نقش طالبان در ایجاد گردوغبار سیستان چیست؟

به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه حمهوری اسلامی نوشت: آغاز بادهای تابستانه که مدت زمان آن به 170 روز در سال رسیده، منطقه سیستان را با سرعت بیش از 100 کیلومتر بر ساعت درمی‌نوردد.

عدم ورود سیلاب در بستر تالاب‌های سه‌گانه هامون و عدم مرطوب‌سازی غیر طبیعی در پهنه تالاب موجب افزایش وسعت خاستگاه‌های داخلی و خارجی گرد و غبار شده است و با تشدید بادهای منطقه یک شرایط آخرالزمانی به منطقه سیستان تحمیل می‌کند و موجب کاهش دید افقی، انباشت ماسه در محیط منازل شهروندان، بروز و تشدید بیماری‌های ریوی، چشمی و پوستی می‌شود.

 

آغاز بادهای موسوم به 120 روزه، کوتاهی‌های دستگاه‌های متولی قانون هوای پاک درانجام وظایفشان، فرسایش تالاب بین‌المللی هامون را به اهالی سیستان یادآور می‌شود. با توجه به این‌که منشا غالب گرد و غبار منطقه، تالاب هامون است، بنابراین مردم انتظار دارند محیط‌زیست به عنوان مسئول برنامه‌ریزی، نظارت، و پایش در راستای قانون هوای پاک و مصوبات کارگروه تالاب هامون، اقدام کند و گزارش عملکرد بدهد.

 

چندی قبل مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان مدعی عملیات مرطوب‌سازی کانون‌های گرد و غبار در بستر تالاب بین‌المللی هامون شد و گفت "این عملیات با هدف احیای پوشش گیاهی تثبیت‌کننده خاک و کنترل گرد و غبار از طریق پمپاژ آب موجود در کانال انتقال آب هامون سابوری و ایجاد مسیرهای هدایت سیلاب به نقاط هدف انجام می‌شود."

 

به‌رغم‌ انتشار این مصاحبه در اواخر اسفند، تا کنون مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان در خصوص محدوده و وسعت مرطوب سازی، نقاط استقرار ایستگاه پمپاژ و تأثیر‌گذاری عملیات مرطوب‌سازی بر میزان غلظت گرد و غبار گزارشی نداده است. چرایی دپوی حجم زیاد آب در دوگوره‌ای زهکش ادیمی و عدم بهره‌برداری از ظرفیت این آب توسط محیط‌زیست برای عملیات پخش آب در کانون‌های بحرانی جای تامل دارد.

 

به‌رغم عدم مطالعه پیامدهای زیست‌محیطی سدسازی‌های افغانستان در حوضه آبریز هیرمند توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت نیرو؛ در صورت تکمیل و آبگیری سد بخش‌آباد، تشدید فزاینده گرد و غبار امر طبیعی است و به گواه کارشناسان پس از تکمیل سد بخش‌آباد، شرایطی بر سیستان حاکم‌خواهد شد که به حال شرایط اسفناک و آخرالزمانی کنونی سیستان غبطه بخوریم، اما دیپلماسی منفعل آب ایران و انفعال سازمان حفاظت محیط‌زیست در قبال خاستگاه‌های داخلی گرد و غبار، کوچ اجباری ساکنان سیستان را تسریع خواهد کرد.

 

انفعال دستگاه‌های متولی دیپلماسی آب و دیپلماسی گرد و غبار درحالی رخ داده که دو قطعنامه مهم سازمان ملل، حقوق محیط‌زیست را در دسته حقوق بشر قرار داده است، اما بهره‌برداری از چنین ظرفیتی مستلزم مطالعه پیامدهای زیست‌محیطی سدهای کمال خان و بخش آباد است تا نقض حقوق بشر حاکمان افغانستان به مسئله شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل بدل شود.