سنگ مزار وزیر شاه تهماسب کشف شد+ عکس

حجت الاسلام رضا حاجی زین العابدینی مدیرکل اوقاف و امور خیریه همدان در گفت‌وگو با تسنیم درباره این موضوع اظهار داشت: داستان سنگ مزار قاضی جهانِ قزوینی وزیر شاه تهماسب صفوی و سربرآوردنش از آرامستان موقوفه‌ باغ بهشت به زمانی برمی‌گردد که بقعه‌ امامزاده سهل ابن علی(ع) به دلیل توسعه‌ شهر و ساخت خیابان شورین (شهداء فعلی) در دروان پهلوی تخریب شد.

وی افزود: اما اگر بخواهیم بدانیم این سنگ مزار 490 ساله کی ساخته شد و چه شد که سر از باغ بهشت همدان درآورد باید به دوران شاه اسماعیل صفوی و سفرش به همدان بازگردیم.

این مقام مسئول بیان کرد: شاه اسماعیل در حدود 500 سال پیش زمانی که به همدان آمد تصمیم گرفت تا اثری از خود در این شهر باقی بگذارد. بنابراین پس از مشورت با نزدیکان و اهالی برآن شد تا بقعه‌ سهل ابن علی(ع) را بازسازی کند.

 وی با اشاره به اینکه با این تصمیم این پادشاه صفوی کار را آغاز کرد و یک آرامگاه زیبا با چهارباغ و چشمه‌ جاری در آن برپا کرد گفت: سال‌ها بعد و پس از به قدرت رسیدن شاه تهماسب وزیر او یعنی قاضی جهانِ قزوینی که به دست شاه و به دلیل سوء ظنی که به او داشت کشته شد و در کنار بقعه‌ی سهل ابن علی(ع) به خاک سپرده شد. برای او سنگ مزاری از سنگ رخام ساختند و کتیبه‌ای برآن نگاشتند که متن آن به این شرح است:

رفت قاضی جهان بباغ جنان

که جهان بود از رخش روشن

گفت تاریخ فوت آن معصوم

سروی از بوستان آل حسن

مدیرکل اوقاف و همدان عنوان کرد: مزار قاضی جهان و سنگ مزار ارزشمند آن تا قرن‌ها باقی بود تا اینکه در دوران پهلوی مسئولان شهر تصمیم گرفتند تا تغییراتی در بافت شهر ایجاد کنند.

وی مطرح کرد: یکی از آن اقدامات که موجب تخریب بقعه‌ سهل ابن علی (ع) شد طرح گسترش خیابان شورین (شهداء فعلی) بود. بر اساس این طرح بقعه تخریب شد و مزارات اطراف آن بکلی از میان برداشته شدند. 

حاجی زین العابدینی عنوان کرد: یکی از آن مزارات گورگاه قاضی جهان قزوینی مقتول به سال 953هـ.ق بود. از آن پس دیگر نه اثری از آن بقعه بود و نه نشانی از قاضی جهان تا اینکه خسرو محمدی کارشناس اداره کل اوقاف استان همدان در پی بررسی خود در باغ بهشت همدان به یک سنگ مزار جالب برخورد کرد.

وی توضیح داد: بررسی‌های اولیه نشان داد که این سنگ مزار باید مربوط به شخص مهمی باشد. او با مراجعه به منابع مکتوب متوجه شد که مرحوم آیت الله عندلیب زاده قبلا این سنگ را دیده و چند خطی درباره‌ شرح حال صاحب آن یعنی قاضی جهان نگاشته است.

این مقام مسئول افزود: عندلیب زاده سنگ مزار قاضی را زمانی که برجا بوده دیده بود اما از آن زمان به بعد دیگر اثری از آن سنگ نبود تا اینکه در موقوفه‌ باغ بهشت یافت شد.

خسرو محمدی کارشناس مسائل وقف و امور خیریه نیز در این باره اظهار داشت: یک احتمال قوی در این خصوص وجود دارد و آن این است که در زمان تخریب بقعه‌ سهل ابن علی(ع) و مزارات پیرامون آن احتمالا محتویات گورها را تخلیه کرده‌اند و به همراه سنگ مزارهای موجود به گورستان نو همدان که همان موقوفه‌ باغ بهشت باشد انتقال داده‌اند.   

وی  بیان کرد: این فراز و فرود تاریخی هرچه بوده باشد، سرنوشت به گونه‌ای رقم خورده تا نام قاضی جهان که ظاهرا بی گناه به قتل رسیده است همچنان در اذهان باقی بماند و پس از 490 سال دوباره نام او بر سرزبان‌ها بیافتد.

این کارشناس مسائل تاریخی توضیح داد: سنگ مزار کهن و ارزشمند قاضی جهان قزوینی با رعایت اصول حفاظتی به موزه‌ی وقف همدان انتقال داده شد تا این موزه با اضافه شدن نام یکی دیگر از مفاخر کشور پربارتر از قبل شود.

به گزارش تسنیم٬ موزه‌ وقف همدان وابسته به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیش از هزار قطعه اشیاء وقفی و نذری پربارترین موزه‌ وقف کشور است.

از مهمترین آثار این موزه یک نسخه نهج البلاغه مربوط به 763 سال پیش و یک نسخه از کتاب قانون ابن سیناست که هر دو اثر به ثبت ملی رسیده‌اند. این موزه در شهر همدان و در طبقه‌ زیرین آستان مبارک امامزاده عبدالله علیه السلام قرار دارد.