آینده صنعت خودرو از نگاه بیزنس مانیتور / پیچ بعدی

به گزارش اقتصاد نیوز، مهم‌ترین تحول سیاسی که صنعت خودرو ایران را در سه‌ماهه گذشته تحت تاثیر قرار داده ، تمدید توافق ژنو تا پایان ژوئن سال 2015 است. تقاضای شدیدی که به طور کلی در بازار ایران برای خودروهای جدید وجود دارد به همراه احتمال بهبود روابط بین ایران و غرب، اشتیاق زیادی را در بین خودروسازان خارجی از جمله رنو و پژو برانگیخته است.

طبق گزارش تجارت‌فردا، این دو خودروساز که تا قبل از خروج از بازار ایران در اوایل سال 2012 در پی تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور حدود یک‌سوم تولید بازار را در دست داشتند، هم‌اکنون درصدد برقراری ارتباطی دوباره با شرکای قدیمی خود هستند. در این راستا، پژو در حال مذاکره با ایران‌خودرو و رنو در پی خرید بخشی از سهام شرکت پارس‌خودرو از طریق مذاکره با سایپاست.

در همین رابطه، خبرگزاری‌ ای‌اف‌پی فرانسه به فاصله اندکی پس از تمدید مهلت توافق جامع هسته‌ای بین ایران و کشورهای گروه 1+5، از آغاز مذکرات پژو سیتروئن برای شروع مجدد تولید در ایران خبر داد. در این راستا، ژان کریستوف کومارد، مدیر بخش خاورمیانه پژو در تهران در یکم دسامبر 2014 اظهار داشت: «مذاکرات جدی در جریان است. ما روابط بلندمدتی با ایران داشته‌ایم و مصمم هستیم در اولین فرصت سرمایه‌گذاری مشترکی را که تمامی زنجیره تولید خودرو را در‌بر می‌گیرد، با ایران آغاز کنیم.»

با این حال، به‌رغم ابراز تمایل شدید این خودروسازان، ایران شرایط همکاری خود با خودروسازان خارجی را از زمان خروج آنها از بازار ایران در سال 2012 تغییر داده است. در نوامبر 2014، رسانه‌های محلی به نقل از رضا نوروززاده، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از شرایط جدید پرده برداشتند. در شروطی که برای خودروسازان خارجی در نظر گرفته شده، داخلی‌سازی در راس قرار دارد، به نحوی که در گام اول از 40 درصد شروع شده و تا 85 درصد ظرف مدت پنج سال برسد. همچنین خودروها را نباید به‌صورت CBU وارد کنند. آنچه ایران در قراردادهای خارجی دنبال می‌کند این است که مشارکت با خودروسازان خارجی منجر به رشد قطعه‌سازی ایران شود، درصد ساخت داخل آن بالا رود و در نهایت از پتانسیل‌های داخلی برای رشد صنعت خودروسازی ایران استفاده شود. بنا بر اعلام آژانس خبری ‌ترند در نیمه اول سال 2014، تولید خودرو در ایران به مرز 455 هزار دستگاه رسید و برنامه‌ریزی‌ها حاکی از این است که این میزان به 2.1 میلیون دستگاه تا پایان سال جاری ایرانی برسد.

با توجه به آغاز روند رو به افزایش تولید خودرو در سال جاری و نیز ثبات حاصل از تمدید مذاکرات هسته‌ای، بیزینس‌مانیتور پیش‌بینی خود را در خصوص میزان تولید سال خودرو در سال‌های 2015-2014 بهبود بخشیده و رشد 6.67 درصدی معادل 1.1 میلیون دستگاه خودرو را برای این صنعت پیش‌بینی می‌کند.

نگاهی به آمار فروش خودرو در نیمه اول سال 2014 نشان می‌دهد سایپا و به فاصله کمی پس از آن پژو در صدر پرفروش‌ترین برندهای خودرو بوده‌اند. ایران‌خودرو، برندهای کره‌ای هیوندایی و کیا و پس از آن برندهای چینی (چری، جیلی و لیفان) و در آخر تویوتا در رده‌های بعدی جدول 10 برند پرفروش به شمار می‌روند.

تحلیل صنعت خودرو ایران
بیزینس‌مانیتور، در تحلیل اخیر خود، ایران را بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده خودرو در خاورمیانه برمی‌شمارد. همچنین تولید داخلی موتور خودرو و خودرو و کاهش وابستگی به واردات، رشد طبقه متوسط جامعه و افزایش تقاضا در میان‌مدت، رشد چشمگیر تولید و فروش خودرو در سال 2015-2014 و پیش‌بینی بیزینس‌مانیتور از رشد یکنواخت در فروش خودروهای جدید تا سال 2018 از دیگر نقاط قوت ذکرشده برای این صنعت است.
احتمال شکست مذاکرات هسته‌ای که البته به دلیل هزینه‌های آن بعید به نظر می‌رسد، ممکن است به ادامه محرومیت این صنعت از سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی منجر شود. در مجموع، بی‌ثباتی سیاسی تهدیدی برای کل اقتصاد به شمار می‌رود.

چشم‌انداز تولید خودرو
تصمیم رنو به بازگشت به بازار ایران با تغییرات ساختاری اخیر این کشور بیش از پیش مشهود شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که طبق توافق جدیدی که بین ایران‌خودرو و رنو به عمل آمده است، دو خودرو جدید کلیو4 و کپچر توسط ایران‌خودرو به زودی تولید خواهد شد.

فروش
به گزارش سایت Focus2Move، فروش خودروهای نو در ایران در نیمه اول سال 2014، با 23 درصد افزایش به 394463 دستگاه رسیده است. بیزینس‌مانیتور رشد 55‌درصدی را در این بخش برای سال جاری در نظر گرفته است. برای سال‌های آتی نیز، پیش‌بینی بیزینس‌مانیتور حاکی از رشد 38‌درصدی است که فروش سالانه را تا سال 2018 به 76.1 میلیون دستگاه در سال برساند.

بیزینس‌مانیتور بر این باور است که افزایش 30‌درصدی قیمت خودرو در نیمه سال 2014، تاثیر نامطلوبی بر میزان فروش خودروهای نو داشته باشد. طبق گزارشی که در جولای 2014 در روزنامه ایران دیلی به چاپ رسید، سه تن از نمایندگان مجلس، عیسی اماما، محمدعلی مددی و نادر قاضی‌پور، از نحوه قیمت‌گذاری خودروها در شورای مربوطه انتقاد کردند و خواستار تجدیدنظر شدند. بهروز نعمتی، یکی از اعضای کمیسیون صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی سوء‌مدیریت را عامل اصلی افزایش قیمت‌ها دانست.

تجارت
پیش‌بینی افزایش تولید به معنای افزایش صادرات خودروهای ایرانی در سال مالی جاری نیز خواهد بود.

در آگوست 2014، خبرگزاری فارس از تصمیم ایران‌خودرو مبنی بر صادرات 10 هزار خودرو به روسیه خبر داد. بنا بر اظهارات هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو، این اقدام در راستای تلاش این شرکت برای افزایش سهم بازار است. این شرکت در نظر دارد یک‌سوم تولیدات خود را به بازارهای جهانی عرضه کند. به گفته یکه‌زارع «رعایت استانداردهای روسیه اولین گام در جهت ورود به بازار این کشور است اما آنچه اهمیت دارد خدمات پس از فروش مناسب به مشتریان این بازار است».

علاوه بر روسیه، ایران درصدد است خودروهای تولیدی خود را به سایر کشورها نیز عرضه کند. در این رابطه، در ژوئن 2014، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان، اعلام کرد 90 درصد خودروهای ساخت داخلی، استانداردهای یورو4 را دارا هستند. پژو 206، ال90، سمند و تیبا از جمله خودروهایی هستند که این استانداردها را رعایت می‌کنند.

خودروهای سواری
نگاهی به آمار فروش خودرو در نیمه اول سال 2014 نشان می‌دهد سایپا و به فاصله اندکی پس از آن پژو، دو برند پرفروش در بازار ایران بوده‌اند.

به گزارش وب‌سایت Focus2Move، در نیمه اول سال 2014، سایپا 138577 دستگاه خودرو جدید به فروش رسانده و سهم 1/35‌درصدی را به خود اختصاص داده است. برند پژو نیز با فروش 121176 دستگاه خودرو و سهم 7.30 ‌درصدی در رتبه بعدی قرار گرفته است. ایران‌خودرو با فروش 54887 دستگاه خودرو و سهم  9.13 ‌درصدی جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است. این سه برند در کل 80 درصد سهم بازار فروش خودرو را به خود اختصاص داده‌اند.

تحولات صنعت خودرو در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا
بیزینس‌مانیتور در بررسی‌های خود از تحولات صنعت خودرو در خاورمیانه و چشم‌انداز آن نیز غافل نمانده است. آنچه در این بررسی جالب توجه است این است که تعداد پروژه‌های مصوب در حوزه سرمایه‌گذاری در این صنعت با میزان اشتیاقی که به این منطقه ابراز می‌شود تفاوت دارد. در برخی موارد، خودروسازان منتظر توسعه بیشتر صنعت در یک کشور خاص هستند یا به‌عنوان نمونه در مورد ایران ‌خودروسازان خارجی به انتظار توافق جامع هسته‌ای بین ایران و کشورهای گروه 1+5 نشسته‌اند.
متن کامل این گزارش را در اینجا بخوانید.