مقصر آلودگی هوا شهرداری است یا دولت یا تحریم‌ها؟ | نژادبهرام: مجلس به جای مهریه و حجاب به فکر بحران آلودگی هوا باشد

به گزارش اقتصادنیوز، آلودگی هوای تهران به یکی از بحران‌های غیرقابل انکار این روزها تبدیل شده است، اما سوال اساسی همچنان پابرجاست: «مقصر اصلی کیست؟»

زهرا نژاد بهرام، عضو سابق شورای شهر تهران، در گفتگویی با اقتصادنیوز از وضعیت بحرانی آلودگی هوا سخن گفت و بر ضعف‌های قانونی و اجرایی موجود در این حوزه تأکید کرد.

خبر مرتبط

تهران زیر چتر دود؛ صورتحساب دلاری آلودگی هوا از جیب مردم‌+ فیلم

اقتصادنیوز: آلودگی هوا در تهران تنها یک مشکل زیست‌محیطی نیست، بلکه به بحرانی فراگیر تبدیل شده که اثرات آن به اقتصاد، سلامت و کیفیت زندگی مردم وارد شده است.

او ضمن نقد عملکرد برخی نهادها، اشاره کرد که این موضوع بیشتر از هر چیز به وظیفه دولت برمی‌گردد و دستگاه‌های مختلف باید مسئولیت‌های خود را به طور جدی‌تری دنبال کنند.

مشروح گفتگوی زهرا نژادبهرام، عضو سابق شورای شهر تهران با اقتصادنیوز را بخوانید؛

****

*خانم نژاد بهرام! با توجه به وضعیت فعلی آلودگی هوا در تهران، بسیاری از مردم به دنبال پاسخ این سوال هستند که مقصر اصلی این بحران چه کسانی هستند؟ نظر شما در این باره چیست؟

در کشور ما مسئولیت‌ها به شکلی توزیع شده است که هیچ‌کس مسئول اصلی نمی‌شود. انگار هیچ متولی وجود ندارد، شهرداری تهران نیز علی‌رغم اینکه در زمینه حمل و نقل عمومی و کاهش آلاینده‌ها اقدامات محدودی انجام داده، به تنهایی نمی‌تواند این بحران را مدیریت کند.

مجلس به جای قانون هوای پاک به مهریه و حجاب خانم ها توجه دارد

در حقیقت، قانون هوای پاک که باید اجرایی می‌شد، در عمل به طور کامل اجرا نشده است. نمایندگان مجلس هم که باید در این زمینه اقدامات قانونی انجام دهند، به مسائل حاشیه‌ای و غیرضروری مثل سکه و مهریه خانم‌ها و مسائل مربوط به حجاب توجه بیشتری دارند و از بحران‌های زیست‌محیطی غافل مانده‌اند. به طور کلی، هیچ‌کدام از دستگاه‌ها به وظایف خود به طور کامل عمل نکرده‌اند.

*در خصوص قانون هوای پاک، در این سال‌ها چه اقداماتی باید صورت می‌گرفت که مغفول است؟

طبق این قانون، اقدامات اساسی در جهت کاهش آلاینده‌ها باید به سرعت اجرایی می‌شد. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید انجام می‌شد نصب فیلترهای مناسب بر روی خودروهای سنگین و دودزا بود. همچنین حمل و نقل عمومی باید به طور گسترده‌ای گسترش می‌یافت و به ویژه مترو و اتوبوس‌های برقی در سطح شهر بیشتر می‌شد. از طرف دیگر، خودروهای فرسوده باید به سرعت از رده خارج می‌شدند و خودروهای جدید با استانداردهای زیست‌محیطی جایگزین می‌شدند. علاوه بر این، کیفیت بنزین باید بهبود می‌یافت و سوزاندن مازوت به شدت محدود می‌شد. متأسفانه هیچ‌کدام از این اقدامات به طور مؤثر اجرا نشد و حتی برخی از دستگاه‌های دولتی مانند وزارت نفت و محیط زیست هم کوتاهی کردند.

مقصر آلودگی پایتخت فقط شهرداری نیست

*چرا به نظر شما این مشکلات هنوز ادامه دارد و دستگاه‌های مختلف نتوانسته‌اند به صورت مؤثر اقدام کنند؟

مشکل اصلی این است که در کشور ما قوانین و برنامه‌ها به صورت تزیینی مطرح می‌شوند، به این معنی که در ظاهر همه چیز خوب است، اما در عمل هیچ اقدامی برای اجرای آن‌ها انجام نمی‌شود. یعنی حتی اگر قانون هوای پاک تصویب شد، وقتی دستگاه‌های مختلف آن را جدی نگیرند و برای اجرای آن تلاش نکنند، هیچ تغییری در وضعیت ایجاد نخواهد شد.

به‌طور خاص، از سال 96 تاکنون در زمینه هوای پاک پیشرفت چشم‌گیری حاصل نشده است. این مسئله نه به دلیل سیاسی بودن، بلکه به دلیل ترک فعل و کوتاهی دستگاه‌ها است. برای مثال، نمایندگان مجلس که باید به این بحران توجه داشته باشند، در این زمینه هیچ‌گونه اقدامی نمی‌کنند. چرا نمایندگان استان‌ها، مانند استان قزوین یا مرکزی، جلوی وزارت نفت نمی‌ایستند و از آن‌ها نمی‌پرسند که چرا این تصمیمات آسیب‌زننده به محیط زیست گرفته می‌شود؟ بر خلاف آنکه نقدهای زیادی به شهرداری آقای زاکانی دارم اما مقصر آلودگی پایتخت فقط شهرداری نیست.

دولت سوخت باکیفیت را اولویت دهد

*آیا این وضعیت به تحریم‌ها مرتبط است یا مسئله‌ای داخلی است که می‌تواند بدون وابستگی به مسائل بین‌المللی حل شود؟

این مسئله به هیچ عنوان به تحریم‌ها مربوط نمی‌شود. اگر دولت اراده کند، می‌تواند اقداماتی جدی انجام دهد. به عنوان مثال، دولت می‌تواند اولویت را به تأمین سوخت با کیفیت برای نیروگاه‌ها بدهد و سوخت‌های غیراستاندارد را کنار بگذارد.

کیفیت سوخت هیچ ارتباطی به تحریم ها ندارد

همچنین، لازم است که تردد خودروهای دودزا محدود شود و از خودروهای برقی بیشتر استفاده شود. این مشکلات بیشتر داخلی هستند و نیاز به اراده و اقدام جدی دولت دارد. وقتی 70 درصد آلودگی برای تردد ماشین و موتور ها و وسایل نقلیه است خوب پر واضح است که سوخت ما بی کیفیت است. پس با کیفیت شدن سوخت هیچ ارتباطی به تحریم‌ها ندارد. خودمان باید شروع کنیم و این مشکلات را حل کنیم.

آلودگی هوا باید یک بحران ملی شناخته شود

*در حال حاضر چه اقداماتی از سوی دولت به جز تعطیلی های مکرر می‌تواند در این زمینه موثر باشد؟

اولین و مهم‌ترین اقدام این است که آلودگی هوا به عنوان یک بحران ملی شناخته شود و دولت تمام دستگاه‌ها را موظف به انجام وظایف خود در این زمینه کند. باید اولویت‌ها تغییر کنند و به جای اینکه فقط به مسائل غیرضروری توجه شود، مسئله آلودگی هوا هم در اولویت قرار گیرد.

همچنین، باید به زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی توجه بیشتری داشته باشیم. برای مثال، باید از سوخت‌های پاک‌تری استفاده کنیم و سوزاندن سوخت‌های غیراستاندارد مانند مازوت را به شدت محدود کنیم. در کنار این‌ها، دولت باید تردد خودروهای دودزا را محدود کند و استفاده از خودروهای برقی را افزایش دهد.

تمام برنامه های توسعه باید براساس تغییرات اقلیمی بازنگری شود

پیشنهاد من این است که در اسرع وقت تمام برنامه‌های توسعه در حوزه‌های مختلف، از جمله کشاورزی، صنعت و خدمات، بر اساس تغییرات اقلیمی بازنگری و بازطراحی شوند.

تغییرات اقلیمی یک واقعیت است که باید در تمامی سیاست‌ها و برنامه‌های کشور گنجانده شود. همچنین باید به‌طور ویژه به موضوع آلودگی هوا توجه کرد و اقدامات فوری برای کاهش آن انجام داد. اگر این مشکلات در کوتاه‌مدت حل نشوند، در بلندمدت به بحران‌های بزرگ‌تری منجر خواهند شد.