نفرین منابع

به گزارش اقتصادنیوز: لین کارل اگرچه متخصص حوزه آمریکای لاتین است؛ اما به خوبی شرایط اقتصاد ایران و الجزایر را درک کرده و به آن اشاره می‌کند. او با تحلیل چگونگی شرایط به‌وجود آمده، با همراه داشتن دیدی تاریخی، بیماری هلندی گسترش یافته در این کشور‌ها را شرح می‌دهد و بیان می‎کند با ادامه دادن چنین سیاست‌هایی وضعیت این کشور‌ها بدتر می‌شود.  کارل ادعا می‌کند کشورهایی نظیر ونزوئلا، ایران، نیجریه، الجزایر و اندونزی اگر چه به ظاهر متفاوت هستند، اما به علت وابستگی درآمدشان به نفت تقریبا به یک وضع دچار می‌شوند. او با حمله تند به تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاران این کشور‌ها تشریح می‌کند که سیاست‌های آنان بیشتر باعث افزایش فساد و رانت شده و نتوانسته‌اند از درآمد‌های حاصل از نفت به خوبی استفاده کنند. کارل اظهار می‌کند که رونق منابع در طولانی‌مدت، نه‌تنها انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاران برای گسترش برنامه‌های مالی و توسعه‌ای ایجاد نمی‌کند، بلکه باعث تضعیف زیربنای دستگاه‌های دولتی می‌شود. بنابراین تناقض فراوانی با این واقعیت نهفته است که ثروت نفت باعث افزایش ناکارآمدی در سیستم‌های دولتی شده و تعامل مدنی را تضعیف می‌کند. این درحالی است که بعضا کشور‌های همجوار آنها با وجود آنکه به این منابع دسترسی ندارند، اما دارای اقتصادی شکوفاتر هستند. با این حال کارل نتیجه می‌گیرد، وجود منابع به ذات خود بد یا خوب نیستند، بلکه نحوه برنامه‌ریزی و استفاده از آنها اهمیت دارد. کشورهایی همچون ایران که دارای منابع عظیم نفتی هستند، باید بتوانند فارغ از درآمد بالقوه‌ای که از این منابع در اختیار خود دارند، در حوزه‌های دیگر سرمایه‎گذاری کنند و با پیشرفت تکنولوژی، وابستگی خود را به نفت کاهش دهند تا با پایین آمدن قیمت جهانی آن (یا مثلا به هنگام مواجهه با سیاست‌های تحریمی دولت‌های غربی)، دچار بحران نشوند.

محسن کرمانی