تعامل دولت و مجلس با بخش خصوصی در بودجه 1405؟ | نجفی: مشارکتی در کار نیست، خودشان می‌بُرند و می‌دوزند
به گزارش اقتصادنیوز، بودجه سال ۱۴۰۵ در شرایطی در دولت تدوین و راهی مجلس می شود که کشور با چالش‌‌هایی مهمی همچون ناترازی آب و برق، خشکسالی و پیامدهای تشدید تحریم‌ها پس از فعال‌شدن مکانیسم ماشه رو بروست. چالش‌‌هایی که به عقیده برخی اقتصاددانان، ضرورت تعامل واقعی دولت و مجلس با بخش خصوصی را برجسته‌تر از همیشه کرده است، نکته‌ای که مسعود پزشکیان هم اخیرا به آن اشاره کرده و جلساتی را بخش خصوصی برگزار کرده است.
اقتصادنیوز: یک اقتصاددان دلیل جذابیت بازارهای غیرمولد را برای سرمایه گذاران تشریح می کند و از یک سیاه چاله اقتصادی سخن به میان می آورد. به گفته او، ساختار اقتصادی کشور که در این سیاه چاله گرفتار شده با قوانین پیچیده، مقررات سختگیرانه و هزینه‌های سربار تحمیلی، بخش مولد را زمین‌گیر و بخش غیرمولد را فعال کرده است.
در این باره آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفتگو با اقتصادنیوز درباره تعامل دولت و مجلس با بخش خصوصی می‌گوید: « بخش خصوصی نظرش را درباره طرح‌ها و قوانین مطرح می‌کند، اما در نهایت خودشان می‌بُرند و می‌دوزند. بنابراین نمی‌توان گفت فرایند مشارکتی اتفاق می‌افتد، بلکه یک فرایند مشورتی است».
گفتگوی اقتصادنیوز را با آرش نجفی می‌خوانید.
*****
*آقای نجفی! تحلیل اقتصاددانان این است که سال آینده به دلیل بحران‌هایی مثل ناترازی آب و برق، خشکسالی و اثرات مکانیسم ماشه و تشدید تحریم‌ها، سال سخت‌تری خواهد بود و همین موضوع حساسیت بودجه‌های 1405 را افزایش می‌دهد. حساسیت بودجه سال آینده از نگاه شما شامل چه مواردی می‌شود؟
واقعیت این است که الان شرایط کشور، جنگی است و ما هم بر اساس فرایندهای پیش‌رو باید متوجه رویکردها، ایده‌پردازی‌ها و آینده‌نگری‌هایمان باشیم. به نظرم می‌آید دولت باید ساختاری را مبنی بر اصلاح مدل هزینه‌کرد در نظر بگیرد تا از این وضعیت که برای هر کاری هزینه کند، اجتناب شود. از سوی دیگر، دولت باید در بحث بودجه، بخشی از موضوعات را محدود کند و واقع‌بین باشد. به طور کلی، بودجه باید بر اساس ضوابط دیده شود، نه بر اساس روابط. این موضوع اهمیت زیادی دارد.
*چندماه از جنگ ایران و اسرائیل و فعال شدن مکانیسم ماشه گذشته است و مسئولان روی تعامل با بخش خصوصی تاکید می‌کنند، اما فاصله حرف تا عمل زیاد است. بخش خصوصی می‌گوید همیشه آماده همکاری بوده، اما فضای اقتصادی کشور برای مشارکت بخش خصوصی فراهم نیست. الان که فصل بودجه‌بندی شده آیا مشورت و رایزنی از سوی دولت با بخش خصوصی صورت گرفته است؟
به طور معمول، طبق عرف سنوات، بودجه برای اتاق بازرگانی ایران ارسال می‌شود و اتاق هم بودجه را بین کمیسیون‌ها توزیع می‌کند و هر کمیسیون به فراخور تخصص خود، بودجه را بررسی و اظهارنظر می‌کند. امسال هم لایحه بودجه را دریافت کردیم و برای روسای کمیسیون‌ها به منظور دریافت نقطه نظرات ارسال شد.
فقط نظر مشورتی می‌دهیم
از سوی دیگر بخش خصوصی مشارکت و تعاملات خوبی در بحث کارشناسی با مجلس دارد. در اکثر جلسات کمیسیون‌های مجلس از نمایندگان اتاق ایران دعوت به عمل می‌آید و نمایندگان هم در جلسات حضور پیدا می‌کنند؛ اما بدون داشتن حق رأی و فقط نظر مشورتی می‌دهند.
کارشناسان اتاق ایران به برخی کمیسیون‌های مجلس دعوت نمی‌شوند
البته در این میان، سلیقه رئیس کمیسیون مربوطه در مجلس هم اهمیت دارد. برخی از روسای کمیسیون‌ها خیلی صمیمانه از بخش خصوصی استقبال می‌کنند. اما برخی از روسای کمیسیون‌های مجلس اصلاً از اتاق ایران دعوت نمی‌کنند که البته متناسب با فراخور موضوعات شان این تصمیم را می‌گیرند. اینکه هم اکنون در تعامل با مجلس، هم پروژه مشترکی تعریف بکنیم، نکته‌ای به ذهنم متبادر نمی‌شود.
البته در بحث تدوین اساسنامه نهاد تنظیم‌گر برق با مجلس تعامل کردیم، اما در نهایت، تصمیم نهایی را خود نمایندگان مجلس می‌گیرند. بخش خصوصی نظرش را درباره طرح‌ها و قوانین مطرح می‌کند، اما در نهایت خودشان می‌بُرند و می‌دوزند. بنابراین نمی‌توان گفت فرایند مشارکتی اتفاق می‌افتد، بلکه یک فرایند مشورتی است.
باید بدانیم دنیای صفر و یک تمام شده است
*به باور اقتصاددانان، راهکار اساسی برای رها شدن از چالش‌های اقتصادی بهبود و گسترش تعاملات خارجی است تا زمینه بای اصلاحات اقتصادی فراهم شود. از سوی دیگر اصلاحات بدون سرمایه اجتماعی امکان نیست. پیاده سازی این راهکارها در بودجه سالانه از چه مسیری ممکن است؟
یک جمله‌ای در گذشته بود و شکسپیر می‌گفت «بودن یا نبودن؛ مسئله این است.» این بودن یا نبودن را بعدها کامپیوتریست‌ها به صفر و یک تبدیل کردند. امروز دنیای تصمیم‌گیری، دنیای مدیریت و دنیای فرایند، اصطلاحاً فازی لاجیک شده است. یعنی بین صفر و یک، هزاران گزینه میتواند تعریف و اجرا بشود. ما امروز در کشور خودمان باید متوجه باشیم که دنیای صفر و یک تمام شده است.
ما دنیای فازی لاجیک را در لحظه جلو می‌بریم و باید در لحظه تصمیم بگیریم وگرنه، حضور، بروز و ظهور ساختارهای قانون‌گذار و ساختارهای تصمیم‌گیری با همین رویکرد است؛ و می‌توانیم یک سری بله و خیر در کشور تعریف کنیم و بگوییم در کدام موارد بله گفتیم و در کدام موارد خیر گفتیم. دیگر نیازی نیست این همه تصمیم بگیریم و این همه ساختار داشته باشیم. پس باید بپذیریم ما صفر و یکی نیستیم و نمی‌توانیم باشیم.
ارسال نظر