جنگ رزمایش ها/ مرزهای داغ روسیه در اروپا

به گزارش ایرنا، در تازه ترین تمرین جنگی، رزمایش مشترک یک هفته ای در حال برگزاری روسیه و بلاروس که چهار روز دیگر پایان می یابد، موج جدیدی از تنش ها بین مسکو و غرب را به وجود آورده است و مقام های ناتو از آن ابراز نگرانی کرده اند که این مساله می تواند رویارویی های دو طرف را در آینده تشدید کند.

مسکو اعلام کرده، برگزاری رزمایش «زاپاد-2017» (غرب-2017) علیه هیچ کشوری نیست و هدف آن فقط هماهنگی واحدهای نظامی روسیه و بلاروس است.

تمرین جنگی «زاپاد-2017» در مناطقی از بلاروس، شهر بندری سن پترزبورگ، استان لنینگراد و نیز مناطق مرزی پسکوف روسیه برگزار می شود.

12 هزار و 700 نظامی شامل هفت هزار و 200 نیروی بلاروسی و پنج هزار و 500 روس همراه نزدیک 70 جنگنده و بالگرد، 250 تانک، 200 توپ، راکت انداز، خمپاره انداز و نزدیک 10 ناو و کشتی پشتیبانی در کنار آماده باش سامانه های دفاعی اس 300 و اس 400 در این رزمایش شرکت دارند.

روسیه و بلاروس به عنوان دو عضو پیمان امنیت جمعی (شماری از جمهوری های سابق شوروی) که در همسایگی کشورهای عضو ناتو قرار گرفته اند، با برگزاری رزمایش «زاپاد-2017» قدرت خود را علیه دشمن فرضی در مرزهای لهستان و کشورهای بالتیک (لیتوانی، لتونی و استونی - با گرایش ضدروسی) به نمایش می گذارند.

** پاسخ روسیه:

وزارت دفاع روسیه در بیانیه ای تصریح کرده که این رزمایش ماهیتی کاملا دفاعی دارد و هیچ کشور یا گروهی از کشورها را هدف قرار نمی دهد.

در بیانیه همچنین آمده است که انتخاب نام غرب برای رزمایش به معنای هدف آن علیه کشورهای غربی نیست، بلکه چون در غرب روسیه برگزار می شود، چنین نامی برگزیده شده است.

البته انتخاب این منطقه برای برگزاری رزمایش روسیه و بلاروس اهمیت دارد، زیرا ناتو نیز در سال های اخیر چندین رزمایش برگزار کرده و شمار نظامییان در منطقه بالتیک را با استقرار چهار گردان متشکل از نیروهای نظامی چندین کشور افزایش داده است.

** مرزهای داغ:

منطقه شرق اروپا نزدیک و کنار روسیه در حال تبدیل شدن به یکی از نظامی ترین مرزهای دنیا است که در دو سو این کشور و غرب به پیشگامی آمریکا و ناتو در حال صف آرایی هستند.

روسیه که زمانی به عنوان پایتخت اتحاد جماهیر شوروی تا سال 1991 و تا پیش از فروپاشی هزاران کیلومتر از دایره قدرت نفوذ ناتو و آمریکا دور بود، اکنون شاهد از بین رفتن خط فاصله جبهه ها است، زیرا دیگر از منطقه امن بلوک شرق خبری نیست و بسیاری از کشورهای کمونیست سابق متحد آمریکا و عضو ناتو شده اند.

لهستان که روزی عضو پیمان نظامی ورشو متعلق به اردوگاه کمونیسم به رهبری شوروی و رقیب ناتو بود، اکنون همراه رومانی مرکز استقرار سامانه موشکی آمریکا شده است که بارها اعتراض مقام های بلندپایه روسیه از جمله ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور را برانگیخته است.

این قدرت نمایی که براساس نظر کارشناسان هدف آن ایجاد دیواره دفاعی در برابر موشک های قاره پیمای روسیه و همچنین در صورت ضرورت تبدیل آن به تهاجمی است با ناوهای مجهز به موشک های ایجیس در دریاهای سیاه و بالتیک پشتیبانی می شود.

غرب همچنین برای هم افزایی توان جنگی، از استقرار همیشگی یا موقت یگان های نظامی در جمهوری های سابق شوروی از جمله لتونی و استونی هم مرز روسیه، مولداوی و گرجستان بهره می گیرد که در صورت بروز بحران می تواند برای مسکو نگران کننده باشد.

اوکراین هم که اکنون به ضدروسی ترین جمهوری سابق شوروی تبدیل شده است، یکی از امیدهای ناتو و آمریکا به شمار می رود تا بتوانند فشارهای نظامی را بر مسکو افزایش دهند.

در یک هفته اخیر در اوکراین هم دو رزمایش از جمله با شرکت نیروهای ناتو برگزار شده است و پترو پوروشنکو رئیس جمهوری این کشور که به داشتن مواضع ضدروسی معروف شده نیز از تمرین جنگی روسیه و بلاروس ابراز نگرانی کرد.

وی این احتمال را که رزمایش زاپاد-2017 با هدف آماده شدن روسیه برای حمله برگزار می شود، بعید ندانست و همزمان برخی مقام های کشورهای حوزه بالتیک نیز از این رزمایش ابراز نگرانی کردند.

اما در واکنش به این مواضع، آلکساندر فومین معاون وزیر دفاع روسیه در مصاحبه با دویچه وله (صدای آلمان) گفت: نیروهای روسی در مرزهای آلمان یا فرانسه مستقر نشده اند، بلکه ناتو کنار مرزهای ما مستقر شده است.

وی تصریح کرد: برگزاری رزمایش زاپاد ـ 2017 نمی تواند دستاویزی برای استقرار نیروهای مسلح ناتو نزدیک مرزهای روسیه باشد.

** پیام روسی-چینی به غرب:

فارغ از مواضع دو طرف، برگزاری این رزمایش و تمرین جنگی چندی پیش با چین در حیاط خلوت ناتو می تواند پیام صریح مسکو به غرب باشد که با تاکید بر لزوم پرهیز از اندیشه رویارویی یا ماجراجویی ضدروسی، پیامدهای احتمالی اقدام های نظامی خود را در نظر بگیرد.

روسیه دو ماه پیش در راستای این سیاست، در دریای بالتیک رزمایش مشترکی با چین برگزار کرد.

رزمایش یک هفته ای چین و روسیه که 30 تیر آغاز شد، نخستین تمرین جنگی دو کشور در این منطقه راهبردی یعنی عرصه حضور همیشگی پیمان آتلانتیک شمالی بود.

پایگاه آنلاین روزنامه روسی نزاویسیمایا گازتا در این باره نوشت: آمادگی چین برای نمایش توان نظامی در دریای بالتیک، نخست حاکی از آینده نگری پکن است که اروپا هم بین آنها قرار دارد و می خواهد این اهداف را با همکاری مسکو اجرا کند.

رسانه روسی افزوده است: از سوی دیگر، روسیه و چین قرارداد برنامه توسعه مناسبات نظامی را تا سال 2020 امضا کرده اند.

توم اُ کانر مفسر نشریه نیوزویک روسیه هم نوشته است: مسکو و پکن اکنون قدرت های دریایی دوم و سوم جهان هستند. از سوی دیگر تاکنون بارها علیه ابتکارهای پیشنهادی غرب در سازمان ملل متحد شده‌اند و روسیه نیز در اختلاف سیاسی چین و آمریکا در مورد کره شمالی دخالت کرد.

از نگاه مفسر نیوزویک، روسیه و چین به همین دلیل رزمایش‌ مشترک در دریای بالتیک را طراحی کردند و شرایط را چنان ترتیب دادند که از منافع خود در برابر ناتو و آمریکا هم در غرب و هم در خاور دور دفاع کنند.

** دریای سیاه یا دریای داغ:

نقطه دیگر رویارویی نظامی روسیه و ناتو دریای سیاه است که در سال های اخیر به کانون تنش در منطقه تبدیل شده است.

دریای سیاه یکی از راهبردی ترین پهنه های آبی جهان است که از تنگه بسفر و دریای مرمره با دریای مدیترانه و از تنگه کرچ با دریای آزوف پیوستگی دارد.

جز روسیه به عنوان یکی از کشورهای این منطقه، آمریکا و ناتو با دیگر کشورهای ساحلی دریای سیاه یعنی ترکیه، رومانی، بلغارستان، اوکراین، و گرجستان روابط گسترده یا حضور مستقیم نظامی به عنوان همپیمان دارند و از این موقعیت و پاپگاه های خود برای تحرکات نظامی بهره می گیرند.

سال 2014 پس از جدایی شبه جزیره کریمه از اوکراین به خاک روسیه براساس نتایج یک همه پرسی که آمریکا و اتحادیه اروپا آن را رد کرده اند، تسلیحات پیشرفته روسی از جمله مجموعه های موشکی باستیون ویژه پدافند ساحلی و سامانه های دفاع موشکی اس-300 در این منطقه مستقر شده است.

همزمان ناتو و آمریکا نیز با هدف اعلام شده دفاع از اوکراین، حضور نظامی خود را در دریای سیاه چند برابر افزایش داده و ناوهای غربی همیشه در این منطقه حضور دارند.

در سه سال اخیر روسیه و ناتو چندین رزمایش در منطقه برگزار کرده و در برابر یکدیگر در این پهنه آبی قدرت نمایی کرده اند.

برگزاری رزمایش های ناتو و اجرای تمرین های جنگی توسط روسیه یا با کشورهای متحد، حاکی از سطح بالای رویارویی نظامی است که تهدیدهای بالقوه ای را با پیامدهای مخرب در بر دارد و دو طرف هم از آن آگاهی کامل دارند. تداوم این شرایط سبب شده است تا شرق اروپا به منطقه ملتهب نظامی با احتمال خطرآفرینی بالا تبدیل شود.