پیش‌بینی دولتمردان از اقتصاد سال 94/شاخص‌های اصلی اقتصاد چه تغییری خواهند کرد؟
مرضیه محمودی: تورم، رشد اقتصادی و بیکاری در سال 94 به کدام سمت خواهد رفت؟ این سوالی است که اقتصاد کلان ایران را در سال سخت نفتی درگیر خود کرده است. مقامات دولتی و برخی از موسسات پیش‌بینی‌هایی از آینده این شاخص‌ها ارائه می‌دهند. پیش‌بینی‌هایی که می‌گوید نرخ تورم در سال 94 حتما کاهش خواهد داشت و حتی در سال 95 تک رقمی می‌شود. نرخ رشد اقتصادی هم کماکان مثبت ارزیابی می‌شود اما در مورد نرخ بیکاری هنوز هیچ مقام رسمی اظهارنظری نکرده است. گویا دولت امید چندانی به تکان دادن بازار بیکاری و ایجاد اشتغال ندارد.
تورم 13 تا 14 درصدی یا حتی کمتر
رئیس جمهور هنگامی که لایحه بودجه 94 را به مجلس برد در همان سخنرانی، از کاهش نرخ تورم و رسیدن آن به 14 درصد خبر داده بود. اعلام نظری که با پیش‌بینی قائم مقام بانک مرکزی بسیار نزدیک بود. چون اکبر کمیجانی پیش‌بینی می‌کرد نرخ تورم در سال آینده به 13 تا 14 درصد برسد. اما این هدف‌گذاری‌ها در مورد نرخ تورم سال 94 پیش از آن بود که تورم 15.2 درصدی بهمن ماه از پیش‌بینی تورم 20 درصدی انتهای سال 93 پیشی بگیرد. بعد از اینکه دولت تورم را پنج درصد بیشتر از آنچه وعده داده بود کاهش داد، گمانه‌ها در مورد نرخ تورم سال 94 هم تغییر کرد. کمیجانی هم در آخرین اظهارنظر خود گفته بود هدف‌گذاری تورم برای سال 94 فعلاً 13 تا 14 درصد تعیین شده است. اسحاق جهانگیری، مسعود نیلی، محمد نهاوندیان و علی طیب‌نیا اگرچه رقم دقیقی از تورم سال 94 ارائه نکرده‌اند، اما همگی متفق‌القولند که تورم سال 95 تک رقمی خواهد شد.
اما قیمت نفت که کاهش یافت و بودجه انقباضی که مطرح شد، برخی از کارشناسان اقتصادی هشدار دادند ممکن است شاخص‌های اقتصادی در سال 94 وضعیت چندان مطلوبی نداشته باشد. از آن جمله سعید لیلاز چندی پیش گفته بود در شش ماهه دوم سال 93 به‌واسطه کاهش قیمت نفت، رشد اقتصادی صفر خواهد بود و در مجموع یکسال با رشدی برابر با دو تا سه درصد روبرو خواهیم شد. لیلاز هشدار داده بود اگر دولت در این شرایط فقط بخواهد بر مهار تورم تمرکز کند ممکن است زمام امور از دست دولت خارج شود و آن وقت تورم غوغا خواهد کرد. در میان همه گزارش‌هایی که حاکی از اوضاع خوش شاخص تورم است، موسسه بیزینس مانیتور پیش‌بینی کرده نرخ تورم ایران در سال 2015 به 22 درصد برسد.
به گزارش اقتصادنیوز، با این حال اگرچه دولتمردان از کاهش نرخ تورم در سال بعد خبر می‌دهند و معتقدند دولت یازدهم تورم را تک رقمی خواهد کرد اما آخرین اظهارنظر مقامات بانک مرکزی در مورد تورم حاکی از پیش‌بینی‌ناپذیر بودن فضای سال بعد است. چون اخیرا پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی در گفت‌وگو با تسنیم گفته بود: نوسانات تورمی بستگی به تحولات اقتصادی، قانون بودجه و سیاست‌های سایر بخش‌های اقتصاد دارد. از همین رو نمی‌توانیم از هم اکنون عدد و رقم مشخصی برای تورم در سال 94 اعلام کنیم.
رشد اقتصادی مثبت اما اندک
جز تورم که دولت کارنامه درخشانی در مهار آن دارد، در مورد دو شاخص اصلی دیگر اقتصاد نمی‌توان اظهارنظر چندانی از مسئولان دید. از آن جمله در مورد نرخ رشد اقتصادی رقم چندان خاصی اعلام نشده است. تنها رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وعده داده با سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهیم و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده سال آینده دستکم سه درصد رشد اقتصادی خواهیم داشت. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور هم تنها به ذکر این نکته بسنده کرده که در بودجه سال 94 منابع بیشتری دیده شده و ما گام‌های بزرگتری بر خواهیم برداشت و رشد اقتصادی کشور مثبت و بیشتر خواهد شد. اما آنچه در این اظهارات دیده می‌شود کاهش درصد رشد اقتصادی است که آن هم بر اثر کاهش قیمت نفت است.
عمده رشد اقتصادی شش ماهه اول سال، از نگاه خیلی از کارشناسان ناشی از رشد اقتصادی نفت بوده و اکنون که قیمت نفت کاهش یافته احتمال رشد این بخش هم کاهش یافته است. پس گمانه‌ها همگی حاکی از آن است که رشد اقتصادی در سال بعد احتمالا مثبت اما کمتر از سال 93 خواهد بود.
بانک جهانی هم در آخرین گزارش خود در خصوص اقتصاد ایران پیش‌بینی کرده که نرخ رشد اقتصادی ایران کاهش خواهد یافت. این موسسه بین‌المللی پیش‌تر رشد اقتصادی 2.2 درصدی را برای ایران در سال 2015 پیش‌بینی کرده بود، در گزارش اخیر خود این رقم را به 0.9 درصد کاهش داشته است. صندوق بین‌المللی پول هم که در گزارش‌های قبلی خود رشد بالای دو درصد را برای اقتصاد ایران در سال 2015 پیش‌بینی کرده بود، در گزارش چشم‌انداز اقتصادی منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی این رقم را به 0.6 درصد کاهش داده است. بیزینس مانیتور هم که پیش تر رشد 2.1 درصدی را برای اقتصاد ایران در سال 2015 پیش بینی کرده بود در گزارش جدید خود پیش بینی کرده است اقتصاد ایران در این سال به رشد 1.4 درصدی برسد.
نرخ پیش‌بینی‌ناپذیر
پیش‌بینی‌در مورد نرخ بیکاری اما گویا خط قرمز مسئولان شده و هیچ مقامی پیش‌بینی در مورد نرخ بیکاری در سال 94 ارائه نداده است. تنها اظهارات اعلام شده، هشدار در مورد افزایش تعداد متقاضیان کار در سال‌های آینده و لزوم اقدامات لازم از جانب دولت است. در ابن میان علی ربیعی، وزیر کار هم گفته است: ما از رشد منفی بیرون آمده‌ایم و اگر تا پایان سال سه درصد هم رشد کنیم هر یک درصد رشد بیش از هفت هزار شغل ایجاد می‌کند. اما نگفته آیا این میزان اشتغال ایجاد شده یا نه. البته وی تاکید کرده است: ما مدعی هستیم اشتغال در کشور تکان خورده و حرکت می‌کند منتها این حرکت، حرکتی نیست که به طور ملموس در زندگی خانوارها و سطح جامعه خود را نشان بدهد.
در این میان صندوق بین المللی پول نرخ بیکاری را در ایران در سال 2014 میلادی 11.2 درصد برآورد کرده که در سال 2015 میلادی به 12.2 درصد خواهد رسید.
