رمز و راز تورم ایران | رشد نقدینگی چند درصد می‌شود؟
به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از اکوایران، افزایش روزانه قیمت‌ها در اقتصاد ایران از یک سو به امری تکراری و رایج در زندگی ایرانیان تبدیل شده اما از سوی دیگر فتح هر قله قیمتی جدید، شگفتی تازه‌ای برای آنان ایجاد می‌کند. از نگاه اغلب کارشناسان اقتصادی، رشد نقدینگی مهم‌ترین عامل در ایجاد تورم به صورت پایدار و بلندمدت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد براساس دو سناریو رشد نقدینگی بالاتر از خردادماه بوده و روندی صعودی را تجربه خواهد کرد. در مقابل دو سناریو دیگر بیانگر روند نزولی نقدینگی بوده‌اند.
بانک مرکزی آخرین آمار مربوط به متغیرهای پولی را در خرداد سال جاری اعلام کرده است. براساس داده‌ها رشد نقطه به نقطه نقدینگی بالاتر از 30 درصد برآورد شده است. اما نکته مهم‌تر در این زمینه روند صعودی این شاخص و افزایش تورم در ماه‌های آتی است. بالاترین تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی نیز از ابتدای سال 94 تا به الان در فروردین 1400 بوده که نزدیک به 43 درصد محاسبه شده است.
از آنجا که نقدینگی مهم‌ترین عامل موثر در تورم بوده و بانک مرکزی در انتشار آمار آن تاخیر داشته، اکوایران به برآورد رشد این متغیر تا مهر امسال پرداخته است. این محاسبه می‌تواند به پیش‌بینی تورم در آینده و افزایش قیمت‌ها کمک کند.
رشد نقدینگی چند درصد می‌شود؟
سکاندار پولی کشور یعنی بانک مرکزی رشد نقدینگی در خرداد امسال را 32.4 درصد اعلام کرده است. به عبارتی حجم نقدینگی در آخرین ماه بهار نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایشی بیش از 32 درصد را تجربه کرده است.
برآوردهای اکوایران حاکی از آن است که رشد نقدینگی در بدبینانه‌ترین حالت در مهرماه سطحی برابر با 45.8 درصد را تجربه می‌کند. در واقع اگر رشد ماهانه نقدینگی برابر با بالاترین مقدار در 10 سال گذشته باشد، رشد نقدینگی به عددی قابل توجه و بالاتر از فروردین 1400 خواهد رسید. اگر این سناریو محقق شود احتمالا تورم از رقم اعلام شده فعلی نیز که برابر با 38.9 درصد است فراتر خواهد رفت.
اگر سناریو براساس رشد ماهانه نقدینگی در خرداد باشد، در اولین ماه پاییز رشد این شاخص به 34.7 درصد می‌رسد که نسبت به رقم خردادماه یعنی 32.4 درصد نیز بالاتر است. به این ترتیب می‌توان گفت باز هم سرعت افزایش قیمت‌ها بیش از گذشته خواهد بود.
در مقابل اگر محاسبات براساس میانگین رشد ماهانه نقدینگی از ابتدای دولت پزشکیان باشد، رشد نقطه به نقطه نقدینگی در مهرماه به عدد 31.2 درصد می‌رسد. به عبارتی در مقایسه با خردادماه روندی نزولی را تجربه می‌کند. این امر برای محاسبات مطابق با کمترین رشد ماهانه نقدینگی در 10 سال قبل نیز صدق می‌کند. به بیان دقیق‌تر اگر رشد ماهانه نقدینگی معادل پایین‌ترین مقدار در 10 سال گذشته محاسبه شود، در مهرماه معادل 18.8 درصد برآورد شده است.
رمز و راز تورم ایران از لنز علم اقتصاد
براساس مبانی علم اقتصاد، تورم به علت افزایش عرضه پول و نقدینگی اتفاق می‌افتد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عامل اصلی رشد نقدینگی و تورم در کشور، کسری بودجه دولت است. به عبارتی وقتی منبع اصلی تامین بودجه دولت یعنی فروش نفت به علت تحریم‌ها محدود شود، دولت کسری بودجه خود را معمولا از طریق ایجاد بدهی یا استقراض از شبکه بانکی پوشش می‌دهد. در این بین استقراض شبکه بانکی دارای پیامدهای تورمی بوده چرا که نظام بانکی کشور برای تامین منابع مورد نیاز خود به بانک مرکزی وابسته است. به بیان ساده‌تر دولت به صورت غیر مستقیم از بانک مرکزی وام می‌گیرد.
با این وجود در سال‌های اخیر نقش متغیر دیگری در تورم اهمیت پیدا کرده و آن نرخ ارز نام دارد. متغیری که در کشورهای درحال توسعه عاملی محوری در فرایند مربوط به تورم و حتی رشد اقتصادی است.
براین اساس نگاه برخی کارشناسان اقتصادی به این صورت است که در نتیجه اعمال تحریم‌ها ، شوک به اقتصاد وارد شده و افزایش انتظارات تورمی منجر به رشد نقدینگی و در نتیجه نرخ ارز و تورم می‌شود.
اما در مقابل یافته‌های محمدهاشم پسران اقتصاددان برجسته ایرانی حاکی از این امر است که برخلاف نظریات جریان اصلی علم اقتصاد، در ایران این افزایش نرخ ارز است که منجر به تورم می‌شود و نه بالعکس. به عبارتی این اقتصاددان در مطالعه خود نقش رشد عرضه پول در تورم و تغییرات نرخ ارز را اندک ارزیابی کرده و در مقابل نرخ ارز را محرک اصلی تورم و رشد تولید دانسته است. البته در این میان باید اشاره کرد که اثر افزایش نرخ ارز در رشد تولید تنها برای یک فصل بوده و بعد از آن اثر منفی بر تولید خواهد داشت.
ارسال نظر