چرخش در دکترین سیاست ‌خارجی آمریکا

به گزارش اقتصادنیوز، ناتاشا برتراند خبرنگار کاخ سفید و لارا سلیگمان خبرنگار پنتاگون رسانه خبری-تحلیلی پالیتیکو در گزارشی با عنوان «بایدن از خاورمیانه اولویت‌زدایی می‌کند» نوشته‌اند که در دولت جدید آمریکا اولویت ژئوپولتیک خاورمیانه و فوریت مناقشات مربوط به آن تنزل یافته تا سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده را حول مناقشات جدیدتر و جدی‌تر -از جمله مهار چین- شکل دهند.

برتراند و سلیگمان که هر دو از روزنامه‌نگاران و تحلیلگران برجسته در حوزه سیاست‌خارجی و امنیت ملی آمریکا هستند در این مطلب نوشته‌اند: «جو بایدن تاریخچه پررنجی با خاورمیانه دارد، اما نشانه‌ها حاکی از این است که وی می‌خواهد بر جای دیگری متمرکز شود. 

یکی مشاور غیررسمی بایدن این را صریح تر بیان کرد: "سیاست‌های آن‌ها به شدت هدفمند هستند تا به خاورمیانه کشانده نشوند."

 تغییر در معادلات منابع تأمین انرژی به ضرر منطقه، مؤید آن چیزی است که مشاوران به عنوان "یک تلاش حساب‌شده برای اولویت‌بندی مسائل بر اساس آنچه به‌زعم آن‌ها مسائل جهانی فوری‌تر است" توصیف کرده‌اند. این روشی است که اسلاف بایدن خودشان امتحان کردند و اغلب اوقات ناموفق بوده است. و در قلب آن احساس غضبی وجود دارد مبنی بر اینکه سیاست خارجی ایالات متحده غالباً تحت تأثیر باتلاق‌های منطقه خلیج فارس قرار گرفته است.

تاریخچه پرمناقشه بایدن در خاورمیانه

این به ویژه درباره بایدن صدق می‌کند. رئیس جمهور سابقه طولانی و پررنجی در خاورمیانه دارد. او بر علیه اولین جنگ عراق در سال ۱۹۹۱ رأی داد، منازعه‌‌ای که در آن ایالات متحده به سرعت پیروز شد. سپس وی به عنوان رئیس کمیته قدرتمند روابط خارجی سنا، مصوبه‌ای را در کنگره پیش برد که رئیس جمهور جورج دبلیو بوش را برای حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ مجاز می‌دانست. هرچند گفته از این رأی خود پشیمان است.

در سال ۲۰۰‍۷ بایدن، در حالی که نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده بود، طرحی را پیشنهاد داد که عراق را به سه منطقه نیمه خودمختار که توسط شیعیان، سنی‌ها و کردها اداره می‌شد، تقسیم می‌کرد. بسیاری از متخصصان خاورمیانه و تحلیلگران سیاست خارجی بر این باور بودند که پیشبرد چنین طرحی منجر به خونریزی‌های بیشتر می‌شود.

جو بایدن پس از سال‌ها رفت و برگشت بین واشنگتن و خاورمیانه -اعم از از مدیریت دستورکار عراق برای رئیس‌جمهور باراک اوباما، پیشبرد یک نبرد برای جلوگیری از افزایش برنامه‌ریزی شده نیروهای آمریکایی در افغانستان، ورود به جنگ داخلی سوریه و سپس مقابله با گروه تازه ظهوریافته داعش- بالاخره صبرش سرآمد و در سال 2014 به متحدان آمریکا در منطقه حمله کرد و آن‌ها را مسئول رشد گروه‌های تروریستی دانست و به این ترتیب سرخوردگی‌های کلی خود را از منطقه آشکار کرد.

اکنون، رئیس جمهور بایدن باید با برخی از موضوعات مناقشه‌برانگیز که از یک دهه پیش او را آزار داده اند، مقابله کند.

وی تاکنون نشانه‌های کمی در مورد اینکه آیا او خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان که طبق توافق صلحی منعقدشده بین دولت ترامپ و طالبان برای ماه می برنامه ریزه شده را به پایان می‌رساند یا خیر.

تغییرات بنیادین پنتاگون و شورای امنیت ملی

اگرچه بایدن در زمانی که به عنوان معاون رئیس جمهور خدمت می کرد ، با هرگونه افزایش سطح نیروهای ایالات متحده در این منطقه مخالفت می کرد ، اما وزیر دفاع وی که اخیراً تایید شده ، لوید آستین ، اشاره اندکی به این موضوع داشت که ممکن است عقب نشینی آمریکا آنطور که برنامه‌ریزی شده ادامه نداشته باشد. آستین در نشست وزرای دفاع ناتو گفت که آمریکا "مطابق با بازخوانی ارائه شده توسط پنتاگون " اقدام به عقب نشینی عجولانه و بی نظم نمی‌کند." ایالات متحده در حال حاضر فقط 2500 سرباز در آنجا دارد ، اما مقامات پنتاگون اظهار داشتند که سطحی از خشونت هنوز باقی است که خروج بیشتر توجیه ندارد.

به نظر می رسد آستین نیز مشتاق است که در خاورمیانه گرفتار نشود. هفته گذشته یک مقام ارشد دولت گفت: او اخیراً بررسی استقرار نیروهای آمریکایی را در سراسر جهان آغاز کرده است که انتظار می رود حضور نظامی ایالات متحده در خلیج فارس را دوباره ارزیابی کند اما بعید است حضور نیروهای آمریکایی را در منطقه آسیا و اقیانوسیه کاهش دهد.

آستین وقتی سه مشاور ویژه در زمینه موضوعات اصلی _چین ، کووید و اقلیمی_ منصوب کرده، همچنین نشان داد که خاورمیانه از مهمترین اولویت های او نیست و معاون وی ، کاتلین هیکس و رئیس ستاد وی ، کلی مگسامن ، هر دو از کارشناسان برجسته مسائل چین هستند.

پنتاگون تنها مکانی نیست که پرسنل در مورد مجموعه اولویت‌های جدید نکاتی را ارائه می دهند. در شورای امنیت ملی ، جیک سالیوان ، مشاور امنیت ملی بایدن، تیم اختصاص داده شده به خاورمیانه را کوچک کرده و واحدی که سیاست های ایالات متحده در قبال منطقه هندو-اقیانوسیه را هماهنگ می کند ، ارتقاآ داده است. و انتصاب بالقوه مت داس، مشاور برنی سندرز چپگرا، به عنوان یک پست سطح بالا در وزارت امور خارجه نیز این گمانه را ایجاد کرده است که دولت بایدن هیچ نگرانی نسبت به اختلاف‌های داخلی سنتی پیرامون سیاست خاورمیانه ندارد.

یکی از مشاوران نزدیک بایدن گفت که وی با این انتصاب مخالف است و معتقد است که مت داس و سایر ترقی‌خواهان چپگرا، بیش از حد مایل به چشم پوشی از قاطعیت رهبری جهانی ایالات متحده هستند و دشمنان ایالات متحده مانند ایران ، سوریه و روسیه را به نام کاهش هزینه، تقویت می‌کنند. اما تام مالینوفسکی، نماینده دموکرات نیوجرسی که در دولت اوباما به عنوان دستیار وزیر خارجه در امور دموکراسی، حقوق بشر و کارگران خدمت می‌کرد، گفت که این نگرانی‌ها بیش از حد زیاد است.

وی گفت: "بایدن افرادی را در این دولت می خواهد که نمایندگان عقاید مختلف در ائتلاف گسترده حزب دموکرات هستند. "این تعهداتی را که متعهد شده است یا محکومیت‌هایی که رویکرد وی را تعریف می کند، تغییر نمی دهد ، این فقط برای ایجاد بحث سالم میان نظرات متنوع است."

ورود مجدد به برنامه جامع اقدام مشترک توسط سالیوان به عنوان "اولویت حیاتی" توصیف شده است - آن هم در شرایطی که دولت قرار است به زودی ماه آینده با انگلیس ، فرانسه ، چین ، روسیه و آلمان مذاکره کند ، برخی از متحدان رئیس جمهور نگران هستند که بایدن و تیمش برای ورود مجدد به توافق خیلی سریع عمل کنند ، آن را به عنوان یک پیروزی تصور کنند ، و سپس چشم خود را بر روی موضوعاتی مانند مسائل حقوق بشری ، برنامه موشک‌های بالستیک و نفوذ منطقه‌ای ایران ببندند.

سالیوان اصرار داشت که این اتفاق نخواهد افتاد ، و در ماه گذشته در یک رویداد اشاره کرد که هدف دولت "بازگشت به دیپلماسی" با ایران و قرار دادن برنامه هسته ای "در یک جعبه امن" است ، به طوری که مسائل مهم دیگر ایران نیز بتواند به دنبال آن توسط ایالات متحده و متحدانش مطرح شود.

موضوع از قبل هم فوری بود. ایران اظهار کرده است که آمریکا تا ۲۱ فوریه مهلت دارد تحریم های نفت و گاز علیه این کشور را بردارد وگرنه بازرسان سازمان ملل مجبور به ترک کشور می‌شوند. اما دوشنبه گذشته، هنگامی که سه موشک به پایگاه هوایی عراق در اربیل که نیروهای آمریکایی در آن مستقر هستند، اصابت کرد، این موضوع یک فوریت مجدد پیدا کرد.

اما سیگنال مهم دیگر مبنی بر اینکه دولت می خواهد خود را از باتلاق منطقه خارج کند ، آنجاست که علی‌رغم ادعای اغلب رسانه‌های آمریکا درباره نزدیکی تهران به گروهی که مسئولیت حمله را به عهده گرفته، مقامات آمریکایی می گویند که اطلاعات مربوط به این حمله هنوز به یک مقصر مشخص اشاره ندارد و به عراقی ها اجازه می دهند تحقیقات و هرگونه پاسخ نظامی را هدایت کنند.