راند دوم بازی ترامپ
به گزارش اقتصادنیوز ، این در حالی است که عدم تمدید تعلیق تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند ضربه‌ای مرگبار برای توافق هسته‌ای باشد و آمریکا را در موضع نقض توافق هسته‌ای بین‌المللی قرار دهد. تصمیم ترامپ درمورد برجام، احتمالا مهمترین تصمیم رئیس کاخ سفید در حوزه سیاست خارجی در سال ۲۰۱۸ خواهد بود. پیش‌تر عباس عراقچی، از اعضای بلندپایه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در نشست امنیتی تهران، با اشاره به اینکه «حرکت آمریکا در راستای از بین بردن برجام است» تاکید کرده بود: «تلاش‌های رئیس‌جمهور آمریکا ممکن است در چند روز آینده به نقطه‌ای برسد که واشنگتن به‌طور کامل از برجام خارج شود. بنابراین جامعه بین‌الملل باید برای این مرحله آمادگی داشته باشد.»
بازی ترامپ
به‌نظر می‌رسد که بازی ترامپ در قبال ایران و به‌خصوص مساله برجام از چند راند تشکیل شده است؛ در راند اول رئیس‌جمهوری آمریکا پایبندی ایران به برجام را تایید نکرد و آن را به کنگره ارجاع داد که به‌دنبال بی‌عملی کنگره، تعیین تکلیف برجام بار دیگر به کاخ سفید محول شد. اکنون راند دوم بازی آغاز شده است؛ در این مرحله امکان آن می‌رود که ترامپ تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید نکند که این اقدام وی، مساوی با خروج از برجام خواهد بود. این در شرایطی است که رئیس‌جمهوری آمریکا در زمان رقابت‌های انتخاباتی و همچنین در ابتدای ورود به کاخ سفید وعده داده بود که توافق هسته‌ای با ایران را پاره کند و بسیاری از کارشناسان در همان زمان اعلام کردند که آسان‌ترین راه برای نابودی برجام همین عدم تمدید تعلیق تحریم‌ها است که به منزله خروج آمریکا از توافق خواهد بود. نکته اینجاست که اگر واشنگتن از برجام خارج شود گروه ۱+۵ به گروه ۱+۴ شامل کشورهای اروپایی بریتانیا، آلمان، فرانسه و روسیه و چین تبدیل خواهد شد. با توجه به حمایت‌های پایتخت‌های اروپایی، مسکو و پکن، به‌نظر نمی‌رسد که آنها از سیاست احتمالی خروج آمریکا از برجام پیروی کنند. البته این سناریو لااقل در این مرحله احتمالا از سوی دولت واشنگتن در قبال برجام پیگیری نمی‌شود، بلکه به‌نظر می‌رسد که ترامپ تعلیق تحریم‌ها را تمدید کند ولی در مقابل از یکسو به اجرای سختگیرانه‌تر برجام روی آورد و از سوی دیگر تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران را افزایش دهد.
آمریکا از سرعت عمل ایران متعجب خواهد شد
از سوی دیگر مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور روز گذشته در سخنانی با اشاره به اینکه با توجه به شخصیت غیر‌قابل پیش‌بینی ترامپ، مشخص نیست چه تصمیمی درباره برجام خواهد گرفت، تاکید کرد: «اگر ترامپ و آمریکا از برجام خارج شود عکس‌العمل ما به‌سرعت عملیاتی خواهد شد و آمریکایی‌ها از سرعت عمل ما تعجب خواهند کرد.» به گزارش «ایرنا» تخت‌روانچی افزود: «آمریکا مطمئنا (از خروج از برجام) پشیمان خواهد شد و حتما بیشتر از ما ضرر خواهد کرد، اگرچه ما استقبال نمی‌کنیم آمریکایی‌ها به این سمت بروند ولی اگر از این توافق خارج شوند آخر دنیا نیست و خودشان خواهند دید که جمهوری اسلامی ایران چقدر با برنامه پیش رفته است.» به گفته معاون پیشین اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه، ایران حدود یک سال است آمادگی‌های لازم را ایجاد کرده، مبنی بر اینکه اگر برجام نباشد چه اتفاقی در کشور رخ می‌دهد و روابط با کشورها به چه‌سمت‌وسویی می‌رود. او با اشاره به پایبندی ایران به برجام و وفاداری به عهد افزود: «ما از ابتدا هم گفتیم تا وقتی در برجام خواهیم ماند که برای ما منافعی داشته باشد، روشن است که برجام مانند هر توافق دیگر حاصل یک فرآیند بده - بستان است و ما برای یک دوره موقت محدودیت‌هایی را در فعالیت‌های خود قائل شده‌ایم.»
حمایت اروپا
همزمان با رجزخوانی‌های واشنگتن برای برجام، اتحادیه اروپا و دیگر طرفین یعنی روسیه و چین خواهان حفظ برجام هستند و از مزایای آن سخن می‌گویند. کاترین ری، سخنگوی اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه با خودداری از هرگونه گمانه‌زنی درباره خروج احتمالی آمریکا از توافق هسته‌ای (برجام) تاکید کرد که موضع اتحادیه اروپا روشن است و این اتحادیه به حمایت از برجام و اجرای آن ادامه خواهد داد. به گزارش «ایرنا» سخنگوی فدریکا موگرینی، در کنفرانس خبری در بروکسل تاکید کرد که برجام در حال ثمر بخشیدن است و اروپا به حمایت از این توافق و اجرای آن ادامه خواهد داد.
مخالفت آمریکایی‌ها با خروج از برجام
در شرایطی که داخل آمریکا افراد بسیاری با تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای مخالف هستند و به ترامپ در این خصوص هشدار می‌دهند، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، احتمال لغو برجام از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا را در روز جمعه ۲۲ دی‌ماه «یک احتمال واقعی» دانست و گفت: «رهبران اروپا باید هشدار رئیس‌جمهور ترامپ را در مورد ابطال برجام جدی بگیرند.» وب‌سایت خبری شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل نوشته است، نتانیاهو در روزهای گذشته پیام مشابهی را درخصوص «حقیقی بودن گزینه لغو برجام از سوی آمریکا» برای سران آلمان، بریتانیا و فرانسه ارسال کرد. همزمان سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا با بیان اینکه خروج از برجام حل مساله کره‌شمالی را سخت‌تر می‌کند، تاکید کرد: «با دموکرات‌ها و متحدان اروپایی برای دستیابی به قانونی با هدف رسیدگی به توافق هسته‌ای به نقطه خوبی رسیده‌ایم.»
نتیجه‌گیری
با کنار هم قرار‌دادن تحلیل‌ها و اظهارنظرهایی که درخصوص موضع‌گیری ترامپ درباره برجام مطرح شده است می‌توان گفت که به احتمال بسیار زیاد، رئیس‌جمهوری آمریکا بار دیگر تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید خواهد کرد اما بازهم از تایید پایبندی ایران به برجام خودداری خواهد کرد. همچنین با توجه به تلاش‌هایی که از چند ماه پیش آغاز شده احتمالا واشنگتن حوزه تحریم‌های غیرهسته‌ای را علیه ایران گسترده‌تر خواهد کرد و همچنان با ایجاد فضای تردید دررابطه با وضعیت توافق هسته‌ای تلاش می‌کند که از حامیان داخلی برجام و همچنین کشورهای اروپایی برای پیشبرد سیاست‌های ضدایرانی‌اش امتیازاتی کسب کند.
