علائم و نشانه‌های بیش‌فعالی در کودکان

اما در دنیای امروز همه چیز متفاوت شده است. با دو مثال سعی می کنیم توضیح دهیم که اختلال ها امروزه چقدر می توانند زندگی افراد را تهدید کنند.

مثال اول: ما در دورانی زندگی می کنیم که یکی از شروط استخدام افراد، داشتن مدرک تحصیلی است.

کودکی را تصور کنید که دارای اختلال عدم توجه و در عین حال علاقمند به تحصیل است. قاعدتا به همین دلیل ساده، او نمی تواند از درس خواندن، لذت کافی را ببرد، این کودک در زمان تحصیل در مقاطع بالاتر هم به مشکلات عمده بر می خورد، از اشتیاق او برای تحصیل کاسته شده و شاید از ادامه تحصیل انصراف دهد.

مثال دوم: بار دیگر فرض کنید، کودکی که اختلال ارتباطی دارد، نمی تواند با جامعه تعامل مناسبی داشته باشد، به همین دلیل با گذشت زمان در بزرگسالی هم نمی تواند تعامل موثری با محیط داشته و کم کم این معضل در قسمت های مختلف زندگی او سر باز می کند برای مثال در ارتباط با دوستان، هم کلاسی ها، هم دانشگاهی ها، همکاران، همسر، خانواده همسر یا حتی در پیدا کردن شغل مناسب و حفظ آن، نیز به مشکل اساسی بر می خورد.

حال برگردیم به هدف اصلی زندگی، "شادی انسان" در صورتی امکان پذیر است که انسان ها بتواند دریافت کاملی از محیط داشته باشد، در عین حال دریافت ها را به درستی تحلیل کند و نسبت به آن ها عکس العمل نشان دهد.

در مثنوی شعری آمده که افرادی وارد اتاقی تاریکی می شود که در آن فیلی وجود دارد. هرکسی در تاریکی با کمک از حس لامسه خود سعی می کند دریافتی از محیط داشته باشد. 

یکی دست به خرطوم فیل می کشد (دریافت ناقص از محیط) و می گوید به نظر من این ناودان است (پردازش اشتباه).

یکی دست به پاهای فیل می کشد (دریافت ناقص از محیط) و می گوید به نظر من این ستون است (پردازش اشتباه).

یکی دیگر دست به گوش فیل می کشد (دریافت ناکافی از محیط) و می گوید به نظر من این بادبزن است (پردازش اشتباه).

در آخر مولانا می گوید:

در کف هر کس اگر شمعی بدی

اختلاف از گفتشان بیرون شدی

با گسترش این شعر می توانیم به تعریف درستی از اختلال در افراد برسیم، اختلال ها مانند سدی در جلوی دریافت مناسب افراد از محیط قرار میگیرند. افراد با دریافت ناقص از محیط شروع به پردازش اطلاعات می کند و در نهایت نیز عکس العمل اشتباهی نسبت به محیط انجام می دهد یا فرصت عکس العمل به موقع را از دست می دهند.

تضمین آینده کودکان چگونه امکان پذیر هست؟

جایی که الان کودکان ایستاده اند نقطه مبدا و خوشبختی نقطه مقصد زندگی آن هاست. راه های فراوانی برای رسیدن به این خوشبختی وجود دارد، برخی از این راه ها طولانی و برخی کوتاه، برخی هموار و برخی پر از پستی و بلندی هستند.

اختلال ها در مسیر زندگی افراد مانند پستی و بلندی هستند که هم سرعت حرکت افراد را کند، هم حرکت در این مسیر را خسته کننده و پر تلاطم می کند پس رفع اختلالات مانند هموار کردن این مسیر برای کودکان هست.

اما طولانی و کوتاه بودن مسیر رسیدن به خوشبختی کودکتان از طریق استعدادیابی او امکان پذیر هست. هرچقدر انسان ها در مسیر استعداد خود قدم بردارند سریع تر و کوتاه تر به خوشبختی خواهند رسید. اگر دنبال درک بهتری از استعدادیابی هستید پیشنهاد می کنیم مقاله استعدادیابی از خانم بیتا صدیقیان را مطالعه بفرمائید. 

نکته اینجاست که برای درمان اختلال ها یا استعدادیابی کودکان یک دوره طلایی وجود دارد اگر از این زمان بگذرد درمان و استعدادیابی سخت تر، پر هزینه تر، طولانی تر و حتی کم اثر تر می شوند. مخصوصا در این دوران اختلال ها در کودکان، راحت تر شناسایی شده و کم هزینه تر درمان می شوند.

پس زمان طلایی درمان کودکان و استعدادیابی کودکان را از دست ندهید.  در این قسمت می خواهیم توضیح دهیم که چرا زمان طلایی درمان بسیار مهم است.

به اینفوگرافی زیر که نتیجه تحقیقات گسترده در حوزه بیش فعالی کودکان است توجه فرمائید. با گذشت زمان به نظر اختلال های رفتاری مخرب (disruptive behavior disorder)، اختلال یادگیری (Learning Disorder) و همچنین اختلال اوتیسم (Autism Spectrum Disorder) در کودکان کمتر بروز می کنند اما به نمودار اضطراب (Anxiety) و افسردگی (Depression) کودک توجه کنید، با گذشت زمان این موارد در کودک افزایش پیدا کرده اند. {منبع اینفوگرافی}

وقتی از خانواده‌های که زمان طلایی درمان را از دست داده و به ما مراجعه می‌کنند دلیل تاخیر در مراجعه را میپرسیم، بسیاری میگویند. به ما گفتند بزرگ بشه خوب میشه. خانواده های عزیز هیچ اختلالی خود به خود خوب نمی شود. این نمودار بهای درمان نکردن به موقع اختلال ها در کودکان را نشان می دهد. 

دلیل این تغییر اندازه در نمودارها چیست؟

این نمودار از دل یک مقاله علمی استخراج شده، پس برای توضیح آن نیاز هست چندین صفحه تشریح تخصصی بنویسیم اما سعی می کنیم در این قسمت این نمودار را بصورت ساده توضیح دهیم. 

دلیل اول: کودکان با نمایان کردن اختلالشان مورد عتاب، سرزنش، کم توجهی و بی طاقتی افراد دیگر علی الخصوص خانواده و دوستان قرار می گیرند، به همین دلیل سعی می کنند تا جای ممکن نقاط ضعف خود را بروز ندهند. در هر تعامل ساده با محیط، کودک به این فکر می کند که چگونه اختلال خود را پنهان کرده و بروز ندهد همین باعث فشار مضاعف استرس بر کودک است. در حیطه هایی که اختلال او به چالش کشیده می شود وارد نمی شود، پس همه تصور می‌کنند اختلال او به مرور زمان مرتفع شده است و بدون درمان کودک خوب شده.

دلیل دوم: برای مثال از هر ۱۰۰ مرتبه ای که کودک سعی در مخفی کردن اختلال خود دارد، در ۱۰ تای آن ها موفق نباشد و همین باعث سرخوردگی او شود، به مرور کودک میبیند تلاش او آن چنان نتیجه بخش نیست و کم کم تعامل خود را با محیط به صفر می رساند و این نقطه شروع افسردگی اوست.

دلیل سوم: جامعه آماری این تحقیق کودکان، خانواده ها و معلمین او بوده اند، وقتی کودک روی به پنهان کاری می آورد و در عرصه هایی که باعث بروز اختلال هایش می شود قدم نمی گذارد، حتی خود او هم فکر می کند اختلال هایش کمتر شده اند. چون اختلال ها نمود بیرونی دارند و با مقیاس هایی (مانند نمره قبولی، بهبود عملکرد و ...) قابل اندازه گیری هستند ولی افسردگی و اضطراب به آن اندازه نمود خارجی ندارند و قابل اندازه گیری نیستند.

یک مثال ساده: در مدارس بین دانش آموزان اصولاً رقابتی برای کسب نمره بهتر یا جلب توجه معلمین وجود دارد دانش‌آموزان سعی می‌کند در سر کلاس با تمام تمرکز به صحبت های معلم گوش بدهند و با تعامل موثر نظر معلم را مثبت تر کنند اما کودکی که با اختلال عدم تمرکز یا اختلال بیش فعالی در تحرک روبه‌رو است نمی تواند به اندازه بقیه دانش آموزان در کلاس تمرکز کرده درس را آموخته و به سوالات آنی معلم در لحظه جواب دهد پس به مرور زمان کودک از انجام فعالیت های داخل کلاس دوری می‌گزیند چون نمی تواند به خوبی دیگران عمل کند.

اما چون خانواده خط کشی برای اندازه گیری تاثیر این اختلال بر کودک ندارند تصور می کنند به مرور زمان مشکل کودک برطرف شده است در صورتی که اختلال عدم تمرکز در این کودک باعث عدم ارائه بهترین عملکرد خود در سر کلاس به نسبت باقی دوستان است. این یعنی سرخوردگی و نتیجه این سرخوردگی را می توانید بر روی نمودار بالا مشاهده کنید هرچه زنده کودک میگذرد به نظر می رسد اختلال های او کاهش پیدا می کند اما نمودار نشان می دهد که اضطراب و افسردگی در کودک است که افزایش پیدا کرده است

باز هم تاکید می کنم که هیچ اختلالی خود به خودی درمان نمی شود مگر با هزینه های سنگینی مانند (افسردگی، اضطراب). زمان طلایی درمان را از دست ندهید. حداقل برای کودک خود یک زمان مشاوره برای انجام تست ارزیابی معین کنید.

برای این منظور با دپارتمان مشاوره ما تماس حاصل نمایئد، یک وقت مشاوره آنلاین یا حضوری معین کنید.

بیش فعالی در کودکان

بیش فعالی (ADHD) نوعی اختلال است که بین کودکان شیوع نسبتاً زیادی دارد به طوری که در حدود ده درصد کودکان به آن ابتلا دارند یعنی از هر ۱۰ کودکی که در پارک، خیابان، مدرسه یا مهدکودک می بینید ۱ نفر مبتلا به بیش فعالی هست.

خانواده ها باید بدانند که کودکان وارثین ژنتیکی اختلال های مختلف از نسل گذشته خود هستند. شاید در زمان های گذشته به دلیل ساده بودن زندگی، اختلالات تشخیص داده نمی شدند یا حتی عواقب آن ها کم هزینه بودند اما با گسترش و پویا شدن جامعه، اختلالات باعث کندی تعامل انسان ها با محیط اطراف می شود.

آینده مبهم کودکان دارای اختلال با درمان به موقع، روشن تر خواهد بود خانواده ها بایستی بهترین مسیر درمان اختلالات که همان درمان بدون دارو، بی بازگشت و بدون عوارض جانبی است را انتخاب کنند.

آمارها در آمریکا

آمار و اطلاعات دقیق و کارآمدی در کشور ما درباره بیش فعالی کودکان وجود ندارد ما سعی می کنیم در این قسمت برخی اطلاعات جمع آوری شده مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در آمریکا را مشاهده می کنید. 

در سال ۲۰۰۶ ۶.۱ میلیون نفر یا ۹.۴ درصد جامعه کودکان زیر ۱۷ سال بیش فعال هستند. 

۳۸۸،۰۰۰ کودک بین ۲ تا ۵ سال

۲.۴ میلیون کودک بین ۶ تا ۱۱ سال

۳.۳ میلیون کودک بین ۱۲ تا ۱۷ سال

پسرها تقریبا ۲ برابر دختر ها احتمال درگیری این اختلال را دارند. پسرهای بیش فعال، ۱۲.۹ درصد و دختر های بیش فعال، ۵.۶ درصد جامعه کودکان را تشکیل می دهند.

براساس تحقیقات سال ۲۰۱۶ انجام گرفته روی خانواده ها، از هر ۱۰ کودک بیش فعال ۶ کودک حداقل یک اختلال ذهنی دیگر مثل اختلالات حسی یا رفتاری دارند.

از هر ۱۰ کودک بیش فعال ۵ تا از آن ها اختلال احساسی دارند.

از هر ۱۰ کودک بیش فعال ۳ تا از آن ها مشکلات اضطرابی دارند.

در این تحقیق کودکان بیش فعال بین ۲ - ۱۷ سال تحت درمان های دارویی یا درمان های رفتاری (کاردرمانی) قرار می گیرند.

برای ۶۲ درصد کودکان بیش فعال دارو تجویز می شود:

سنین ۲ - ۵ سال: ۱۸ درصد

سنین ۶ - ۱۱ سال: ۶۹ درصد

سنین ۱۲ - ۱۷ سال: ۶۲ درصد

برای ۴۷ درصد کودکان بیش فعال درمان های رفتاری - کاردرمانی تجویز می شود:

سنین ۲ - ۵ سال: ۶۰ درصد

سنین ۶ - ۱۱ سال: ۵۱ درصد

سنین ۱۲ - ۱۷ سال: ۴۲ درصد

در کل ۷۷ درصد کودکان بیش فعال در آمریکا تحت درمان هستند:

تقریبا ۳۰ درصد فقط تحت درمان دارویی هستند

تقریبا ۱۵ درصد فقط تحت درمان های رفتار - کاردرمانی هستند

تقریبا ۳۲ درصد تحت هر دو درمان دارویی و درمان های رفتاری - کاردرمانی هستند

تقریبا ۳۲ درصد کودکان بیش فعال در آمریکا تحت هیچ درمان دارویی یا رفتاری قرار نمی گیرند.

در تصویر بالا نیز می توانید نرخ گسترش بیش فعالی در کودکان جهان را به تفکیک کشورها مشاهده نمائید. البته اینکه نرخ بیش فعالی در کشوری زیاد یا کم است بسیار بستگی به ساز و کارهای تشخیص بیش فعالی کودکان دارد. برخی کشورها ساز و کار درستی برای تشخیص این مسئله ندارند. (منبع: مرکز ADHD جهانی)

در ایران به دلایل مختلف این وظیفه شناسایی و درمان اختلال در کودکان، بر دوش خانواده ها افتاده است. پس برای انجام درست این کار بایستی اطلاعات کافی و مناسب از بیش فعالی کودکان داشته باشند و به مشاورین معتمد این حوزه مراجعه نمایند.

یکی از نگرانی های خانواده ها شناسایی درست اختلال در کودکان توسط مشاورین و همینطور درمان کودک با کم ترین عوارض جانبی، بی بازگشت و با کمترین هزینه هست، ما در موسسه نورولند به شما تضمین تشخیص درست و درمانی بدون دارو، بدون بازگشت و بدون عوارض جانبی را خواهیم داد.