ریزش شدید بیت‌کوین و تأثیرات گسترده بر بازار رمزارزها

به گزارش اقتادنیوز، بازار جهانی رمزارزها در هفته دوم اکتبر شاهد یکی از شدیدترین شوک‌های نقدینگی سال‌های اخیر بود؛ سقوط ناگهانی بیت‌کوین از کانال ۱۲۰ هزار دلار، ریزش هم‌زمان آلت‌کوین‌ها و نوسان در استیبل‌کوین‌های مصنوعی، بار دیگر ضعف ساختارهای متمرکز را در زمان بحران نمایان کرد.

هم‌زمان، افزایش اهرم در بازارهای آتی و فشار فروش نهادهای بزرگ، موجب شد بخش قابل‌توجهی از معاملات به سمت بسترهای خصوصی و خارج از دید عمومی منتقل شود. در چنین فضایی، توجه تحلیلگران به نقش میزهای معاملات خارج از بورس (OTC) جلب شد؛ سازوکاری که در روزهای آشفتگی بازار، با نقدینگی پنهان خود به‌عنوان ضربه‌گیر نوسانات عمل کرد و مانع از گسترش بحران به سایر صرافی‌ها شد.

در همین رابطه، کوین‌دسک (CoinDesk) در گزارشی تازه به نقل از Finery Markets جزئیات بیشتری از نحوه عملکرد این میزها در مهار بحران اخیر منتشر کرده است.

به گزارش پلتفرم معاملاتی Finery Markets، بحران اخیر در بازار رمزارزها نشان داد که میزهای معاملات خارج از بورس (OTC Desks) در زمان بروز شوک‌های شدید، نقشی حیاتی در مهار نوسانات و جلوگیری از گسترش بحران سیستماتیک ایفا می‌کنند. به گفته این شرکت، اگر این میزهای OTC به‌عنوان «ضربه‌گیر» عمل نکرده بودند، بحران محلی ایجادشده در صرافی بایننس می‌توانست به کل بازار جهانی رمزارزها سرایت کند.

سقوط شدید بیت‌کوین و بحران نقدینگی در بازار

در جریان ریزش شدید روز جمعه، بیت‌کوین از سطح حدود ۱۲۲ هزار دلار به ۱۰۳ هزار دلار سقوط کرد و بیشترین زیان در ساعات پایانی معاملات رقم خورد. هم‌زمان، بازار رمزارزها شاهد افت گسترده در آلت‌کوین‌ها و افزایش نوسانات حتی در دارایی‌های به‌طور معمول باثباتی مانند دلار مصنوعی Ethena (USDe)، توکن Wrapped Beacon Ether (wBETH) و Binance Staked SOL (BNSOL) بود.

در صرافی بایننس، قیمت USDe به‌طور موقت تا ۰.۶۵ دلار سقوط کرد؛ رخدادی که به گفته Finery Markets، بیشتر ناشی از ناکارآمدی‌های درونی بایننس بود. این در حالی است که در سایر پلتفرم‌های دارای نقدینگی بالاتر نظیر Curve، Fluid و Bybit، قیمت این توکن تقریباً ثابت باقی ماند.

نقش ضربه‌گیر OTC در جلوگیری از سرایت بحران

Finery Markets در گزارش خود تأکید کرد که اگر میزهای OTC به‌عنوان ضربه‌گیر عمل نمی‌کردند، بحران بایننس می‌توانست به سایر بخش‌های بازار سرایت کند. این شرکت در یادداشتی که با CoinDesk به اشتراک گذاشت، نوشت:

«این بحران بار دیگر اهمیت معاملات ثانویه در محیط‌های خصوصی OTC را برجسته کرد. چنین زیرساختی مانند دیواری حفاظتی در برابر سرایت سیستماتیک عمل می‌کند، چرا که ساختار دفتر سفارش در این محیط‌ها اساساً با صرافی‌های متمرکز تفاوت دارد.»

برخلاف صرافی‌های متمرکز مانند بایننس که به نقدینگی عمومی و قابل مشاهده متکی‌اند، میزهای OTC محیطی خصوصی با نقدینگی پنهان (Dark Liquidity) فراهم می‌کنند که متناسب با نیاز هر معامله‌گر طراحی می‌شود. این نوع نقدینگی «پشت‌صحنه‌ای» از گسترش ترس و رفتارهای توده‌ای مانند «هجوم بانکی» جلوگیری می‌کند، زیرا معاملات در آن از چشم عموم پنهان است و وحشت در دفتر سفارشات عمومی به وجود نمی‌آید.

تفاوت ساختاری میان صرافی‌های متمرکز و میزهای OTC

در معاملات OTC، خرید و فروش‌ها به‌صورت مستقیم و خصوصی میان خریدار و فروشنده یا از طریق استخرهای نقدینگی اختصاصی انجام می‌شود. این شیوه بیشتر توسط نهادهای بزرگ و سرمایه‌گذاران نهادی استفاده می‌شود تا از اثرگذاری بر قیمت لحظه‌ای بازار جلوگیری کنند.

اما در صرافی‌های متمرکز، دفتر سفارشات به‌صورت شفاف و عمومی در دسترس است و همه شرکت‌کنندگان می‌توانند سفارش‌های خرید و فروش را ببینند. این شفافیت هرچند نقدینگی ظاهری ایجاد می‌کند، اما در زمان بحران، خود می‌تواند محرک نوسانات شدید و رفتارهای هیجانی جمعی باشد.

افزایش چشمگیر حجم معاملات در Finery Markets

به گزارش Finery Markets، در جریان رویداد لیکوییدشدن گسترده میان ۱۰ تا ۱۲ اکتبر، سرمایه‌گذاران نهادی به‌منظور حفظ ثبات، به میزهای خصوصی OTC این پلتفرم پناه بردند. حجم معاملات در جفت‌ارزهای BTC/USDT و ETH/USDT در این اتاق‌های معاملاتی خصوصی ۱۰۷ درصد افزایش یافت؛ در حالی‌که رشد حجم در صرافی‌های متمرکز تنها ۴۸ درصد بود.

هم‌زمان، فاصله بین قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش (Bid-Ask Spread) — که شاخصی مهم از عمق و سلامت بازار است — در بستر OTC فاینری به‌طور محسوسی کاهش یافت که نشان از بهبود نقدشوندگی و ثبات بازار داشت.

نقدینگی عمیق‌تر از صرافی‌های بزرگ

بر اساس داده‌های منتشرشده، اسپرد خرید و فروش برای ۰.۰۱ بیت‌کوین در پلتفرم Finery بسیار کمتر از صرافی‌های بزرگی مانند Coinbase، Bitstamp، Kraken و Binance بوده است. این بدان معناست که اجرای معاملات بزرگ در فاینری آسان‌تر و کم‌ریسک‌تر از سایر مسیرهای معاملاتی انجام شده است.

به بیان ساده، گزارش Finery Markets نشان می‌دهد که در شرایطی که بخش بزرگی از بازار رمزارزها با بحران نقدینگی و نوسان‌های شدید مواجه بود، میزهای OTC به‌عنوان ستون‌های پایداری بازار عمل کردند و مانع از سرایت شوک بایننس به کل اکوسیستم رمزارز شدند.