تدبیر روحانی برای فرماندهی تیم اقتصادی

روزنامه شرق با این مقدمه نوشت: به‌این‌ترتیب، به نظر می‌رسد هرچند در تیم اقتصادی پیشنهادی رئیس‌جمهور، یک اقتصاددان برای راهبری وزارتخانه‌های اقتصادی حضور ندارد؛‌ اما او برای این مسئله نیز چاره‌اندیشی کرده و فردی را در قامت راهبر برای فرماندهی اقتصاد ایران برگزیده است. مسعود نیلی در دولت یازدهم مشاور ارشد اقتصادی رئیس‌جمهور بود و حالا سمتی سنگین‌تر را به نام خود کرده است.

هادی حق‌شناس، اقتصاددان، در گفت‌وگو با «شرق» انتخاب مسعود نیلی را انتخابی درست و باهدف از سوی رئیس‌جمهور می‌داند و می‌گوید: ستاد اقتصادی دولت طبیعی است ترکیبی از دستگاه‌ها یا وزارتخانه‌های اقتصادی دولت باشد. نیلی قبلا مشاور و دستیار ارشد رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بوده و اکنون بحث دبیری او نیز مطرح شده که به نظر می‌رسد، موضوع همان فرماندهی اقتصاد دولت دوازدهم باشد.

حق‌شناس با اشاره به ضعف تیم اقتصادی پیشنهادی رئیس‌جمهور، می‌گوید: به هر تقدیر، امروز در تیم پیشنهادی اقتصادی دولت، هیچ‌ اقتصاددانی حضور ندارد یا اقتصاددانی که در حد و اندازه نیلی باشد، در تیم اقتصادی دولت دیده نمی‌شود. نیلی هم به‌ لحاظ تئوری (استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف) و هم از نظر اجرائی، فردی مطلع است. به‌هرترتیب، او در تدوین برنامه‌های پنج‌ساله سوم حضور داشته و فردی است که در همه سال‌های گذشته، به‌عنوان مطلع مسائل اقتصادی از منظر کارشناسی مطرح بوده است.

به گفته او، به نظر می‌رسد امروز در اقتصاد ایران، او یکی از انگشت‌شمارهایی است که هم به ‌لحاظ تئوری می‌تواند اقتصاد ایران را به سمت مطلوب هدایت کند و هم نقاط قوت و ضعف اقتصاد ایران را می‌شناسد.

او درباره حُسن انتخاب نیلی در قالب فرمانده، تصریح می‌کند: امروز ابرچالش‌هایی مانند صندوق بازنشستگی، نرخ بی‌کاری دورقمی و نرخ رشد پایین اقتصادی، نرخ رشد پایین سرمایه‌گذاری و چالش‌هایی از این دست که در اقتصاد ایران مطرح شده را تقریبا می‌توان گفت او وارد ادبیات اقتصاد ایران کرد. به عبارت ساده‌تر، اقتصاد ایران را هم خوب می‌شناسد و هم بر تئوری‌های اقتصاد مسلط است. در حقیقت او هم بیماری اقتصاد ایران را می‌شناسد و هم نسخه درمان آن را می‌داند.

این اقتصاددان نتیجه می‌گیرد: بنابراین اگر چنین فردی با چنین ویژگی‌هایی در جایگاه دبیر ستاد اقتصادی دولت قرار بگیرد، دستگاه‌های اجرائی هم می‌توانند هم مسائل و مشکلات خود را عنوان کنند و هم راهکارها در این زمینه مطرح می‌شود. شخصیت علمی نیلی به نظر می‌رسد بتواند وحدتی شامل تکنیک‌ها و تاکتیک‌ها را برای اقتصاد ایران مدون کند.

او در ادامه به اعتماد رئیس‌جمهور به نیلی اشاره کرده و می‌افزاید: به نظر می‌رسد او یکی از معتمدان رئیس‌جمهور است و او می‌تواند از این سرمایه‌ اجتماعی برای ساماندهی اقتصاد ایران استفاده کند. دستگاه‌های اجرائی هم اگر بدانند دبیری در رأس ستاد اقتصادی دولت قرار دارد که مورد اعتماد رئیس‌جمهور است، فرماندهی او را خواهند پذیرفت.

حق‌شناس همچنین تأکید می‌کند: ضعفی که به نظر می‌رسد در معرفی کابینه دوازدهم وجود دارد؛ یعنی همان نبود یک اقتصاددان برجسته، با انتصاب دکتر نیلی برطرف خواهد شد.

به گفته او، چنین سمتی البته به شکل مشابه از سوی مقام معظم رهبری درباره اقتصاد مقاومتی پیش‌تر به اسحاق جهانگیری اعطا شده بود؛ اما در روال عادی اقتصادی چنین عنوانی نداشتیم. بااین‌حال، بالاخره در ادوار مختلف، همواره سازمان برنامه و بودجه یا وزارت امور اقتصادی و دارایی یا بانک مرکزی، یا برخی دستگاه‌های مشابه، به تناسب اینکه چه شخصیتی در رأس آنها قرار گرفته، ناخودآگاه لیدر و راهبری باقی دستگاه‌ها را بر عهده گرفته بودند.

این اقتصاددان معتقد است: کسی که این راهبری را بر عهده می‌گیرد، طبیعی است که باید مسلط به علم اقتصاد باشد یا حداقل در ادبیات اقتصادی آن‌چنان برجستگی داشته باشد که شیخوخیت او را باقی دستگاه‌های اجرائی بپذیرند که به نظر می‌رسد درباره مسعود نیلی در این زمینه، شک و شبهه‌ای وجود ندارد و همه آن را پذیرفته‌اند. به گفته او، این حکم رئیس‌جمهور تثبیتی است بر این نکته مهم که راهبری برنامه‌های اقتصادی متوجه مسعود نیلی خواهد بود.