دوزینگ پمپ چیست و انواع و نحوه کار دوزینگ پمپ

این نوع پمپ ها در بیشتر مواقع از پلاستیک، ترمو پلاستیک یا استیل ضد زنگ ساخته می شوند. آن ها دارای سوراخ های نصب و تجهیزات جانبی مانند مکش، لوله خروجی و اتصالات هستند. همچنین، اکثراً با یک کنترل الکترونیکی همراه هستند که جریان مایع را کنترل و تنظیم می کند.

دوزینگ پمپ چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

برنامه های متنوعی از تصفیه آب تا صنایع غذایی با استفاده از دوزینگ پمپ ها فعالیت می کنند. همچنین در حوزه های صنعتی، کشاورزی، تولید، آزمایشگاه های پزشکی و معدن نیز استفاده می شوند. برای مثال، می توان این پمپ ها را برای تنظیم PH آب با افزودن مواد شیمیایی اسیدی یا قلیایی به مخزن آب استفاده کرد. همچنین می توان از آن ها به عنوان پمپ های کلر زنی در ضد عفونی باکتری ها استفاده کرد. دوزینگ پمپ ها به گونه ای طراحی شده اند که در شرایط دشواری مانند دما و فشار بالا قابل استفاده باشند.

انواع پمپ های دوزینگ

انواع دوزینگ پمپ ها بر اساس مکانیزم انتقال قدرت و مکانیزم تراکم سیال به شرح زیر تقسیم بندی می شوند:

دوزینگ پمپ های سلونوئیدی

در این نوع پمپ ها، نیروی الکترو مغناطیسی به کار می رود. یک مگنت در این پمپ ها وجود دارد که با جریان الکتریسیته به آن باردار می شود و سپس شفت پمپ را به سمت خود جذب می کند. با قطع جریان الکتریسیته، نیروی فنر باعث حرکت پمپ می شود و عمل مکش و پمپاژ اتفاق می افتد. این نوع پمپ ها عمدتاً برای فشار و دبی های کم استفاده می شوند.

دوزینگ پمپ های موتوری

در این نوع پمپ ها، قدرت توسط یک موتور الکتریکی تأمین می شود. این پمپ ها معمولاً برای ظرفیت های بالا استفاده می شوند و از گیربکس جهت کاهش دور و افزایش گشتاور استفاده می کنند. به منظور استفاده در محیط های حساس و قابل اشتعال، می توان از الکترو موتور های ضد انفجار استفاده کرد.

دوزینگ پمپ های دیافراگمی

در این شکل پمپ ها، شفت پمپ به دیافراگم متصل است. حرکت رفت و برگشتی دیافراگم باعث انقباض و انبساط آن می شود و بنابراین سیال را می کشد و تزریق می کند. این پمپ ها عموماً در استخر های شنا، سیستم های تصفیه آب و تزریق مواد شیمیایی و خورنده استفاده می شوند و معایبی از جمله خوردگی و آسیب به قطعات مکانیکی پمپ را ندارند.

بررسی دوزینگ پمپ های پیستونی و پلانجری

دوزینگ پمپ های پیستونی و پلانجری نوعی از پمپ های جا به جایی مثبت هستند و در هنگام کارکرد باید توجه ویژه‌ ای به شیر خروجی پمپ ها داشته باشیم تا از آسیب به سیستم لوله‌ کشی و قطعات پمپ جلوگیری شود. بهتر است شیر خروجی پمپ ها در حالت بسته نباشد. برای جلوگیری از افزایش فشار، می توان در خط خروجی پمپ یک شیر اطمینان با مسیر بای پس طراحی کرد.

پمپ های پیستونی برای ایجاد ظرفیت های بالا استفاده می شوند. مکانیزم مکش و تراکم در این پمپ ها توسط حرکت خطی پیستون انجام می شود. نیروی محرک در این پمپ ها عموماً توسط یک موتور الکتریکی تأمین می شود که توسط قسمت گیربکس، بادامک خارج از مرکز و شاتون به حرکت خطی تبدیل می شود.

در این نوع پمپ ها از رینگ های فلزی برای آب بندی بین محفظه تراکم و قسمت موتور به کار می گیرند. در ورودی و خروجی پمپ از شیر های توپی یک طرفه برای آب بندی استفاده می شود و برای اطمینان بیشتر می توان از دو شیر یک طرفه استفاده کرد. قسمت هد پمپ و پیستون اغلب از جنس استیل ضد زنگ تهیه می شود. این نوع پمپ ها در صنایع فرآیندی، نفت و گاز، پتروشیمی، ماشین سازی، تصفیه آب و فاضلاب، دارو سازی، صنایع غذایی و تولید نوشیدنی و غیره استفاده می شوند.

پمپ های پلانجری نیز مکانیزم مشابهی به پمپ های پیستونی دارند، با این تفاوت که پلانجر ها دارای قطر باریک تر و طول بیشتری نسبت به پیستون هستند و در مواردی که نیاز به کنترل دقیق دبی در حجم کم وجود دارد، کارایی بهتری دارند. کنترل دبی در این پمپ ها با تغییر کورس رفت و برگشت پلانجر قابل تنظیم است. به طور کلی، پمپ های پلانجری برای تزریق دبی کم و فشار بالا استفاده می شوند.

محرک پمپ می تواند از نوع سلونوئیدی یا موتوری باشد که با حرکت خطی پلانجر عمل مکش و تراکم را انجام می دهد. آب بندی در پمپ های پلانجری به کمک پکینگ صورت می گیرد و مکانیزم آن نسبت به پمپ های پیستونی ساده تر است. در پمپ های پیستونی نیاز به رینگ های فلزی برای آب بندی وجود دارد که در مقایسه با پمپ های پلانجری آب‌ بندی آن ها بیشتر خراب می شود. برخی از کاربرد های پمپ های پلانجری شامل تزریق دقیق مواد شیمیایی، روغن کاری قطره ای قطعات مکانیکی کمپرسور ها و پمپ های رفت و برگشتی است.

محدوده دبی و فشار در دوزینگ پمپ

معمولاً دبی این پمپ ها بین 1 تا 10000 لیتر در دقیقه و فشار کاری بین 10 تا 2000 بار متغیر است. دبی می تواند به صورت دستی یا اتوماتیک تنظیم شود و می تواند از صفر تا حداکثر مقدار ممکن تنظیم شود. با این حال، دقت عملکرد آن ها ممکن است به دلیل دقت ساخت شرکت سازنده متفاوت باشد. به عنوان مثال، اگر دقت دوزینگ پمپ توسط سازنده به عنوان 1٪ اعلام شده باشد، این به معنای آن است که در هر نقطه بین 1 تا 100٪ دبی، دقت پمپ دوزینگ مد نظر یکسان خواهد بود.

ساختار و قطعات تشکیل‌ دهنده سیستم دوزینگ شیمیایی

بخش های اساسی یک سیستم دوزینگ شامل موارد زیر هستند:

• ظرف یا مخزن مواد شیمیایی

• پمپ

• انژکتور

• فوت ولو

• خط دوزینگ

• سیستم کنترل

ساختار دستگاه دوزینگ پمپ به صورت زیر است:

نیروی محرکه: در اکثر موارد، از الکترو موتور جریان متناوب AC برای تأمین نیروی محرکه دوزینگ پمپ استفاده می شود. در موارد خاص، ممکن است از الکترو موتور های دور متغیر، موتور های پنوماتیک یا هیدرولیک نیز استفاده شود.

مکانیزم حرکت: حرکت چرخشی میل لنگ در این پمپ ها به حرکت رفت و برگشتی پیستون تبدیل می شود. این حرکت باعث تراکم در مرحله رفت پیستون و انبساط در مرحله برگشت پیستون می شود.

تنظیم دبی: تنظیم دبی در دوزینگ پمپ ها با تغییر طول موثر کورس و یا تغییر سرعت کورس انجام می شود. اغلب دوزینگ پمپ ها از یک پیچ میکرو متر برای تنظیم دبی استفاده می کنند. همچنین، می توان از عملگر های پنوماتیک یا الکترونیکی استفاده کرد که با دریافت یک سیگنال از سیستم، دبی را به‌ طور اتوماتیک تنظیم می کند.

گذرگاه سیال: طراحی گذرگاه سیال در دوزینگ پمپ ها با توجه به خصوصیات سیال و شرایط سرویس کاری انجام می شود. عواملی مانند دما، ویسکوزیته سیال، خورندگی سیال، دبی و ... در طراحی این گذرگاه مؤثر هستند.

مزایای دوزینگ پمپ ها

• اندازه‌ گیری قابل اعتماد

• تعمیر و نگهداری آسان

• قابلیت کار بصورت خشک

• کار با سیالات متنوع

نکات ایمنی درباره دوزینگ پمپ

• هنگام کار در اطراف دوزینگ پمپ های شیمیایی، حتماً از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE)، به عنوان مثال لباس و دستکش های محافظ و عینک ایمنی استفاده کنید.

• قبل از پمپاژ مواد شیمیایی، بررسی کنید که تمام اتصالات به درستی نصب شده و ایمن هستند.

• لوله ها باید با محافظ مناسب مورد حفاظت قرار بگیرند تا از پارگی یا آسیب های احتمالی جلوگیری شود.

• از ابزار های دستی مثل انبرد ها و آچار ها برای تنظیم اتصالات و قطعات پلاستیکی استفاده نکنید.

• قطعات پلاستیکی را بیش از اندازه سفت نکنید تا از آسیب رساندن به رزوه ها جلوگیری شود.

• اگر از شیلنگ استفاده می شود، حتماً آن را به دیوار ها، ستون ها یا مهار بند ها متصل کنید و مطمئن شوید که اتصال سفت و بدون نشتی است.

• جهت جریان مواد شیمیایی را با یک فلش روی پمپ مشخص کنید و از اتصالات مشخص شده برای مکش و تخلیه استفاده کنید.

شیوه انتخاب پمپ های دوزینگ

• انتخاب متریال صحیح برای هد های پمپ با توجه به نوع سیال (مثل موارد شیمیایی، سمی، خورنده، قابل اشتعال یا ضد عفونی کننده).

• تعیین فشار تزریق و دبی مورد نیاز.

• درجه حرارت سیال.

• انتخاب نوع پمپ بر اساس نوع موتور

• تعیین کلاس حفاظتی مورد نیاز پمپ بر اساس شرایط نصب.

• موقعیت نصب پمپ

• استفاده از قطعات مناسب برای کنترل تزریق و کنترل سطح مایع.

• تعیین نوع برق مصرفی (تک فاز، سه فاز، جریان ثابت یا متغیر).

سوالات متداول

پمپ دوزینگ چیست؟

پمپ دوزینگ (یا همان مترینگ پمپ) قادر است مقدار مشخصی از یک سیال را تزریق و منتقل کند. به آن ها پمپ تزریق نیز می گویند. این پمپ ها دارای تنظیم دبی بوده و بسته به فشار خط، عمل تزریق انجام می شوند.

برترین برند های پمپ دوزینگ برای انتقال حلال کدامند؟

می توان به برند های معتبری مانند اتاترون، اینجکتا، آلدوز، سکو و آکوا اشاره کرد که بر اساس نوع محلول و ظرفیت تخلیه و فشار کاری مناسب انتخاب می شوند.