تخلیه منابع صندوق توسعه ملی/ احکام بودجه موی دماغ صندوق
به گزارش اقتصادنیوز، صفدر حسینی که در سال گذشته با اقتصادنیوز گفت‌وگو می‌کرد، به درد تاریخی که ایرانیان در سطح حکومت‌داری، دچار آن بوده‌اند اشاره کرده و گفته بود: ما سند چشم اندازی را نوشته‌ایم که با رشد هشت درصد، در مجموع کشورهای منطقه، باید شاگرد اول شویم. در هشت سال گذشته و در قالب دو برنامه ملاحظه کردیم، نه تنها شاگرد اول نشده‌ایم، بلکه شاگرد آخر هستیم. باید ببینیم چه اتفاقی افتاده است که چنین مسیری را در پیش گرفتیم؟
رئیس هیات عامل صندوق توسعه با اشاره به تکالیف بودجه‌ای که برای صندوق توسعه ملی در قالب احکام بودجه 94 تصویب شده است، گفته بود: فرض کنیم یک سیاستی را تصویب می‌کنید، شما می‌گویید، جهت‌گیری‌های صندوق در سال آینده، به سمت سرمایه‌گذاری در نفت باشد. چون درآمدهای نفت کم شده است، با مشکل جدی روبرو شده‌ایم و باید صادرات را جدی بگیریم. از سمت دیگر، تکالیفی را تصویب می‌کنیم که با این رویکرد در تناقض است. اینها همگی ممکن است ظرف دو هفته توسط سیاستگذار اتفاق بیفتد.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با تاکید بر ثبات در سیاست‌ها گفته بود: فرض کنیم بر اساس سیاست کلی یک اساسنامه‌ای برای صندوق توسعه ملی نوشته شده است، جوهرش خشک نشده، ظرف چهار ماه بعد آن اساسنامه را تغییر می‌دهند و هر سال در قانون بودجه تقریبا آن را شخم می‌زنند. وقتی وفور درآمد نفت است، درآمدها بالا می‌رود، وقتی هم که کمبود درآمدهای نفتی است، باز درآمدها صرف بودجه جاری می‌شود. این چه منطقی است که ما دنبال می‌کنیم؟ وقتی که نفت ۱۴۰ دلار است، در حقیقت حساب ذخیره کشورمان صفر است، وقتی هم که قیمت نفت ۴۰ دلار است، وضعیت بدتر می‌شود، اصلا دارایی صندوق منفی می‌شود. این است که ما در بحث سیاست‌ها و راهبردها هماهنگ و سازگار نیستیم. اگر سیاست کلی تصویب می‌شود، باید این سیاست کلی را اجرا کنیم، هر روز نباید اصلاحش کنیم، هر روز نباید یک تبصره به آن اضافه کنیم.
وی همچنین با اشاره به وضعیت صندوق توسعه در سال ۱۳۹۴ گفته بود: برای سال 94 یک خبر بد دیگری به شما بدهم، صحبت از این است که اتکا بودجه به نفت کم شده است، در صورتی که در سال 94 بالای ۱۰ میلیارد دلار فقط از منابع صندوق توسعه ملی باید تبدیل به ریال شود. در حقیقت مفهوم این موضوع، یعنی اتکای بیشتر بودجه به درآمدهای نفتی. ما به عنوان حافظان منافع و منابع صندوق توسعه، هر چه می‌گوییم صندوق توسعه ملی در مقابل تعهدات و برنامه‌هایی که ریخته شده، منفی است، کسی به حرف ما گوش نمی‌کند. در حال حاضر وضعیت موجودی صندوق، منفی هشت میلیارد دلار است که سیاستگذار از طریق تکالیف برای سال آینده، ۱۰ میلیارد دلار دیگر اضافه می‌کند.
اما جدای از این بخش تعیین تکلیف مجلس برای صندوق توسعه ملی در قالب احکام بودجه که صفدر حسینی از آن به شدت انتقاد کرده، حسینی در شب انتشار این خبر توسط اقتصادنیوز با سیمای ملی در ساعت 21 بخش خبر گفت‌وگو اختصاصی می‌کند و در پاسخ به مجری برنامه حرفی از موجودی صندوق نمی‌زند. او تنها به منابع 70 میلیارد دلاری صندوق اشاره می‌کند.
علاوه بر این، هیات امنای صندوق توسعه ملی در سال جدید جلسه‌ای تشکیل می‌دهد و در آن جلسه تا سقف 32 میلیارد دلار از منابع صندوق برای برخی طرح‌ها تصمیم گرفته است. آن طور که سایت صندوق توسعه گزارش داده، بیش از 32 میلیارد و 700 میلیون دلار در آخرین مصوبه هیات امنای صندوق توسعه ملی برای سرمایه‌گذاری در هشت بخش مهم اقتصادی کشور در امور زیربنایی در سال جاری تصویب شده است.
همچنین در این گزارش آمده است: مجموع گشایش های اعتباری صندوق از ابتدا تا پایان سال 93 نیز 10 میلیارد و 500 میلیون دلار بوده که دو میلیارد و 500 میلیون دلار آن مربوط به سال 93 است. معنای این بخش از گزارشی که در هیات امنای صندوق توسعه ملی به تصویب رسیده این است که از انتهای سال 1389 که صندوق توسعه ملی تشکیل شد تاکنون، تقریبا به میزان 10 میلیارد دلار برای طرح‌های زیربنایی مورد حمایت صندوق گشایش اعتبار انجام شده است. متوسط هر سال تخصیص اعتبار دو میلیارد و 500 میلیون دلار است. در گذر نخست کم بودن این رقم و در مرحله بعد، آن گلایه رئیس صندوق توسعه از برداشت‌های بی‌رویه مورد توجه کارشناسان قرار می‌گیرد. حالا در مصوبه جدید هیات امنا این رقم سالانه دو میلیارد دلاری به 32 میلیارد افزایش پیدا کرده است.
به گزارش اقتصادنیوز، با توجه به کاهش درآمدهای نفتی دولت، هیات امنای صندوق توسعه ملی بر چه اساس به این رقم رسیده است؟ و سوال اساسی که ذهن‌ها را مشغول ساخته این است که، بر چه اساس میزان تخصیص‌ها برای اولویت‌های سرمایه‌گذاری صندوق توسعه به طور متوسط سالانه دو میلیارد دلار است؟ آیا این دست‌اندازی‌های سیاستگذار در سال‌های گذشته دلیل اصلی تخلیه منابع صندوق توسعه ملی بوده است؟
