احتمال مهاجرت اجباری 70 درصد ایرانیان به خاطر کم آبی!
وزیر پیشین کشاورزی در این نشست اظهار کرد: اکنون سرانه آب شیرین برای هر نفر در سال 1300 متر مکعب است. طبق آخرین آمار وزارت نیرو، با توجه به بارشهای پنج ساله گذشته، سرانه آب کشور به کمتر از هزار متر مکعب خواهد رسید و این نشان از بحرانی بزرگ دارد.
او با بیان اینکه منابع آب کشور به دو دسته آب آبی و آب سبز تقسیم میشوند، اظهار کرد: آب سبز ناشی از باران است و جهت آبیاری جنگلها، مراتع و کشت دیم استفاده میشود. آب آبی نیز آب تجدیدپذیری است که همه کشورها علاوه بر آب سبز از آن استفاده میکنند. آب سبز در ایران به دلیل بارش اندک و تبخیر زیاد کم است. این درحالی است که دوسوم تولیدات کشاورزی جهان با آب سبز است. این قلم اما در ایران به 90 درصد با آب آبی میرسد.
کلانتری همچنین بیان کرد: بارشهای ایران اکنون یک چهارم میانگین بارشهای جهان است. از سوی دیگر در سال 1344 میزان آب تجدیدپذیر ایران را 132 میلیارد متر مکعب برآورد کردند ولی اکنون وزارت نیرو این مقدار را 101 میلیارد متر مکعب برآورد کرده است.
آبی نداریم که روی آن مانور دهیم
به گزارش اقتصادنیوز، او همچنین گفت: از سوی دیگر بهرهوری این میزان آب در تولید ماده خشک نیز در سال 1420 حداکثر به مقدار سال گذشته خواهد بود. سال قبل برای 33 میلیون نفر کالای اساسی تولید کردیم. با فرض سرمایهگذاری حداقل 100میلیارد دلاری در ارتقای بهرهوری آب، باز توان تولید ما به همین میزان خواهد بود.
او افزود: همچنین در داخل کشور دیگر پتانسیل تولید وجود ندارد و بالاجبار در صورت رشد بیشتر جمعیت باید اقدام به واردات کنیم. در ایارن از سال 1360 تا 1392 حدود 130 میلیارد متر مکعب از مخازن برداشت اضافی صورت گرفت و بیلان منفی ایجاد شده است. این در حالی است که بیش از نصف این مقدار( یعنی حدود 62 درصد آن ) بین سالهای 84 تا 92 صورت گرفت. در واقع کل آبهای استاتیک ایران 490 میلیارد متر مکعب است که از این مقدار 170 میلیارد متر مکعب آب شیرین داریم و ما تا کنون حدود 130 میلیارد متر مکعب از آب شیرین را برداشت کردهایم. برداشت آبها همچنین بر اثر فشار بالادستی، محل ذخیره آبها را هم نابود میکند.
وزیر پیشین کشاورزی بیان کرد: شهرهایی مانند نیشابور، شاهرود و رفسنجان از نظر هیدرولوژی مردهاند. چون حتی با مقادیر بالای بارندگی هم جایی برای ذخیره آب ندارند. باید بیش از 50 درصد ازسطح برداشت آب را فورا کاهش دهیم. آبهای سطحی برنامه متفاوتی نسبت به آبهای زیرزمینی دارد. ارگانهای توسعهای سازمان ملل معتقد اند برای محیط زیست سالم باید حداکثر فقط تا 20 درصد این آبها را استفاده کرد. مثلا ژاپنیها ، اسپانیاییها، آمریکایی و چینیها در حدود همین درصد آب سطحی را مصرف میکنند.
وی همچنین گفت: دو کشور مصر و ایران با مصرف 46 و 97 درصد بیشترین سطح استفاده از این آبها را دارند. ما نه تنها هیچی چیزی را برای طبیعت باقی نگذاشتیم بلکه تالابها را هم در چهار دهه اخیر با سدسازیها و پمپاژها و ... به خشکی کشاندهایم. در مواردی حتی آبهای شیرین را هم شور کردهایم. مثلا در سد گتوند، گنبدهای نمکی 700 میلیون تنی با اولین آبگیری در آب حل شدند و آب این سد بیش از سه برابر شورتر از آب کارونی است که وارد سد میشود. لذا بابت این تصمیم غلط هر سال 9.5 تن نمک به اراضی خوزستان بابت سد اضافه میشود.
اراده ملی برای نجات ارومیه شکل نگرفته
به گزارش اقتصادنیوز، مسوول احیای دریاچه ارومیه گفت: 1.3 میلیارد متر مکعب از حق آبه کشاورزی این حوزه باید خریداری شود. امسال 350 میلیارد تومان بابت کاهش حق آبههای قانونی لحاظ و قرار شد پول 50 هزار هکتار زراعت حوزه زرینه رود به کشاورزان پرداخت و آب آنها خریداری و به پیکر دریاچه ارومیه ریخته شود. اما با اعتراض دو یا سه نماینده مجلس دولت در مقابل اولین مصوبه خود عقب نشینی کرد. لذا هنوز ارادهای جدی در سطح حاکمیت شکل نگرفته است.
قبول کنیم که کشور کشاورزی نیستیم
کلانتری در بخشی از سخنانش گفت: در جهان به صورت متوسط 84 درصد انرژی از منابع گیاهی و 16 درصد از منابع حیوانی تامین میشود. در ایران 90 درصد انرژی از منابع گیاهی و 10 درصد از منابع حیوانی تامین میشود. طبق بررسیهای اتاق بازرگانی در سال 93، در سالهای 87 تا 91 سه دهک از جامعه ایران کمتر از حد نیاز انرژی مصرف کردهاند و سه دهک آخر، 30 درصد بیشتر از حد نیاز مصرف انرژی دارند. امروز صحبت از خودکفایی نادرست است.
او افزود: کشور کشاورزی نیستم. یعنی برای توسعه اقتصادی نباید روی کشاورزی برنامهریزی کنیم. 92 درصد آب شیرین را بخش کشاورزی مصرف کرده است اما همین بخش 11 درصد در تولید ناخالص داخلی سهم داشته است. به عبارتی هشت درصد آب شیرین برای 89 درصد مصرف شده است و در واقع تحقق افق 1404 با وضعیت فعلی بسیار دشوار است.
آب نفت نیست
کلانتری همچنین اضافه کرد: اکنون در ایران آب را به بلای نفت دچار کردهایم. هیچ چارهای جز کاهش استحصال وجود ندارد. باید برداشت خود از آب را، هزار متر مکعب در ثانیه کم کنیم. شیرین کردن آب دریا هم بسیار گران است. وزارت صنایع اکنون در نظر دارد برای مس سرچشمه و چادرملو از دریای عمان آب بیاورد. برآورد هزینه آن برای هرمتر مکعب 11 هزار تومان است. این آب شاید برای صنعت و شرب ارزش داشته باشد اما برای کشاورزی خیر. آبهای غیرمتعارف به درد تولیدات کشاورزی نمیخورد.
او تصریح کرد: اگر کاهش استحصال آب شکل نگیرد، باید 70 درصد مردم کشور را ترک کنند. چندسال قبل سازمان ملل پیش بینی کرد که جزایری در دنیا مثل مالدیو در جنوب غرب آسیا، با جعیت 700 تا 800 هزار نفری تا سال2025 به زیر آب خواهند رفت. من آن زمان عضو کمیسه توسعه پایدار سازمان ملل بودم و برای اسکان این تعداد نفر جمعیت به مکان های مختلفی سفر کردیم. بسیج دنیا برای اسکان این جمعیت چند هزار نفری با وجود نداشتن مشکلات سیاسی، هنوز به جایی نرسیده است. آن وقت ما در ایران با 40 تا 50 میلیون جمعیت چه خواهیم کرد؟
جدول :وضعیت موجود با اعمال خودکفایی کامل در بخش کشاورزی
|
واحد |
1392 |
1400 |
1410 |
1420 |
افق نهایی |
جمعیت |
میلیون نفر |
76 |
93 |
97 |
105 |
150 |
مصارف کل |
میلیارد متر مکعب |
96.7 |
193.7 |
202.9 |
220.4 |
312 |
مصارف شرب |
میلیارد متر مکعب |
6.2 |
7.2 |
8 |
9 |
12 |
مصارف صنعت |
میلیارد متر مکعب |
1.9 |
2.5 |
2.9 |
3.4 |
6 |
مصارف کشاورزی |
میلیارد متر مکعب |
88.6 |
184 |
192 |
208 |
294 |
نیاز زیست محیطی |
میلیارد متر مکعب |
20 |
20 |
20 |
20 |
20 |
مصارف کل و حق آبه زیست محیطی |
میلیارد متر مکعب |
116.7 |
213.7 |
222.9 |
240.4 |
332 |