدین ترتیب دراین مدت این ارز با رشد هزار و 64 تومانی و برابر با 17.5 درصد افزایش یافته است. با این حال به اعتقاد کارشناسان درهفته‌های پیش‌رو، شاهد تغییر معناداری در نرخ ارز نخواهیم بود و شرایط تا رخداد قابل توجهی به همین روال باقی می‌ماند.

میثم رادپور، اقتصاددان و کارشناس بازار ارز در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: پس از انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهوری امریکا، فضای خوشبینی زیادی برای بازگشت این کشور به توافق برجام شکل گرفت که نتیجه آن می‌توانست افزایش صادرات نفت و درآمدهای ارزی کشور باشد.وی افزود: اما پس از گذشت چند هفته از آغاز به کار تیم بایدن، بازار به این نتیجه رسیده است که قرار نیست حداقل در کوتاه مدت اتفاق مثبتی در این خصوص رخ دهد و شرایط همانند گذشته خواهد بود. به گفته وی، در مجموع بازار ارز ایران تحت تأثیر اقتصاد تورمی، نقدینگی بالا و همچنین مسائل سیاسی قرار دارد.وی با اشاره به اینکه طی روزهای اخیر تغییرات معنادار و بزرگی در بازار ارز رقم نخورده است، تأکید کرد: مسائل مربوط به تحریم‌ها و مذاکره با امریکا هم‌اکنون در قالب عوامل کوتاه‌مدت قابل بررسی است، اما واقعیت بزرگتری در بلندمدت بازار ارز وجود دارد.این اقتصاددان توضیح داد: در بلندمدت نظام پولی جهان بخصوص کشورهای توسعه یافته مانند امریکا و منطقه یورو با عارضه تورم بالا مواجه خواهد شد که برخلاف گذشته که این موضوع را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کردیم، هم‌اکنون باید به صورت جدی به این مسأله توجه کرد.وی اضافه کرد: تأثیری که شیوع کرونا برنظام پولی جهان داشته باعث شده است تا این نظام بسیار شکننده شود. به‌طوری که نقدینگی امریکا تنها در سال گذشته 25 درصد افزایش یافته است و این عامل به‌طور قطع اقتصاد این کشور را در معرض تورم بالایی قرار می‌دهد.

به گفته وی، دولت امریکا دراین سال 5 تریلیون دلار به اقتصاد خود پول تزریق کرده است که رقم بی‌سابقه‌ای است. درواقع یک چهارم کل دلار موجود در دنیا در سال گذشته چاپ شده است. در حالی که پس از بحران مالی سال 2008 و در فاصله سال‌های 2009 تا 2019 نقدینگی امریکا با رشد سالانه 6 درصدی روبه‌رو بوده است، در سال گذشته با رشد 25 درصدی همراه شده است که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌ جاری میلادی نیز به 20 درصد برسد یعنی در دوسال نقدینگی امریکا 45 درصد افزایش می‌یابد. رادپور اظهار کرد: این درحالی است که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد رشد تولید ناخالص داخلی امریکا در سال‌ جاری میلادی به 4 درصد برسد، بنابراین رشد بی‌سابقه نقدینگی باعث بروز تورم‌های بالایی خواهد شد.این کارشناس بازار ارز ادامه داد: بر همین اساس به نظر می‌رسد در بلندمدت به دلیل رشد بالای تورم امریکا، ارزش برابری ریال براساس محاسبه تفاضل تورم دو کشور، ثابت بماند یا حداقل با سرعت کمتری ارزش خود را از دست بدهد.

شرق؛ مشارکت حداکثری از ادعا تا واقعیت

شرق در تیتراول خود به بررسی نگاه جریان اصولگرا به حضور مردم در انتخابات پرداخته است. این روزنامه می‌نویسد:در‌حالی‌که اصولگرایان ادعا می‌کنند مشارکت حداکثری برایشان مهم است و در مصاحبه‌های مختلف به‌نوعی انگیزه و خواست حقیقی خود را کتمان می‌کنند؛ اما گاهی دم خروس بیرون می‌زند. نتایج تاریخی انتخابات چیزی نیست که بشود آن را کتمان کرد یا نادیده گرفت. خودشان می‌دانند که مشارکت حداکثری بیشتر مواقع به نفع‌شان نبوده است؛ اما همین‌جا آنها دچار یک تناقض می‌شوند که بین مشارکت حداکثری و انتخاب مردم و آنچه با مشارکت حداقلی باب میل‌شان رخ می‌دهد، کدام را انتخاب کنند. برای همین، خبرگزاری فارس از یک سو در گزارشش می‌نویسد «اگر مشارکت حداکثری به ناکارآمدی بینجامد، بهتر است به قیمت مشارکت کم، افرادی به رأس کار بیایند که عرضه و توان اداره صحیح دولت را داشته باشند»؛ اما دست آخر نتیجه می‌گیرد که «اگر به هر دلیلی این هوشمندی در مقطعی انجام نشد، همه نیروهای انقلاب باید سمت مشارکت بایستند، ولو به قیمت انتخاب فرد و دولتی مثل دولت مستقر!». ناظران بیرونی معتقدند اصولگرایان و رسانه‌هایشان سرنا را از دهانه گشاد می‌زنند و واقعیت را به‌نفع خود قلب می‌کنند و با مغلطه‌سازی، در حال توهین به مردم هستند. از مدت‌ها قبل در فضای شبکه‌های اجتماعی این بحث «مقصرسازی از مردم» را باب کرده‌اند. با حذف عمدی و نادیده‌گرفتن این گزاره که مردم مجبورند از بین گزاره‌های تأیید‌صلاحیت‌شده شورای نگهبان به یکی رأی بدهند، می‌خواهند وضعیت فعلی کشور را گردن مردم و انتخاب غلطشان بیندازند. با این مغلطه دیگر که در‌صورتی‌که گزینه مدنظر آنها انتخاب می‌شد، اوضاع این‌گونه نبود! نکته جالب‌تر اینکه این تحلیل را هیچ‌وقت درباره هشت سال دولت احمدی‌نژاد به کار نمی‌برند؛ فردی که با حمایت‌های شش‌دانگ اصولگرایان، به‌ویژه در دولت دومش، روی کار آمد و از سوی برخی چهره‌های سرشناس همچون احمد جنتی و مصباح‌یزدی تمجید بسیار شد تا جایی که اطاعت از رئیس‌جمهور اطاعت از خدا دیده شد. بنا بر ادعای خودشان، احمدی‌نژاد با آرای بالایی رأی آورده بود. سال 84 روز چهارم تیر، تیتر کیهان این بود «مردم کار را تمام کردند». ماجرا برای اصولگرایان این است؛ وقتی گزینه دلخواه آنها رأی بیاورد، مردم و مشارکت بالا کارایی دارد و وقتی نه، مردم اشتباه می‌کنند و مشارکت بالا لزوما هم چیز خوبی نیست! این گزارش فارس خبر از اتفاق دیگری هم می‌دهد و آن نگرانی جدی از بحث میزان مشارکت در انتخابات 1400 است. برای همین از حالا به‌دنبال توجیه افتاده‌اند. برخی به‌دنبال تقصیرسازی از دولت روحانی‌اند که ناامیدی مردم از صندوق رأی را گردن او و عملکردش و حتی اصلاح‌طلبان بیندازند. اصولگرایان مغلطه‌وار به تحلیل‌های خود ادامه می‌دهند؛ با حذف عامدانه این گزینه و گزاره که اگر این‌گونه است، پس مردم باید مشتاقانه برای خلاصی از اصلاح‌طلبان و روحانی، برای رأی‌دادن به گزینه شما لحظه‌شماری کنند. نکته دیگری که باز عامدانه می‌خواهند فراموش کنند، این است که مگر نه اینکه در بسیاری از موارد استراتژی رأی‌دادن به گزینه یا گزینه‌های اصلاح‌طلب یا حامیانشان، رأیی سلبی برای رأی‌نیاوردن گزینه‌های مد‌نظر شما بوده است؟ آیا سازوکار آخرین انتخابات خبرگان که نامش را فهرست انگلیسی گذاشته بودید، جز این بود؟

اعتماد؛ 150 دقیقه جدل برسر FATF

اعتماد گفت‌وگوی خود با محمد صدر درباره نشست سوم کمیسیون مشترک مجمع تشخیص برای بررسی FATF را منتشرکرده است. این روزنامه نوشته است: کمیسیونی متشکل از اعضای کمیسیون‌های سیاسی- امنیتی و اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت نظام تحت‌عنوان کمیسیون مشترک، حدود دو ماه پس از حکم حکومتی عالی‌ترین مقام جمهوری اسلامی برای تمدید مهلت بررسی لوایح الحاق دولت جمهوری اسلامی به کنوانسیون‌های بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم و مقابله با جرایم سازمان‌یافته فراملی که در ادبیات سیاسی- رسانه‌ای ایرانی با عنوان کنوانسیون‌های پالرمو و CFT شناخته می‌شود، این روزها در مجمع تشخیص مصلحت نظام سرگرم بررسی این لوایح مربوط به همکاری جمهوری اسلامی با گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF  است. سکوت مجمع تشخیص مصلحت نظام در قبال این لوایح، درحالی که پیش از این دو لایحه دیگر از لوایح چهارگانه مربوط به FATF  به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان رسیده و نیز عدم تعیین تکلیف این دو لایحه بلاتکلیف، آن‌هم پس از 2 سال به‌اصطلاح بحث و بررسی و واکاوی جزییات حقوقی و سیاسی آن، یکی از مهم‌ترین عواملی بود که موجبات صدور دستور بی‌سابقه رهبری را فراهم آورد تا مگر به‌موجب این حکم حکومتی و فرصت دوباره برای بررسی لوایح در مجمع، ایران از فهرست مختصر کشورهای پرخطر برای نقل و انتقالات مالی خارج شود و دیگر تنها همسایه کره شمالی در این فهرست نباشد. حالا اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی این لوایح در کمیسیون مشترک این مجمع هستند و در این مسیر روز گذشته سومین نشست خود را برگزار کردند تا شاید این‌بار نتیجه‌ای متفاوت از نوبت‌های گذشته رقم بخورد و آن‌طور که کارشناسان طی این سال‌ها به‌دفعات گفته‌اند، مصالح و منافع ملی در اولویت قرار گرفته، موجبات خروج ایران از لیست سیاه FATF فراهم آید.... محمد صدر، دیپلمات کهنه‌کار ایرانی و ازجمله معدود اعضای موافق مجمع تشخیص مصلحت نظام با لوایح مربوط به FATF در همین راستا و درباره جزییات نشست روز گذشته کمیسیون مشترک مجمع به «اعتماد» گفته است: «روز گذشته آقایان بیژن زنگنه، وزیر نفت و عبدالناصر همتی، رییس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی کنار خانم لعیا جنیدی، معاون حقوقی رییس‌جمهوری در کمیسیون مشترک مجمع حضور یافته و به ارایه گزارش نهادهای زیرنظر خود پرداخته و بر لزوم تصویب این لوایح برای تامین منافع ملی ایران تاکید کردند.»

محمد صدر در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با «اعتماد» همچنین درباره گفت‌وشنودهای صورت گرفته در نشست کمیسیون مشترک مجمع توضیحاتی ارایه کرد و در این رابطه گفت: «نشست کمیسیون مشترک مجمع حدود 2 ساعت و 30 دقیقه به طول انجامید. در یک ساعت و نیم ابتدایی این نشست، اعضای مجمع تشخیص نقطه‌نظرات خود درباره لوایح CFT و پالرمو را مطرح کردند و چرایی مخالفت یا موافقت‌شان با این لوایح را شرح دادند. پس از آن نوبت به وزیر نفت، رییس‌کل بانک مرکزی و معاون حقوقی رییس‌جمهوری رسید تا به عنوان نمایندگان دولت در این نشست به اظهارات اعضای مجمع و پرسش‌های طرح شده از جانب آنان پاسخ دهند.» این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در تشریح ارزیابی خود از اظهارات نمایندگان دولت در این نشست، گفته است: «به عقیده من اظهارات نمایندگان دولت در این نشست بسیار دقیق بود و تقریبا به همه پرسش‌های اعضای مجمع پاسخ‌هایی متقن داده شد.» صدر همچنین از ارایه گزارش‌هایی از سوی نمایندگان دولت به اعضای کمیسیون مشترک مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد و در این رابطه گفت: «نمایندگان دولت گزارش‌هایی ارایه دادند که بر مبنای آن می‌توان به خوبی لزوم تصویب این لوایح را احساس کرد.» این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با «اعتماد» درباره آینده بررسی این لوایح نیز بیان کرد: «در جریان این نشست قرار بر آن شد که نشست دیگری در کمیسیون مشترک برگزار شود. این نشست احتمالا هفته آینده با حضور نمایندگان دولت برگزار خواهد شد که احتمالا نشست پایانی خواهد بود. پس از آن گزارش عملکرد کمیسیون مشترک به صحن مجمع ارایه خواهد شد تا مجمع وارد بحث و بررسی درباره این لوایح و رای‌گیری برای تصویب را رد الحاق ایران به CFT و پالرمو شود.»

دنیای اقتصاد؛ نفت ۱۰۰ دلا‌ری دوباره می‌آید؟

دنیای اقتصاد تیتر نخست خود را به پیش‌بینی‌ها درباره قیمت نفت اختصاص داده و نوشته است:  قیمت طلای سیاه طی هفته‌های اخیر رو به افزایش بوده است و حالا تحلیلگران بانک‌های جی‌پی‌مورگان و گلدمن‌ساکس از سطوح جدید و بالاتر قیمتی برای نفت خام رونمایی کرده‌اند. برخی از تحلیلگران وال‌استریت حتی نفت ۱۰۰ دلار در هر بشکه را هم در چشم‌انداز این کامودیتی می‌بینند و از ظهور یک «ابرچرخه» جدید در بازار خبر می‌دهند. درصورت تحقق این تخمین، بهای طلای سیاه به سطوحی بازخواهدگشت که از ۲۰۱۴ به این‌سو در بازار دیده نشده‌اند. یکی از عوامل حیاتی که در سناریوی رشد پایدار قیمت نفت خودنمایی می‌کند، مساله امکان تعمیق شکاف عرضه و تقاضا در بازار است. در طرف دیگر هم بسته‌های مالی دولت‌ها، به‌ویژه بسته ۹/ ۱تریلیون دلاری تحریک اقتصادی جو بایدن مهم‌ترین سیگنال برای ادامه رشد پرقدرت طلای سیاه است. این سناریو اما و اگرهایی از جمله بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی، افزایش تولید اوپکی‌ها و تولیدکنندگان شیل آمریکا را با خود به همراه دارد.

بازار نفت روزهای پرتب و تابی را پشت سر می‌گذارد و در شرایطی که به نظر می‌رسید همه عوامل بازار و صنعت نشان از تضعیف آن دارد، حالا پیش‌بینی‌های  جسورانه‌ای درباره نفت ۱۰۰ دلاری در آینده مطرح شده است که حتی خوش‌بین‌ترین تحلیلگران هم چند هفته پیش با تمسخر به چنین پیش‌بینی واکنش نشان می‌دادند. با ظهور صنعت شیل و قدرت‌گیری آن طی سال‌های اخیر بسیاری بر این باور بودند که نفت دیگر به ۱۰۰ دلار در هر بشکه نزدیک هم نخواهد شد‌ اما به گزارش روزنامه فایننشال‌تایمز، حالا بانک‌های بزرگ وال‌استریت از ظهور یک «ابر چرخه» جدید در بازار نفت خبر می‌دهند. تحلیلگران بانک جی ‌پی‌ مورگان چیس (JPMorganChase) و بانک گلدمن ساکس (Goldman Sachs) در پیش‌بینی‌های جداگانه‌ای اعلام کردند قیمت طلای سیاه با کاهش شیوع بیماری همه‌گیر اوج می‌گیرد. بسیاری از تحلیلگران بازار و معامله‌گران نفتی نیز بر همین باور هستند‌ اما پیش‌بینی نفت ۱۰۰ دلاری آن هم کمتر از یک‌سال پس از منفی شدن قیمت نفت بسیار تهاجمی به‌نظر می‌رسد. این تحلیلگران به ایجاد یک شکاف عرضه در بازار امیدوارند که با افزایش تقاضا در نتیجه کاهش مشکلات ناشی از پاندمی و بسته‌های کمک مالی و سرعت کم افزایش عرضه از سوی تولیدکنندگان شکافی ایجاد شود که قیمت نفت را به‌راحتی تا ۸۰ دلار و حتی ارقام بالاتری مانند‌۱۰۰‌دلار نیز برساند. البته به باور آنان مشکلات اساسی هم در این میان وجود دارد که می‌توانند از ظهور این ابرچرخه جدید جلوگیری کنند. مصائبی چون افزایش تولید اوپک‌پلاس و تولیدکنندگان آمریکا، بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی و مشکلات ناشی از همه‌گیری کرونا و گونه‌های جدید این بیماری می‌توانند ترمز رشد پایدار قیمت نفت را بکشند و از نزدیک شدن آن به سطوح بالاتر جلوگیری کنند. 

صعودی‌ترین پیش‌بینی قیمت برای شاخص‌های نفت خام بین‌المللی، تخمینی مبنی بر بازگشت به سطح ۱۰۰ دلار در هر بشکه است. بازگشت قیمت نفت‌خام به دامنه ۱۰۰ دلاری طی سال‌های اخیر و پیش از شیوع کرونا بیشتر به یک شوخی شبیه بود، چرا‌که آخرین‌بار در سال ۲۰۱۴ بازار جهانی طلای سیاه چنین سطح قیمتی را به خود دیده است. برآوردهای افزایشی قیمت نفت ناشی از خوش‌بینی به محرک‌های مالی جدیدی است که منجر به افزایش مصرف در بخش تقاضا می‌شود و این امر همزمان با آن صورت می‌گیرد که در صنعت نفت سرمایه‌گذاری برای تولید نفت کاهش یافته است. چنین شکافی بین تقاضا و عرضه به افزایش پایدار قیمت در بازار دامن می‌زند و اصطلاحا یک ابر چرخه می‌سازد. این اتفاق می‌تواند شرایط صنعت جهانی نفت را که سال گذشته از شیوع کرونا ضربه محکمی خورد و در آن نگرانی‌ها هر روز درباره افزایش استفاده از خودروهای برقی نیز بیشتر می‌شد بهبود ببخشد.

به گزارش روزنامه فایننشال‌تایمز، کریستین مالک، مدیر بخش نفت و گاز بانک جی‌پی‌مورگان، در کنفرانسی تلفنی هفته گذشته به مشتریان خود گفت: «ما پیش از فرارسیدن زمانی که به نفت نیازی نداشته باشیم، با کمبود آن مواجه خواهیم شد.» او در ادامه عنوان کرد که در چنین شرایطی می‌توانیم شاهد افزایش بیش از حد قیمت نفت تا سطوح هر بشکه ۱۰۰ دلار یا حتی بیشتر از آن هم باشیم.

نفت‌خام برنت، معیار بین‌المللی، بیش از دو‌سوم از پایان ماه اکتبر به ۶۳ دلار در هر بشکه رسیده است که ناشی از خوش‌بینی واکسن و کاهش تولید توسط صادر‌کنندگان برجسته است.

جفری کوری، تحلیلگر کهنه‌کار بانک گلدمن‌ساکس‌ که یکی از صداهای اصلی در آخرین ابرچرخه نفتی بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۴ بود هم به فایننشال‌تایمز گفت که معتقد است ریسک جدی وجود دارد که نفت طی سال‌جاری در محدوده ۸۰ دلار یا حتی بیشتر از آن نیز پیشروی کند.

اما این‌بار برخلاف ابرچرخه قبلی، ظهور یک چین تشنه انرژی نیست که از افزایش مصرف خبر می‌دهد، بلکه بسته‌های محرک اقتصادی دولت‌های سراسر جهان است که چنین بازار گاوی را امکان‌پذیر می‌کند، طرح‌هایی مانند بسته محرک ۹/ ۱ تریلیون دلاری پیشنهاد‌شده در ایالات‌متحده توسط دولت بایدن که بخشی از آن نیز برای توسعه زیر ساخت‌های سبز است.

آرجون مورتی همکار سابق کوری در بانک گلدمن‌ساکس که از تحلیلگران نفتی سرشناس دوران آخرین ابرچرخه است، در سال ۲۰۰۵ پیش‌بینی کرد نفت می‌تواند از ۱۰۰ دلار در هر بشکه نیز عبور کند. او بعدها در آستانه بحران مالی و درست قبل از رسیدن نفت به ۱۴۷‌دلار بر بشکه پیش‌بینی کرد که قیمت‌ها به هر بشکه ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار هم خواهید رسید. وی که اکنون به‌عنوان مشاور و عضو هیات‌مدیره یک شرکت انرژی فعال است، معتقد است که صحبت درباره ابرچرخه شاید هنوز کمی زود باشد، اما سناریوهایی را هم متصور است که در آنها قیمت نفت به شکل قابل‌توجهی تقویت شود. مورتی می‌گوید: «هنوز موانعی برای عبور نفت به سمت قیمت‌های بالاتر وجود دارد اما این‌قدرت تقاضا است که تعیین‌کننده خواهد بود.»

پیش از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، تقاضای جهانی نفت به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز رسیده بود، اما سال گذشته این میزان به‌طور متوسط تا حدود ۹۰ میلیون بشکه در روز کاهش یافت و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند تقاضا احتمالا تا پس از افزایش چشمگیر موارد واکسیناسیون و ازسر‌گیری مجدد سفرهای هوایی طولانی در سال ۲۰۲۲ به سطوح پیشا‌پاندمی بازنخواهد گشت.

استدلال مورتی برای امکان رقم‌خوردن ابرچرخه در بازار نفت بر این پایه است که افزایش تقاضا همانطور که سقوط بازار در ۲۰۱۵-۲۰۱۴ را رقم زد، این‌بار هم بین ۲/ ۱ تا ۴/ ۱ میلیون بشکه در روز رشد کند. او معتقد است که افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تقاضا نفت در سال‌های آینده برای ایجاد شکاف عرضه کافی نیست.  افزایش تولید می‌تواند در کنار بدبینی‌های کرونایی یکی دیگر از موانع رشد قیمت در بازار باشد. عرضه نفت خام در این بحران به شکل چشمگیری کاهش یافت و با کاهش قیمت‌ها، تولید ایالات‌متحده روزانه ۲ میلیون بشکه کاهش یافت. کاهش تولید عربستان، امارات و سایر اعضای اوپک‌پلاس هم حدود ۸ میلیون بشکه در روز عرضه را کاهش داد.