ماجرای عملیات ارتش که صادرات نفت عراق را قطع کرد | انهدام 70 درصد توان نیروی دریایی صدام در عملیات «مروارید»
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، عملیات مروارید، به عنوان یکی از برجسته‌ترین و سرنوشت‌سازترین عملیات‌های دریایی دوران دفاع مقدس، نقطه عطفی در مقابله جمهوری اسلامی ایران با تهدیدات رژیم بعث عراق به شمار می‌رود.
این عملیات با برنامه‌ریزی دقیق، هماهنگی میان یگان‌های دریایی و هوایی و به‌کارگیری نیروهای ویژه، توانست ضربه‌ای مهلک به ناوگان دریایی دشمن وارد کند و برتری دریایی نیروهای خودی را تثبیت کند.
موفقیت این عملیات، نه تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش توان رزمی عراق در خلیج فارس داشت، بلکه روحیه رزمندگان ایران و امنیت منافع ملی در منطقه را نیز به میزان قابل توجهی ارتقاء داد.
مروارید؛ تداوم عملیات‌های شهید صفری و اشکان
با گذشت چند روز از اجرای عملیات شهید صفری و پس از کاهش شعله‌های انفجار در اسکله‌های نفتی، بالگردهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در گشت‌های روزانه به این اسکله‌ها نزدیک شده و از آن‌ها عکس‌برداری کردند.
بررسی‌ها نشان داد که عملیات کاملاً موفقیت‌آمیز بوده و نتایج مورد انتظار درباره انهدام تأسیسات دشمن حاصل شده است. پس از این مرحله، نوبت به نیروی دریایی دشمن رسیده بود تا از صحنه خارج شود و تهدیدهای احتمالی آن علیه منافع جمهوری اسلامی ایران در دریا به حداقل برسد.
بر همین اساس، طرح عملیات آفندی مروارید در قرارگاه نیروی رزمی ۴۲۱ تهیه و طی دستور رزمی شماره ۹ به تمام یگان‌های مرتبط ابلاغ شد. با بررسی‌های انجام‌شده در قرارگاه نیروی رزمی ۴۲۱ و تبادل نظر افسران، مشخص شد که با توجه به تبلیغات گسترده جهانی که عراق را پیروز میدان جنگ جلوه می‌داد، انعکاس موفقیت عملیات شهید صفری و شکست بزرگ عراق باعث شده فرماندهان نیروهای دشمن به شدت از سوی دیکتاتور عراق مورد مؤاخذه قرار گیرند.
این بازخورد احتمالاً آن‌ها را وادار می‌کرد برای دفاع از اسکله‌های مذکور اقداماتی انجام دهند و حتی نیروی بیشتری روی آن مستقر کنند.
در طرح عملیات پیش‌بینی شده بود که در صورت حمله دوباره ایران به این اسکله‌ها، سردمداران رژیم بعث تاب تحمل آن را نخواهند داشت و احتمالاً به اقدامات عجولانه و نسنجیده دست می‌زنند.
این واکنش می‌توانست فرصت مناسبی برای اجرای عملیات آفندی علیه یگان‌های دریایی دشمن در اختیار نیروی دریایی ایران قرار دهد. از سوی دیگر، گرچه اسکله الامیه در عملیات شهید صفری به‌طور کامل تخریب شده بود، اما تعداد کمی از مدارهای انفجاری روی اسکله البکر عمل نکرده بود.
بنابراین؛ حداقل نتیجه مورد انتظار از عملیات مروارید، انهدام کامل بخش‌های باقی‌مانده در اسکله البکر بود. در طرح عملیات، همچنین، پیش‌بینی شده بود که تعدادی از نیروهای تحت امر قرارگاه نیروی رزمی ۴۲۱ در قالب یک تیم عملیات ویژه روی اسکله البکر پیاده شوند تا علاوه بر انفجار بخش‌های باقی‌مانده، وظیفه دیده‌بانی دهانه خور عبدالله را نیز بر عهده بگیرند.
کدام نیروها در عملیات مروارید شرکت داشتند
نیروهای مختلفی در این عملیات بر اساس طرح تهیه‌شده شرکت کردند.
تیم عملیات ویژه متشکل از ۷ نفر شامل فرمانده، افسر اطلاعات، افسر مخابرات، ۴ تکاور دریایی و افسر عملیات ویژه (SBS).
دو فروند بالگرد هوادریا به‌منظور انتقال تیم عملیات ویژه و تجهیزات سبک آنان به اسکله البکر.
یک فروند یدک‌کش به‌منظور انتقال مهمات، تجهیزات، آذوقه و سایر ملزومات مورد نیاز تیم عملیات ویژه به اسکله البکر.
ناوچه‌های موشک‌انداز ناوتیپ هفتم از منطقه دریایی بوشهر به‌منظور پشتیبانی و تأمین امنیت نیروهای پیاده‌شونده روی اسکله و همچنین رله پیام‌ها از تیم عملیات ویژه به نیروی رزمی ۴۲۱ و بالعکس.
تیزپروازان پایگاه ششم شکاری نیروی هوایی در بوشهر برای تأمین پوشش هوایی منطقه نبرد.
منطقه عملیات مروارید
منطقه عملیات مروارید به طول تقریبی ۴۰۰ کیلومتر از بوشهر تا شمالی‌ترین نقطه خلیج فارس و به عرض ۵۰ کیلومتر بود.
به عبارت دیگر، منطقه این عملیات حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت داشت و فرماندهی عملیاتی نیز بر عهده فرمانده قرارگاه نیروی رزمی ۴۲۱ بود.
آغاز عملیات مروارید؛ از شناسایی‌های تاکتیکی تا گزارش‌های اطلاعاتی
در ابتدا می‌بایستی آخرین عملیات شناسایی و کسب اطلاعات از اطراف سکوها انجام می‌شد. به همین منظور، به بالگردهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در منطقه به‌صورت روزانه گشت هوایی انجام می‌دادند مأموریت داده شد به سکوها نزدیک شوند و وضعیت آن‌ها را بررسی کنند.
در تاریخ ۵ آذر ۱۳۵۹ افسر گشت هوایی گزارش داد که تغییراتی در اطراف اسکله‌ها مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده حضور نیروهای دشمن روی آن‌هاست؛ از جمله مشاهده یک فروند شناور کوچک حامل حدود ۴۰ یا ۵۰ نفر در کنار اسکله البکر.
پس از بررسی و تحلیل گزارش افسر مذکور در نیروی رزمی ۴۲۱، چنین نتیجه‌گیری شد که احتمالاً تعدادی از نیروهای عراقی به اسکله‌ها منتقل شده و در آنجا مستقر هستند.
بر همین اساس، نیروی رزمی ۴۲۱ به ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران «گرز» که در حال اجرای گشت دریایی روزانه بود مأموریت داد به‌سوی اسکله البکر حرکت کرده و چند گلوله توپ به آن شلیک کند تا واکنش دشمن بررسی شود.
فرمانده ناو پس از انجام مأموریت گزارش داد که هیچ‌گونه واکنشی از روی اسکله مشاهده نشده است.
شناسایی استعداد و تجهیزات دشمن مستقر در سکوهای نفتی
بعدازظهر همان روز نیز یک فروند بالگرد برای گشت هوایی به منطقه اعزام شد اما به‌جز موارد گزارش‌شده در صبح، نکته جدیدی مشاهده نشد. صبح روز بعد ۶ آذر ۱۳۵۹ نیز به بالگرد گشت هوایی مأموریت داده شد که به همراه یکی از افسران نیروی رزمی ۴۲۱ به اسکله البکر پرواز کند و به نقاط حساس و تأسیسات اسکله نزدیک شود.
افسر نیروی رزمی ۴۲۱ مأمور بود با تیراندازی به سمت تأسیسات و رصد واکنش احتمالی دشمن، میزان استعداد و تجهیزات آنان را شناسایی کند.
با توجه به سه سورتی پرواز گشت هوایی و عدم تیراندازی از سوی دشمن به بالگردها، در نیروی رزمی ۴۲۱ تصمیم گرفته شد براساس گزارش‌های فرمانده ناو گرز و افسر گشت هوایی، عملیات در بعدازظهر روز ششم آذر آغاز شود.
یدک‌کش «دلیر» ملزومات مورد نیاز تیم عملیات ویژه را از قبل بارگیری و از بوشهر حرکت کرده بود، اما به علت وضع نامناسب جو و دریا در روزهای گذشته امکان دریانوردی برای آن وجود نداشت؛ بنابراین برابر دستور نیروی رزمی ۴۲۱ در لنگرگاه جزیره خارگ مستقر شده بود.
بعدازظهر ششم آذر، متأسفانه یدک‌کش اعلام کرد به علت نقص فنی در سیستم رادار، توان دریانوردی و ادامه مأموریت را ندارد. ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران پیکان که برای پشتیبانی تیم عملیات ویژه انتخاب و در سکوی نوروز مستقر شده بود، بار دیگر آماده شد تا مأموریت یدک‌کش دلیر را انجام دهد.
با موافقت نیروی رزمی ۴۲۱، ناو پیکان به‌جای یدک‌کش دلیر به جزیره خارگ عزیمت کرد، نیازمندی‌های تیم عملیات ویژه را تحویل گرفت و دوباره به کمینگاه خود در سکوی نفتی نوروز بازگشت.
پرواز بالگردهای نیروی دریایی ارتش حامل تیم عملیات ویژه
بعدازظهر همان روز، سه فروند بالگرد به همراه ۷ نفر اعضای تیم عملیات ویژه از ایستگاه یکم هوادریای بوشهر به سمت اسکله البکر پرواز کردند. دو فروند بالگرد AB212 مسئول حمل و تخلیه تیم عملیات ویژه و یک فروند بالگرد SH3D برای تجسس و نجات احتمالی.
در این روز نیز وضعیت جوی نامناسب و هوا بارانی بود.
از آنجا که محل فرود بالگرد روی اسکله البکر در عملیات شهید صفری منهدم شده بود، خلبانان پس از نزدیک شدن به اسکله به جستجوی محل مناسب برای فرود پرداختند و چندین بار در اطراف سکو گردش کردند.
با نبود مکان مناسب، فرمانده پرواز تصمیم گرفت بالگرد را روی بخش میانی اسکله هاور نگه دارد تا نیروها روی سکو بپرند. نیروهای تیم عملیات ویژه پس از تخلیه روی سکو، به حضور یکی از نیروهای عراقی پی بردند و فوراً او را اسیر کردند.
در بازجویی اولیه مشخص شد او فرمانده نیروهای دشمن روی سکوست و تعداد نیروهای عراقی را ۲۰ نفر اعلام کرد. فرمانده دشمن گفت پس از شنیدن صدای مکرر بالگردها، ناشی از گردش‌های متعدد بالگردها در جستجوی محل فرود، تصور کرده‌اند تعداد زیادی نیروی ایرانی به منطقه آمده است و به همین دلیل درخواست پشتیبانی هوایی داده‌اند.
در مسیر بازگشت بالگردها، هنگامی که حدود ۱۵ مایل از اسکله دور شده بودند، خدمه متوجه شدند دستگاه مخابراتی تیم عملیات ویژه داخل بالگرد مانده است؛ بنابراین با وجود کمبود سوخت به دلیل گردش‌های متعدد، دوباره به سمت اسکله بازگشتند و پس از تحویل دستگاه مخابراتی و تحویل گرفتن فرمانده اسیر شده عراقی، با توجه به اعلام تیم عملیات ویژه مبنی بر حمله قریب‌الوقوع میگ‌های دشمن، فوراً از سکو جدا شده و به سوی سکوی اردشیر رفتند.
بالگردها پس از سوخت‌گیری در سکوی ایرانی اردشیر، به سمت بوشهر بازگشتند تا اسیر عراقی را برای بازجویی و کسب اطلاعات لازم در اختیار مسئولان ذیربط قرار دهند.
درگیری شدید تیم عملیات ویژه نیروی دریایی ارتش با دشمن
پس از عزیمت دوباره بالگرد، درگیری شدیدی میان نیروهای دشمن و تیم عملیات ویژه در گرفت که مدتی به طول انجامید. تیم عملیات ویژه در بخش رابط میان قسمت‌های اصلی اسکله پیاده شده بود، بنابراین؛ نیروهای دشمن به دو گروه تقسیم شدند و از دو سو به نیروهای ایرانی حمله کردند.
دو طرف پشت لوله‌های نفتی و تأسیسات اسکله سنگر گرفتند و به شدت با یکدیگر تیراندازی کردند. در همین حین، دو فروند هواپیمای میگ دشمن در آسمان بر فراز اسکله ظاهر شدند و در ارتفاع کم مانور دادند و بارها حالت تهاجمی به خود گرفتند؛ اما این مانورها نتوانست در روحیه و عزم راسخ اعضای تیم عملیات ویژه تأثیری داشته باشد و آن‌ها به نبرد بی‌امان خود با دشمن ادامه دادند.
با توجه به محدود بودن مسیرهای اسکله، هیچ راهی برای نزدیک شدن و نفوذ به نیروهای دشمن وجود نداشت. سرانجام یکی از تکاوران دریایی تیم عملیات ویژه فکری نو به ذهنش رسید.
در بخش جنوبی اسکله و در عقب میان دو ستون فولادی که تعدادی از نیروهای دشمن پشت آن سنگر گرفته بودند، منبع آبی وجود داشت. تکاور دریایی با شلیک یک موشک آر.پی.جی به منبع آب، موجب انفجار آن شد و یکی از نیروهای عراقی بر اثر اصابت ترکش به هلاکت رسید.
در پی این واقعه، نه نفر از نیروهای دشمن که در سمت جنوب اسکله مستقر بودند، تسلیم شدند و سایر نیروهای دشمن به سمت شمال اسکله عقب‌نشینی کردند. اسرا به منتهی‌الیه بخش جنوبی البکر منتقل و تحت مراقبت و بازجویی قرار گرفتند. بازجویی‌ها نشان داد که پنج نفر از اسرا از درجه‌داران غواص نیروی دریایی عراق و چهار نفر دیگر از سربازان نیروی زمینی عراق هستند.
با توجه به تاریک شدن هوا و وسعت اسکله، پاکسازی کل اسکله ناممکن بود؛ زیرا برای تعقیب سایر نیروهای دشمن و تصرف بخش شمالی اسکله، لازم بود از راهروهای اسکله که فاقد هرگونه حفاظ و جان‌پناه بود، استفاده شود؛ این امر نیروهای خودی را به راحتی در معرض تیر دشمن قرار می‌داد. بنابراین؛ پاکسازی مابقی اسکله به روشنایی روز موکول شد و بنا بر دستور فرمانده، تیم نیروها به استحکام مواضع خود پرداخت.
اقدامات نیروهای ویژه برای ارتباطات امن نظامی
هنگامی که تکاوران برای پاکسازی اسکله به سمت شمال حرکت کردند، اثری از نیروهای دشمن مشاهده نشد. آن‌ها با شناور کوچکی که در کنار اسکله البکر بود به اسکله الامیه گریختند.
دو نفر از اعضای تیم عملیات ویژه برای ایجاد پست‌های دیده‌بانی و برقراری تماس بین نیروها، اقدام به کشیدن سیم رابط تلفن‌های صحرایی روی اسکله کردند.
فرمانده تیم عملیات ویژه طی پیامی به نیروی رزمی ۴۲۱ و ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران (پیکان) گزارشی از وضعیت ارائه و بخش جنوبی اسکله را برای پهلو گرفتن ناو مناسب اعلام کرد.
در ساعت ۱۹:۳۵، نیروی رزمی ۴۲۱ پیامی با این مضمون به ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران (پیکان) ارسال کرد: «ممکن است واحدهای سطحی دشمن از سوی سکوی الامیه یا جهات دیگر به شما نزدیک شوند. در صورت مشاهده، آن‌ها را درگیر کنید. از سمت جنوب به اسکله البکر نزدیک شوید. یک دسته مسلح و مجهز روی ناوچه آماده باشند، با نیروهای روی سکو تماس گرفته و هماهنگی کنید. در صورت لزوم، آتش پشتیبانی آنان را تأمین کنید.»
پس از تماس تیم عملیات ویژه با ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران (پیکان) و دریافت پیام، این ناو به همراه یک نفر افسر ناظر مقدم هوایی به جنوب اسکله نزدیک شد و حدود ساعت ۲۰:۳۰ پس از پهلوگیری به پایه‌های اسکله البکر، ملزومات و مهمات مورد نیاز تیم عملیات ویژه را روی اسکله تخلیه کرد و فرمانده ناو با فرمانده تیم عملیات ویژه به تبادل اطلاعات مشغول شدند.
سیستم‌های الکترونیکی ناو خاموش بود و فقط سیستم ESM برای اطلاع از حضور یگان‌های دشمن روشن بود.
هراس دشمن از ناوهای ایران؛ اعزام تکاوران دریایی برای پاکسازی اسکله الامیه
در فاصله زمانی کوتاهی پس از پهلوگیری ناو، وجود دو هدف سطحی در کانال خور عبدالله گزارش شد. ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران، پیکان، آماده شد تا با یگان‌هایی که برای پشتیبانی از نیروهای دشمن آمده بودند، درگیر شود. پس از تحویل گرفتن اسرا، آن‌ها در باشگاه ناو حبس و تحت مراقبت قرار گرفتند.
بنا بر دستور فرمانده ناو، یکی از کارکنان که به زبان عربی مسلط بود، اسرا را آرام کرد. ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران، پیکان، وضعیت منطقه را به نیروی رزمی ۴۲۱ گزارش داد و آن دو فروند یگان دشمن را اهداف A و B نام‌گذاری کرد.
سپس در ساعت ۲۱:۳۰ از اسکله جدا شده و برای درگیری با یگان‌های دشمن، به موقعیت مناسب رفت و با توپ ۷۶ میلی‌متری خود به سمت ناوچه‌های هدف شلیک کرد. دشمن، که انتظار حضور ناو موشک‌انداز را نداشت، یکی با سرعت ۳۲ گره و دیگری با سرعت ۳۶ گره از مقابل ناو فرار کردند.
نیروی رزمی ۴۲۱ به ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران، جوشن، ابلاغ کرد با ۱۴ نفر از تکاوران زبده دریایی به منطقه عزیمت کند و اسکله الامیه را از نیروهای دشمن پاکسازی و تسخیر کند تا جایگزین ناو پیکان شود. تمامی اقدامات لازم برای تأمین و تکمیل مهمات نیروهای عملیات ویژه انجام شد.
ناو جوشن در ساعت ۲:۵۰ سحرگاه روز هفتم آذر از اسکله جدا شد و به سوی منطقه عملیات حرکت کرد. ناو پیکان کمی قبل از طلوع آفتاب روز هفتم آذر، یک هدف سطحی در حال خروج از خور عبدالله مشاهده کرد و آن را هدف C نامید.
به علت کمبود مهمات و صرفه‌جویی، با یگان دشمن درگیر نشد و تنها آن را زیر نظر گرفت تا اینکه یگان دشمن به سمت اسکله الامیه پهلو گرفت. در ساعت ۵:۵۵ صبح همان روز، یگان دشمن از الامیه جدا شد و به طرف اسکله البکر حرکت کرد. این موضوع بی‌درنگ به نیروی رزمی ۴۲۱ اطلاع داده شد و دستور درگیری به ناو پیکان صادر شد.
برافراشته‌کردن پرچم ایران بر فراز اسکله دشمن
ناو پیکان بی‌درنگ آماده رزم شد و پس از جدا شدن از البکر، با یگان دیگری به رنگ سفید که از الامیه جدا شده بود، درگیر شد و هر دو یگان را زیر آتش توپخانه خود گرفت. یگان سفیدرنگ که یک نیروبر دشمن بود، بر اثر اصابت گلوله‌های توپ منهدم شد. در همین زمان، ناوچه دشمن به ناو پیکان موشک شلیک کرد که در نزدیکی پاشنه ناو، یکی از نیروهای ناو به نام ابراهیم پیرسیاهکل مجروح شد.
تیم عملیات ویژه که اسکله البکر را به تسخیر خود در آورده بود، پرچم جمهوری اسلامی ایران را بر فراز یکی از دکل‌های بلند اسکله برافراشتند. با روشن شدن هوا، پرچم ایران که نشانه تسلط رزمندگان از جان گذشته نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بر البکر بود، نمایان شد. این اقدام روحیه رزمندگان را افزایش داد و بر روحیه دشمن اثر منفی گذاشت؛ موضوعی که پیام‌هایی که ایستگاه شنود ایران از سیستم‌های مخابراتی دشمن دریافت کرده بود، تأیید می‌کرد.
دشمن تا دو روز بعد ۹ آذر ۱۳۵۹ جرئت نزدیک شدن به اسکله و پایین کشیدن پرچم ایران را پیدا نکرد. سرانجام با دستور ستاد نیروهای بعثی در ام‌القصر، یکی از شناورهای آنان در ۹ آذر ۱۳۵۹ به اسکله نزدیک شد و پس از پایین آوردن پرچم ایران، به سرعت از البکر دور شد.
در ساعت ۶:۵۵ صبح هفتم آذر، پس از فرار ناوچه دشمن و پناه گرفتن ناو موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران (پیکان) در پشت البکر، دو فروند هواپیمای دشمن بر فراز اسکله نمایان شدند و به ناو پیکان حمله کردند. ناو پیکان با هر دو هواپیما درگیر شد و یکی از آن‌ها را با شلیک موشک دوش‌پرتاب سهند ۳ ساقط کرد؛ هواپیمای دوم نیز از منطقه دور شد.
طمع دشمن برای شکار شناورهای ایران
فرماندهی نیروی رزمی در ساعت ۷:۱۲ طی پیامی به ناو پیکان اعلام کرد که احتمالاً دشمن قصد دارد شما را مشغول کند تا نیروهایش برسند و ناو پیکان نیز نظر نیروی رزمی را تأیید کرد.
در ساعت ۷:۳۵، ناو پیکان گزارش داد که چهار فروند یگان سطحی دشمن در حال حرکت به سمت البکر هستند. سه فروند از این یگان‌ها توسط ناوچه اوزا شناسایی شد و وضعیت بسیار خطرناک اعلام شد، در حالی که ناو پیکان در پناه البکر قرار داشت و امکان دسترسی دشمن به آن کم بود.
بنابراین؛ درخواست شد که ناو جوشن در محل استقرار خود (بویه اروندرود) باقی بماند و به منطقه درگیری نزدیک نشود. ساعت ۷:۵۵، رادار بوشهر اعلام کرد که تعدادی هواپیما در ارتفاع کم از سمت ام‌القصر به صحنه عملیات در پروازند.
دقایقی بعد، ناو پیکان بار دیگر با یکی از هواپیماهای دشمن درگیر شد و آن را از منطقه فراری داد. در همین زمان، یکی از ناوچه‌های دشمن یک فروند موشک استیکس به طرف ناو پیکان شلیک کرد که به علت مجاورت ناو با اسکله البکر، به اسکله برخورد کرد.
آماده‌سازی F-4 برای مقابله با دشمن در منطقه مروارید
دشمن تصمیم گرفته بود به هر نحو ممکن حمله نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را به اسکله البکر دفع کند؛ همان چیزی که کارشناسان نیروی دریایی پیش‌بینی کرده بودند.
به همین دلیل، در طرح عملیات، روز اجرا، تعدادی جنگنده F-4 برای پوشش هوایی منطقه تعیین شده بود و تعدادی دیگر، مجهز به موشک هوا به سطح ماوریک نیز تحت کنترل عملیاتی نیروی رزمی ۴۲۱ قرار داشتند تا با هدایت ناو پیکان علیه یگان‌های سطحی دشمن وارد عمل شوند.
ناو پیکان نیز با شناخت خود از منطقه و شناسایی هدف‌ها، علاوه بر درگیری مستقیم با یگان‌های سطحی و هوایی دشمن، هواپیماهای خود را از سوی افسر ناظر مقدم هوایی روی یگان‌های دشمن هدایت می‌کرد تا آن‌ها را منهدم و غرق کند.
درگیری ناو پیکان با یک هواپیمای دشمن بعثی
روحیه دشمن در آن روز بسیار ضعیف بود و ترس از نزدیک شدن به ناو پیکان کاملاً محسوس بود.
دریا پر از یگان‌های سطحی و آسمان پوشیده از هواپیماها و بالگردهای دشمن بود که همگی سعی داشتند ناو پیکان را نابود کنند، اما از نزدیک شدن به آن خودداری کرده و تلاش می‌کردند از راه دور درگیر شوند.
براساس شنود سیستم‌های مخابراتی دشمن، سر فرماندهی نیروهای دشمن با معرف «بصام» به ناو سر فرماندهی عراقی در دریا با معرف «واصف» پیامی ارسال کرد مبنی بر اینکه به کلیه یگان‌ها دستور دهید با تمام قدرت موشک‌های خود را روی ناو ایرانی شلیک کنند، حتی اگر اسکله البکر ویران شود.
ناو پیکان در ساعت ۸:۳۷ بار دیگر با یک هواپیمای دشمن درگیر شد و اندکی بعد، در ساعت ۸:۴۰، یک فروند موشک استیکس به سمت ناو پرتاب شد که در سمت چپ ناو به پلتفرم مرکزی اسکله اصابت کرد.
هدایت اشباح ایرانی توسط پیکان برای نابودی شناورهای بعثی
تا نزدیکی ظهر همان روز، ناو پیکان همه یگان‌های سطحی دشمن را که به منطقه درگیری وارد شده بودند، شناسایی کرد. این ناو، عقابان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش را روی یگان‌های دشمن هدایت کرد و در نتیجه همگی منهدم شدند.
از سوی دیگر، جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش اجازه فعالیت چندانی به هواپیماهای عراقی ندادند و بسیاری از آن‌ها ساقط شدند.
با توجه به روشن بودن موتور و ژنراتورهای ناو پیکان از ابتدای خروج از پایگاه صبح روز گذشته، ناو با مشکل کمبود سوخت روبرو بود. همچنین، درگیری‌های متعدد سطحی و هوایی، کمبود مهمات و آزوقه نیروها را به همراه داشت.
بنابراین؛ نیروی رزمی ۴۲۱ در ساعت ۱۲:۰۴ به ناوهای موشک‌انداز جمهوری اسلامی ایران (جوشن و پیکان) دستور داد با رعایت ایمنی منطقه، محل را ترک کنند. بار دیگر در ساعت ۱۲:۱۴ به ناو پیکان ابلاغ شد که پس از سوار کردن نیروهای تیم عملیات ویژه، منطقه درگیری را ترک کند.
پیکان؛ هدف کینه‌توزی دشمن بعثی
با توجه به گزارش‌ها مبنی بر انهدام همه یگان‌های دشمن و مشاهده نشدن هیچ حرکت مشکوکی، تصور بر این بود که منطقه امن است و خطر فوری برای یگان‌های خودی وجود ندارد. در نتیجه، ناو پیکان پس از سوار کردن نیروهای تیم عملیات ویژه در ساعت ۱۲:۲۹ روز هفتم آذر ۱۳۵۹ از اسکله البکر جدا شد و به سوی پایگاه بوشهر حرکت کرد. اما در ساعت ۱۲:۴۷، پس از آنکه حدود پنج مایل از البکر فاصله گرفته بود، گزارش شد که مورد حمله قرار گرفته است.
دقایقی بعد گزارش شد که مورد اصابت موشک قرار گرفته و قدرت تحرک ناو از بین رفته است.
در ساعت ۱۲:۵۲، درخواست کمک کرد و اعلام شد که تعدادی زخمی و شهید وجود دارد و سپس تماس مخابراتی ناو قطع شد. در مجموع تا خاتمه این عملیات، ۱۲ فروند از یگان‌های شناور دشمن منهدم یا خسارت کلی دیدند که از این تعداد، ۵ فروند ناوچه موشک‌انداز اوزا بودند.
همچنین، سه فروند دیگر از یگان‌های سطحی دشمن صدمات کلی دیدند و ۱۱ فروند هواپیمای جنگی عراق از انواع مختلف ساقط شدند. در این عملیات، بیش از نیمی از توان دریایی عراق از بین رفت و امکان جایگزینی یگان‌های منهدم شده و بازسازی نیروی دریایی عراق میسر نشد.
مروارید؛ نقطه عطف ایران در جنگ تحمیلی
عملیات مروارید نقطه عطفی در تاریخ نبردهای دریایی جمهوری اسلامی ایران با رژیم بعث عراق بود. این عملیات با پشتیبانی گسترده تیزپروازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران اجرا شد و به انهدام بخش مهمی از شناورهای نیروی دریایی و هواپیماهای نیروی هوایی دشمن منجر شد.
عملیات مروارید یکی از برجسته‌ترین عملیات‌های دریایی ایران در دوران دفاع مقدس به شمار می‌رود که نقش تعیین‌کننده‌ای در برتری دریایی نیروهای خودی و فلج‌سازی توان دریایی عراق ایفا کرد.
ارسال نظر