جنگ نفتی عربستان علیه قزاقستان؛ اوپک پلاس در آستانه انشعاب؟

به گزارش اقتصادنیوز، جنگ پنهان نفتی میان عربستان سعودی و قزاقستان وارد مرحله حساسی شده است. در حالی که ریاض تلاش دارد با فشار قیمتی، کشورهای متخلف در توافق اوپک پلاس را به رعایت سهمیه‌های تولید وادار کند، اما به نظر می‌رسد این بار قزاقستان در برابر فشارها تسلیم نخواهد شد؛ چرا که شرایط اقتصادی و استراتژیک خاصی دارد که آن را نسبت به شوک‌های قیمتی مقاوم‌تر کرده است.

هدف عربستان تنها مهار قزاقستان نیست. این کشور با استراتژی افزایش تولید، به‌دنبال بازپس‌گیری سهم بازار از رقبایی مانند تولیدکنندگان شیل در آمریکاست و هم‌زمان تلاش می‌کند از نفت ارزان به عنوان اهرم چانه‌زنی در مذاکرات سیاسی، به‌ویژه با دولت ترامپ، استفاده کند. افزایش عرضه گروهی اوپک پلاس که با حمایت عربستان صورت گرفته، موجب سقوط قیمت نفت برنت به محدوده ۶۰ دلار شده که کم‌ترین سطح چهار سال اخیر است.

قزاقستان؛ چرا تسلیم نمی‌شود؟

قزاقستان به دلایلی مشخص از کاهش تولید سر باز می‌زند. نخست، نیاز فوری این کشور به درآمدهای نفتی است. توسعه میدان نفتی عظیم "تنگیز" با سرمایه‌گذاری ۴۸ میلیارد دلاری، باعث شده تا قزاقستان بتواند در سال جاری به‌طور متوسط ۳۰۰ هزار بشکه در روز بیشتر تولید کند و با وجود کاهش قیمت، کاهش جدی در درآمدهای نفتی خود احساس نکند. طبق تحلیل‌ها، حتی اگر قیمت نفت به ۵۰ دلار برسد، افت درآمد نفتی این کشور از سال قبل تنها حدود ۱۲ درصد خواهد بود.

دومین دلیل، روابط پیچیده قزاقستان با شرکت‌های بزرگ نفتی است. آستانه برای ادامه سرمایه‌گذاری و گسترش پروژه‌هایش به حمایت شرکت‌هایی مانند شورون، اکسون، توتال و انی نیاز دارد. کاهش اجباری تولید می‌تواند این سرمایه‌گذاران را فراری دهد و آینده انرژی قزاقستان را تهدید کند.

نبردی در آستانه مذاکرات حیاتی

فشار عربستان دقیقاً در زمانی اتفاق افتاده که مذاکرات برای تمدید قرارداد سه میدان کلیدی نفتی قزاقستان آغاز شده است. اگر ریاض بتواند قزاقستان را به عقب‌نشینی وادارد، می‌تواند بار دیگر نقش رهبری خود در اوپک پلاس را تثبیت کند. اما در وضعیت فعلی، بیشترین واکنشی که از آستانه انتظار می‌رود، ادامه رفتار دوگانه است: اعلام حمایت از اوپک پلاس در کلام و ادامه تخطی در عمل.

تجربه‌های پیشین نشان داده‌اند که عربستان معمولاً در جنگ‌های قیمتی نفتی پیروز می‌شود. اما این بار، با توجه به وابستگی بالای خود به درآمدهای نفتی، بدهی‌های فزاینده و شکنندگی بودجه، احتمال دارد ادامه این جنگ به ضرر خود ریاض نیز تمام شود. اگر قیمت‌ها به کمتر از ۵۰ دلار سقوط کند، این نه‌تنها قزاقستان، بلکه عربستان را هم تحت فشار قرار می‌دهد.