توجیهات روزنامه فرهیختگان درباره افزایش شهریه دانشگاه آزاد/ دانشگاه به نفت وصل نیست!
به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه فرهیختگان متعلق به دانشگاه آزاد در گزارشی علیه صداوسیما نوشت: شهریه دانشگاه آزاداز مسائلی است که همیشه و هر سال در آستانه بازگشایی دانشگاه‌ها حساسیت بیشتری پیدا می‌کند و طبیعتاً با توجه بیشتری هم از سمت خبرنگاران دنبال می‌شود.
خبرنگار رسانه ملی هم از فرصت استفاده کرده و در مقابل یکی از واحد‌های دانشگاهی در گفت‌وگو با بعضی دانشجویان دانشگاه اطلاعاتی را به مخاطب ارائه می‌دهد که چندان درست نیست.
«باز هم شهریه دانشگاه آزاد اسلامی دغدغه دانشجویان و خانواده‌ها شد» این جمله را در مطلع گزارش بیان می‌کند و به سراغ نظرات دانشجویان می‌رود. کمی بعد خبرنگار از قول دانشجویان می‌گوید شهریه دانشجویان افزایش قابل‌توجهی داشته و تا 50 درصد گفته شده است. درحالی‌که برخلاف اطلاعات ارائه‌شده در گزارش صداوسیما در جریان تغییرات عدد شهریه امسال دانشگاه نه خبری از افزایش پنج، چهار، سه و نه حتی دوبرابر است و نه آن‌گونه که در این گزارش عنوان شده قرار است به مبلغ شهریه ثابت سال پایه دانشجویان عددی اضافه شود.
ماجرای شهریه و گزارش اخیر صداوسیما را می‌توان از چند نظر بررسی کرد:
1- هر تغییری، افزایش شهریه نیست: پرداخت هر هزینه‌ای برای دانشجویان و خانواده آن‌ها به‌ویژه در شرایط اقتصادی چالش‌برانگیز فعلی اتفاق باب میلی نیست. بنابراین واکنشی انتقادی نیست به هر تغییر چندان غیرطبیعی نیست؛ اما آیا هر تغییر را می‌توان به عنوان افزایش هزینه تحصیل عنوان کرد؟ دانشجویی که ترم قبل همه دروس خود را از بین واحد‌های نظری انتخاب کرده یا به هر دلیلی کمتر از سقف درس برداشته و مبلغ شهریه او امسال در پس افزایش تعداد واحد‌ها یا انتخاب واحد‌های عملی یا پایان‌نامه که مبلغ بیشتری نسبت به واحد‌های نظری دارند افزایش داشته، بدون در نظر گرفتن این تغییرات محاسبه کرده و بر مبنای همین محاسبه پاسخی می‌دهد. همین پاسخ بدون هیچ بررسی مبنای پلاتوی خبرنگار شده و اطلاعات غلطی به مخاطب می‌دهد تا جایی که در شبکه‌های اجتماعی همین روند خلاف واقع تداوم پیدا می‌کند و بازنشر می‌شود.
2- افزایش شهریه‌های دانشجویان یکسان نیست: تهران شمال، علوم‌وتحقیقات یا اسلامشهر؟ کاردانی، ارشد یا کارشناسی؟ علوم پایه یا فنی و مهندسی؟ برای خبرنگار تفاوتی ندارد. او احتمالاً در بهترین حالت اگر به دنبال جمع‌آوری جملات خاصی نباشد، برای پایان مرحله جمع‌آوری مصاحبه لحظه‌شماری می‌کند. با این حال برای دانشگاه فرق است؛ واحد تا واحد، مقطع به مقطع و حتی رشته با رشته در محاسبه شهریه‌ها تفاوت دارند. این رویکرد و دقت اما جایی در چنین هجمه‌هایی ندارد. دقتی که باعث می‌شود برخلاف گذشته که همه دانشجویان با یک چشم دیده می‌شدند – فارغ از اینکه در یک واحد سطح یک شهر تهران، درس بخوانند یا یک واحد در منطقه‌ای محروم- در این سال‌ها ارزیابی و دسته‌بندی واحد‌های دانشگاهی براساس زیرساخت‌ها و امکانات آموزشی و بررسی تقاضا و استقبال دانشجویان از رشته تبدیل به شاخص‌هایی شدند که امکان تعیین شهریه را به شکل روشمند بر محور عدالت محقق کردند.
3- افزایش شهریه چندبرابری نیست: بررسی اعداد و ارقام شهریه‌های دانشگاه آزاد در آستانه سال تحصیلی جدید نشان می‌دهد نه آن ادعای دوبرابری و نه آن اعداد بالاتر آن، هیچ کدام مبنای محاسباتی دقیقی ندارند. میزان افزایش شهریه در فرایندی مشخص در هیئت‌امنای دانشگاه با حضور اعضای حقیقی و حقوقی تعیین می‌شود و نمی‌تواند سلیقه‌ای هر رقمی اعمال شود. تأکید هیئت‌امنای دانشگاه هم بر درنظرگرفتن شرایط اقتصادی و فشاری بود که ممکن است بر خانواده‌ها ایجاد شود و براساس اعلام معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه میزان افزایش شهریه به‌طور میانگین بین ۲۰ تا 35 درصد بوده است.
4- شهریه ثابت، متغیر نیست: شهریه ثابت همان‌گونه که از اسمش پیداست، ثابت است، یعنی براساس عدد اعلامی در سال ورود دانشجو محاسبه می‌شود؛ هرچند همین نکته ساده در یکی دیگر از زیرنظام‌های آموزش عالی کشور رعایت نمی‌شد و شاید هنوز هم نمی‌شود. این بند البته یک استثنا دارد؛ سنوات مجاز تحصیلی! قواعد و مقررات آموزشی دانشگاه، شرایط مشخصی را برای دانشجویان از حیث مدت زمان تحصیل مشخص کرده است. درصورتی‌که زمان تحصیل دانشجو خارج از این قاعده معمول ادامه پیدا کند، مانند هر زیرنظام دیگری مشمول پرداخت هزینه بیشتری خواهد شد. بنابراین شهریه ثابت در مدت مجاز سنوات بدون تغییر است اما در خارج از این زمان، مثلاً در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی ارشد ناپیوسته، پس از 4 ترم تحصیلی، شهریه پایه تغییر خواهد کرد.
5- دانشگاه به نفت وصل نیست: مرکز آمار چند روز قبل نرخ تورم سالانه در مردادماه1404، را 36.3 و تورم نقطه به نقطه را 42.4 درصد اعلام کرد. به زبان ساده و کوتاه یعنی هزینه امور جاری دانشگاه هم متناسب با همین اعداد و ارقام رشد داشته است. در کنار لیست هزینه‌های جاری، هزینه‌های پرسنلی دانشگاه و انتظار افزایش حقوق‌ها هم دغدغه دیگری برای مدیران دانشگاه است. این تغییرات در بخش اعظمی از آموزش عالی کشور معنای خاصی ندارد؛ چرا که جیب نفتی در نهایت باید به همه این انتظارات و تغیرات پاسخ دهد. در دانشگاه اما وضعیت متفاوت است؛ درحالی‌که میزان افزایش شهریه به‌عنوان اصلی‌ترین منبع درآمدی کمتر از تورم رشد داشته، باید هم هزینه‌های معمول دانشگاه تأمین شود و هم منابع مورد نیاز برای افزایش دستمزد. اتفاقی سخت اما شدنی که در این سال‌ها اتفاق افتاده است.
6- دانشگاه فقط به شهریه متکی نیست: باور ادعای افزایش چندبرابری شهریه برای آن‌ها که هنوز نسبت به شرایط جدید دانشگاه به‌روز نشده‌اند ساده‌ترین کار ممکن است. واقعیت اما آن است که دانشگاه آزاد سال 1404 با دانشگاه آزاد دهه 90 تفاوت‌های جدی‌ای داشته و یکی از همین تفاوت‌ها تغییر در میزان اتکا به درآمد‌های شهریه‌ای است. سبد درآمدی دانشگاه متنوع‌تر شده حالا به جایی رسیده که بر مبنای سند تحول و تعالی نقش درآمد‌های غیرشهریه‌ای در اقتصاد دانشگاه در پیش‌بینی بودجه سال کاری فعلی دانشگاه از 40 درصد هم کمی فراتر رفته است. این تنوع‌بخشی به منابع درآمدی امکان درنظر گرفتن وضعیت اقتصادی خانواده‌ها را فراهم ساخت.
7- سرانه دانشجوی دانشگاه آزاد بیشتر از دولتی‌ها نیست: با وجود طرح ادعا‌های خلاف واقع و ایجاد تصویری غلط از میزان تغییرات شهریه دانشجویان اما هنوز هم دانشگاه آزاد داعیه اداره بهره‌ورتر آموزش عالی را یدک می‌کشد. متوسط سرانه برای هر دانشجو در دانشگاه‌های دولتی تهران براساس بودجه سال 99 حدود 18 میلیون تومان در نظر گرفته شده بود که براساس گزارش دیوان محاسبات در عمل متفاوت و بسیار بالاتر بوده است. این در حالی است که سرانه دانشجویان دانشگاه آزاد در سال کاری گذشته حدود 19 میلیون تومان در نظر گرفته شده بود. این تفاوت را می‌توان در سال‌های اخیر هم دنبال کرد و به‌وضوح دید که سرانه دانشجویی دانشگاه آزاد چه کسری از سرانه دانشگاه‌های دولتی بوده است.
8- رشد دانشگاه با این هجمه‌ها توقف‌پذیر نیست: دانشگاه آزاد در سال‌های اخیر تحولات مثبت زیادی را تجربه کرده است که بعضاً با همجمه‌های رسانه‌ای نادرستی برای تعویق و تأخیر آن تلاش شده است. با همه این‌ها دانشگاه حرکت رو به جلوی خود را ادامه داده و تلاش کرده همگام با تحولات روز دنیا تغییرات جدی در فضای آموزشی، پژوهشی و فناوری ایجاد کند. برای هرکدام هم می‌توان مثال‌های متعددی زد اما شاید هیچ کدام به اندازه رشد جمعیت دانشجویی سال‌های اخیر نتواند اقبال مردم به بزرگ‌ترین مجموعه علمی و آموزشی کشور را نشان دهد. جمعیت دانشجویی دانشگاه از حدود 900 هزار نفر در سال‌های نه‌چندان دور پایان دهه 90، امروز به مرز 1.5 میلیون نفر نزدیک می‌شود؛ درست خلاف جهت آمار ریزشی جذب دانشجو در زیرنظام‌های مختلف آموزش عالی کشور.
ارسال نظر