بحران آب کشاورزی در جنوب خوزستان
.غلامرضا شریعتی با تاکید بر رعایت عدالت در توزیع آب در حوضه‌های مارون، جراحی و زهره می‌افزاید: تامین آب کشت دائم در اولویت است. از این رو برنامهریزی باید به صورتی باشد که آب نخیلات شادگان تامین شود. وی با بیان اینکه در هندیجان با تامین آب شرب نیز با مشکل مواجه هستیم، نسبت به گسترده شدن اختلافات در تقسیم آب هشدار داد و اظهار کرد: در صورتی که مسوولان و نخبگان از اکنون برای مدیریت برداشت آب در خوزستان همکاری نکنند، در آینده مشکلات بر سر منابع آب به شهرستان‌های خوزستان کشیده می‌شود و جنگ آب در استان به راه می‌افتد.
نابودی ۴۳ هزار هکتار از اراضی هندیجان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان نیز می‌گوید: ۴۳ هزار هکتار از اراضی هندیجان در حال نابودی است که باید فکری اساسی برای احیای آنها کنیم.کیخسرو چنگلوایی اظهار می‌کند: از بخش آورد آب در خوزستان از ۲۸ میلیارد مترمکعب متوسط دوره در دو سال قبل به کمتر از ۱۴ میلیارد مترمکعب رسیدیم؛ اما در حوضه مارون اگر سال پایه ۹۰ باشد طی سال‌های اخیر از آورد یک میلیاردی در سال به ۵۰۸ میلیون مترمکعب در سال رسیده‌ایم. وی می‌افزاید: افزایش سطح زیرکشت به هیچ وجه صحت ندارد، بلکه کاهش آورد رودخانه و برداشت‌های بی‌رویه بالادست سد مارون و رودخانه زهره (در استان‌های دیگر) از مشکلات اصلی است.چنگلوایی با اشاره به صدور مجوز برداشت در استان‌های دیگر می‌گوید: از ۱۷۰ هزار هکتار در سال ۹۲، امسال به ۱۰۶ هزار هکتار رسیده‌ایم. به غیر از کشت‌های دائم همچون نخیلات یا سایر درختان میوه در 2600 هکتار، دیگر کشت تابستانه نداریم.وی با اشاره به اینکه سد کوثر در کهکیلویه و بویراحمد بیشترین ذخیره‌های آب را به خود اختصاص می‌دهد، تصریح می‌کند: ۴۳ هزار هکتار از اراضی هندیجان در حال نابودی است و آمار ذخیره سد کوثر خیلی بیشتر از رقم اعلامی از سوی آب و برق خوزستان است.رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اظهار می‌کند: سالانه دو نوبت براساس الگوی کشت سطوح، میزان و نوع کشت را تعیین و بعد آب مورد نیاز را درخواست می‌کنیم. تا افق ۱۴۰۴ نیز این الگوی کشت تعیین شده و حتی برخی اقدامات را در زمینه افزایش راندمان آب داشته‌ایم.
کاهش طرح توسعه کشاورزی
نماینده رامهرمز و رامشیر در مجلس نیز می‌گوید: برخلاف اعلام وزیر نیرو، طرح توسعه کشاورزی خوزستان موسوم به طرح ۵۵۰ هزار هکتاری کاهش یافته است. اقبال محمدیان اظهار می‌کند: خوزستان به‌عنوان یکی از استان‌های کم‌آب با هوایی خشک و دارای میزان کمتر بارندگی است؛ از این رو باید منابع آبی و خاکی را به خوبی مدیریت کنیم.وی افزود: توجه امروز دنیا تغییر نگاه سنتی به آبیاری تحت فشار، بارانی و قطره‌ای آن هم در فضای بسته است. دیگر توجه‌ها به سمت آبیاری‌های نوین و کشاورزی‌های با استفاده از تجهیزات نوین متمرکز شده است. امروز جنگ آینده را جنگ آب می‌دانند؛ از این رو باید منابع موجود را صحیح و علمی مدیریت کنیم.محمدیان با تاکید بر مدیریت رهاسازی به موقع آب از دریچه‌های سد اعلام می‌کند: لایروبی کانال‌های فرعی سد شهدای رامشیر قطعا کمک بسیاری به بهبود وضعیت کشاورزی می‌کند.نماینده رامهرمز و رامشیر با اشاره به اینکه هندوانه، سیر و سبزی رامهرمز در کشور بسیار مطرح است، می‌گوید: برنامه توسعه ششم در حال بررسی از سوی مجلس است که تاکنون از ۱۴۴ ماده ۴۸ ماده را بررسی کردند و انتظار داریم تا پیشنهادهای لازم در حوزه کشاورزی نیز به مجمع نمایندگان ارائه شود.
بحران در زندگی مردم شادگان
نماینده شادگان در مجلس نیز می‌گوید: وضع زندگی در شادگان از حالت بحران گذشته و مردم در حال ترک شهر و زادگاه خود هستند. مجید ناصری‌نژاد درباره مشکلات حوضه رودخانه مارون اظهار می‌کند: در حوضه مارون مشکلاتی جدی داریم به‌ویژه شهرهای پایین‌دست همچون شادگان مشکلات حادی دارند. وضعیت شادگان حتی از بحران هم گذشته و مردم این شهر در حال مهاجرت هستند. نماینده شادگان در مجلس ادامه می‌دهد: اکثر شادگانی‌ها به ماهشهر، رامشیر، اهواز، آبادان و خرمشهر مهاجرت کرده‌اند و این وضعیت خیلی خطرناک است.
نابودی نخلستان‌های شادگان
ناصری‌نژاد با انتقاد از اینکه اگر این روند ادامه پیدا کند دیگر از نخلستان‌های شادگان اثری باقی نمی‌ماند، می‌گوید: پساب‌های نیشکر از پایین‌دست نیز در حال پیشروی به سمت نخلستان‌ها است که شاید هزاران نخل را نیز به نابودی
بکشانند.وی اظهار می‌کند: خربزه و بامیه شادگان در گذشته معروف بوده و حتی کشت برنج را نیز داشتیم، ولی دیگر از هیچ کدام آنها خبری نیست. امروز دیگر شادگان خودش مانده و تعدادی نخل که آنها نیز در حال نابودی هستند.
جیره به تالاب نرسید
مدیرکل محیط زیست خوزستان نیز اظهار می‌کند: معیشت هزاران نفر از مردم به تالاب شادگان وابسته است و مردم در زمینه‌های مختلف همچون صید، صیادی و کشاورزی به حیات این تالاب نیاز دارند. احمدرضا لاهیجان‌زاده می‌افزاید: باید رودخانه‌های استان را شبکه‌ای کنیم که نیازهای مورد نیاز حوضه‌های همدیگر را برطرف کنند. وی می‌گوید: تالاب بین‌المللی شادگان با بیش از 500 هزار هکتار در انتهای حوضه مارون- جراحی قرار دارد و معیشت بیش از 100 هزار نفر از مردم محلی به این تالاب وابسته است.
کاهش 45 درصدی آورد مارون
معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان نیز با بیان اینکه 5/ 9 میلیارد مترمکعب از حجم سدهای خوزستان معادل 45 درصد سدها خالی است، می‌گوید: ورودی به سد مارون نسبت به سال‌های نرمال 45 درصد کاهش یافته و آورد فعلی این رودخانه نیز کمتر از انتظار است. هوشنگ حسونی‌زاده می‌افزاید: متوسط بارش در حوضه‌های آبی مشرف به رودخانه‌های خوزستان نسبت به پارسال 46درصد و نسبت به طولانی‌مدت 23 درصد کاهش یافته است که در حوضه رودخانه مارون- جراحی بارش‌ها نسبت به طولانی‌مدت 35 درصد و نسبت به پارسال 35 درصد کاهش یافته است. وی تاکید می‌کند: با توجه به اینکه در پاییز با کاهش شدید بارندگی مواجه بودیم، برای خروج از بحران باید با احتیاط عمل کرد. حسونی‌زاده با اشاره به کشت 95 هزار هکتار در حوضه مارون اظهار می‌کند: با توجه به محدودیت شدید منابع آبی و استمرار خشکسالی در این حوضه، نوبت‌بندی‌هایی برای آبیاری اراضی تحت پوشش این حوضه انجام شده که در صورت رعایت نشدن این نوبت بندی‌ها با چالش مواجه می‌شویم، به‌ویژه در پایین‌دست حوضه مارون و تامین آب نخیلات شادگان دچار تنش خواهیم شد. وی همکاری مدیران محلی و فرمانداران را برای توزیع عادلانه آب در طول 320 کیلومتر مسیر رودخانه مارون- جراحی خواستار شده و می‌افزاید: برای جلوگیری از بروز تنش در این حوضه، جلوگیری از برداشت غیرمجاز آب از سوی کشاورزان فاقد پروانه، همکاری کشاورزان و نظام‌های صنفی، نظارت فرمانداران بر رعایت نوبت‌بندی، رعایت الگوی کشت و همکاری دستگاه قضایی برای برخورد با برداشت‌کنندگان غیرمجاز و تسریع در صدور احکام قضایی لازم است.
رعایت مصرف آب در بالا دست
همچنین معاونت حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به محدودیت منابع موجود و دغدغه سازمان برای تامین آب موردنیاز کشت‌ها می‌گوید: نوبت‌بندی به تنهایی از سوی امور آب انجام شدنی نیست آن هم وقتی که در حوضه مارون به تنهایی ۶۰۰نفر برداشت‌کننده داریم. مصطفی شبه با اشاره به اینکه در دور دوم باران‌های حوضه مارون شاهد باران موثری نبودیم، اعلام می‌کند: انتظار داریم که برنامه نوبت‌بندی در راس نظارت و کنترل آب فرمانداران قرار داشته باشند.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد
